Old bo’lakka adipni ulash usullari

Adip qo’lda ko’klanishi ham mumkin. Bunda sidirg’a gazlamalarga qiyalama, gulli gazlamalarga esa to’g’ri ko’k solinadi (qaviqning yirikligi adip qaytarmasi bilan bort uchlarida 0,7 sm, boshqa joylarda esa 1,5-2 sm) . Adip old bo’lakka ko’klanayotganda ikkala old bo’lak bilan adipning yo’llari yoki gullari ularning ziylariga aniq parallel bo’lishi va ikkala old bo’lakning yo’llari yoki gullari bir-biriga mos kelishi kerak.

Kiyim tayyor bo’lganda burchaklari aniq chiqishi uchun yordamchi andaza qo’yib adip qaytarmasi bilan bort uchlaridagi ag’darma chok chozoqlari belgilab tikiladi. Bort old bo’lak tomondan ag’darma chok bilan tikiladi. bund abort etagidagi va adip qaytarmasidagi uchlar belgilangan chiziqlar bo’ylab tikiladi, boshqa qirqim yonida esa adip qaytarmasida uqaning tashqi joylariga, bortda uqadan 0,15- 0,2 sm narida chok solinadi.

Bortning pastki uchi ag’darma chok bilan tikilayotganda baxyaqator etakning bukish chiziqdan 0,1-0,5 sm pastroq yuritilib, kertikka 0,1-0,2 sm yetqazilmaydi va shu bilan birga adip old bo’lakning bukish haqida 0,5 sm kenglikda chok hosil qilib ulanadi.

Bort ziyiga yolg’on qaviq bilan ishlov berishda, ziy yashirin baxyali maxsus mashinada, qo’lda yashirin qaviq bilan yoki yelim plyonka bilan mahkamlanadi. Bu operatsiya bort ziyi ko’klanganda, hamda kiyim etagi bukib ko’klangandan keyin bajariladi.

Ziy yelim plyonka bilan ishlanganda ,old bo’lak teskarisiga uning ag’darma chokidan 0,1 sm masofada yelim plyonka qo’yiladi. Buning uchun ,bort ag’darma chok bilan tikilayotganda, kengligi 0,3-0,4 sm chok haqi qoldiriladi. Kiyim etagining teskarisiga uning bukish haqi chizig’idan bukish haqi tomondan 0,1 sm qoldiriladi. Kiyim etagining teskarisiga, uning bukish haqi chizig’idan bukib ko’klangandan keyin maxsus mashinada yoki qo’lda yolg’on qaviq solinadi.

Bort ziyiga o’rgimchak uya yelimli material qo’yib ishlanganda, bort bilan adip uchlari o’ngiga ag’darib to’g’rilanadi. Bort bilan adip qaytarmasi ziylarini ko’klayotganda, kengligi 1-1,5 sm bo’lgan o’rgimchak uya yelimli materialni chok haqi tagiga qo’yib ketiladi.

Bort chetlari dazmollangan paytida, bu yelimli material asosiy materialga yopishtirib bort ziylarini va etak bukish haqini mahkamlaydi.

Bortning chetlariga uzil-kesil shakl berish uchun namlab-isitib ishlov beriladi. Kiyim chetlari bo’lib-bo’lib presslanadi. Adip qaytarmasi old bo’lak tomondan, bort esa adip tomondan taqilma yuqori izmasidan boshlab, kiyim etagigacha presslanadi. Bortning bezak baxyaqatorini yoqasi avrali gazlamadan bo’lgan kiyimlarda kiyimga yoqa o’tkazikgandan keyin ,ayni vaqtda bortni, adip qaytarmasini yoqaning cheti bo’ylab yuritish, mo’yna yoqali kiyimlarda esa yoqaning kiyimga o’tkazishdan oldin yuritish tavsiya etiladi.

1. 
   Bort tikish bosqichlari.
   
2. 
   Bort qotirmasini ko’klab ulash usulini mazmuni.
   
3. 
   Bort qotirmasini tayyorlash usullari.
   
4. 
   Bort qotirmasini yelimlab ulash usulidan foydalanib tayyorlashning avzalliklari.
   
5. 
   Adip tikish usullari.
   
6. 
   Bort ziylariga qanday ishlov beriladi ?
   
7. 
   
