O‘pka arteriyasining shlyuzi epigastral qismning pulsatsiyasi, yurak turtkisining
kuchayishi, rentgenogrammada yurakning chap konturi ikkinchi yoyining bo‘rtib
chiqishi bilan ifodalanadi.
Tashlash sindromi nafas siqilishi, yurak o‘ynashi, toliqish,
jismoniy
rivojlanishda orqada qolish, yurak o‘lchamlari kattalashishi, yurak qismining
ustida sistolik titroq, lokalizatsiyasi turlicha bo‘lgan sistolik yoki diastolik shovqin
orqali namoyon bo‘ladi. Arterial-vena tashlashi o‘pka orqali yuqori qon oqimining
sindromi alomatlari bilan izohlanadi. Vena-arterial tashlashi sianozi holati,
barmoqlarning chekka falangalari va tirnoq o‘rinlari
deformatsiyasi, politsitemiya
kabi qo‘shimcha alomatlar bilan ifodalanadi. Shlyuz va tashlash birikmasi
sindromi aytib o‘tilgan sindromlarning bir-biriga qo‘shilgan alomatlari orqali
namoyon bo‘ladi. Shunda o‘pka arteriyasining shlyuzi va o‘pka orqali qon oqimi
kamayishi
kuzatiladi, tashlash esa o‘zgaruvchan yoki vena-arteriyali xususiyatga
ega. Ushbu patologiyaga ega bo‘lgan bemorlar umumiy sonining taxminan 85% da
Tug‘ma yurak nuqsoniining to‘qqiz turi kuzatiladi. Ularni 3 ta guruhga bo‘lish
mumkin.
I. Qonni chapdan o‘ngga xaydalish nuqsonlar (arteriya-vena tashlashi):
1) qorinchalar orasidagi pardevorlar nuqsonlari;
2) ochiq arterial yo‘lak;
3) yurak bo‘lmachalari orasidagi pardevorlar nuqsoni.
II. Vena-arteriyali tashlash va arterial gipoksemiya bilan nuqsonlar:
1) Fallo tetradasi;
2) magistral tomirlar transpozitsiyasi;
3) chap yurak gipoplaziyasi sindromi;
4) o‘pka venalarining total anomal drenaji.
III. Qon oqimini to‘sib qo‘yuvchi nuqsonlar (shlyuz sindromi bilan);
1) o‘pka arteriyasining stenozi yoki atreziyasi;
2) aorta stenozi;
3) aortaning koarktatsiyasi;
4) uch tavaqali klapan atreziyasi.
Qorinchalar orasidagi pardevor nuqsoni. Statistika ma’lumotlariga ko‘ra, bu
bolalik yoshida kuzatiladigan eng ko‘p uchraydigan Tug‘ma yurak nuqsonii.
Odatda bu nuqson qorinchalar orasidagi pardevorda
bittagina teshikdan iborat
bo‘ladi. Lokalizatsiyasi bo‘yicha u membrana qismida trikuspidal klapanga
bevosita yaqin joyda yoki aorta klapanidan biroz pastroqda aniqlanadi. Ushbu
nuqson pardevorning mushakli qismida bir yoki bir necha teshiklardan iborat
bo‘ladigan holat ancha kamroq uchratiladi. Rivojlanishda shunday anomaliyaga
ega bo‘lgan taxminan har bir uchinchi bolada
yurakning boshqa tarkibiy
anomaliyalari aniqlanadi. Klinik alomatlar ham, kasallik evolyutsiyasi ham
nuqsonning o‘lchamlariga bevosita bog‘liq.
1. Nuqson o‘lchamlari kichik bo‘lganda (Roje xastaligi) klinik manzara juda
sust ifodalangan bo‘lib, bolaning ahvoli va faolligi, uning jismoniy rivojlanish
parametrlari sezilarli yomonlashmaydi. Rentgenologik
va EKG manzarasi ham
patologiyani aniqlamaydi. Faqat tashlash proyeksiyasi ustida yagona dag‘al, berch
pansistolik shovqin aniqlanishi mumkin. Ko‘pincha ko‘krak suyagining chap
chekkasi bo‘ylab titroq seziladi. Ko‘p hollarda uni davolash talab etilmaydi va
nuqson deyarli doimo mustaqil ravishda butunlay yopilgunicha joyiga qaytadi.
2. Nuqson o‘rta o‘lchamli bo‘lganida emadigan chaqaloq davridayoq
bezovtalanish, xotirjam holatda ham nafas olish tezlashib ketishi alomatlari
kuzatilishi mumkin, ba’zan ular kuchli terlash bilan kechadi. Chinqirish va
ovqatlanish vaqtida nafas siqilishi (harsillash) kuchayib borishi mumkin. Bemorda
takroriy
respirator kasalliklar, jismoniy rivojlanishda biroz orqada qolish
kuzatiladi. Odatda butun yurak qismi va butun ko‘krak qafasi bo‘ylab tarqaluvchi
dag‘al sistolik shovqin bosh va ilk klinik topilma bo‘ladi. Ko‘p hollarda ko‘krak
qafasining chap quyi bo‘limlarida sistolik titrash kuzatiladi.