   

1. Bort ziylariga ishlov berish usullarini mustaqil o’qing .

2. M. Sh. Jabborova "Tikuvchilik texnologiyasi". 1977 y. 217-220 betlar.

19.2.Ustki yoqani ostki yoqaga ulash

19.3.Yoqani yoqa o’miziga qo’yma chok bilan o'tqazish.
19.1. Ustki kiyimdagi yoqalar turlari. Yoqa tayyorlash bosqichlari.
Kiyimning nimaga mo'ljallanganiga va fasoniga qarab har xil konstruktsiyali yoqalar bo'ladi. Ustki kiyim yoqalari qaytarmali, ustki yoqasi adipning ustki qismi bilan birga yaxlit bichilgan, mo’ynali va tikishbob konstruksiyali bo’lishi mumkin.

Yoqani tayyorlash va ulash 3 bosqichdan iborat:

-ostki yoqani tayyorlash,

-ustki yoqani tayyorlash,

-ostki va ustki yoqani biriktirib o'mizga o'tqazish.

Ostki yoqa ikki yoki to’rt qismdan iborat bo'ladi. Ostki yoqa qismlari bir-biriga qirqimlarini to’g’rilab ulanadi. Bunda ,choklar kengligi 0,5-0,7 sm, o'rta chokning kengligi esa 1sm bo'ladi. Ko'tarmasi alohida bichilgan yoqalarda ostki yoqa qismlari ulab bo'lingandan keyin yoqa ko'tarmasi ulanadi. Choklarni pressda yorib dazmollash bilan bir vaqtda, umuman ostki yoqa dazmollanadi yoki choklarni yorib mashinada ikkala tomonida bittadan ikkita to’g’ri baxyaqator yuritib yorma chok hosil qilinadi.

Ostki yoqa bilan yoqa qotirmasi yelimlab yopishtirish usulida ulanayotgan bo'lsa, pressning ostki yostig'i ustiga ostki yoqa, uning o'nggi pastga qaratilib qo'yiladi. Uning ustiga yoqa qotirmasi yelim kukunli tomoni pastga qaratilib qo'yiladi. Ostki yoqa, yoqa o'miziga biriktirma chok bilan ulanadigan bo'lgani uchun, yoqa qotirmasi yoqa ko'tarmasining qirqimiga 1-1,1 sm yetmaydigan qilib qo'yiladi. Agar yoqa o'mizga bostirma chok bilan ulanadigan bo'lsa, 0,1-0,15 sm yetkazilmaydi. Shundan keyin, ostki yoqa bilan yoqa qotirmasi presslab yopishtiriladi.

Ayollarning jun gazlamadan tikiladigan paltolarida, jaketlarida yumshoqroq yoqa mo'ljallangan bo'lsa, ostki yoqa yashirin baxyali maxsus mashinada qaviladi. Erkaklarning va o'g'il bolalarning qishlik kiyimlarida mo'yna yoqa mo'ljallangan bo'lsa, ostki yoqa ustiga paxta solinadi.

Ostki yoqa dazmolda yoki pressda dazmollanib, konstruktsiyaga muvofiq shakl beriladi. Ustiga andaza qo'yib bo'rlanadi va qirqimlarini aniqlab qirqish bilan bir vaqtda yoqa ko'tarmasida bir necha kertik hosil qilib, yoqa o'miziga ulash joyi belgilab olinadi.
19.2.Ustki yoqani ostki yoqaga ulash.
Ustki yoqa va ostki yoqa ag'darma chok bilan ulanadigan bo'lsa, ular teskari tomonlari tashqariga qaratib juftlanadi. Bunda, ustki yoqa ostki yoqaga nisbatan yon tomonlarda 0,3-0,4 sm, qaytarma qirqimi bo'ylab esa 0,7 sm ortiqroq chiqib iurishi kerak. Ustki yoqa, ostki yoqaga, yoqa uchlarida 0,5-0,6 sm salqi hosil qilib, bostirib ko'klanadi. Salqi dazmollab kirishtiriladi. Andaza qo'yib ag'darma chok chizig'i belgilab olinadi. Yoqa ostki yoqa tomondan mashinada ag'darma chok bilan tikiladi. Ag'darma chok dazmol yoki pressda yorib dazmollanadi. Yoqa burchaklarida 0,2-0,3 sm chok haqi qoldirib, ortiqchasi kesib tashlanadi. Yoqa o'nggiga ag'dariladi. Burchaklari to’g’rilanib, ostki yoqa tomondan maxsus mashinada ustki yoqadan 0,1-0,2 sm kant hosil qilib, ziylari ko'klanadi.

50 - rasm. Ostki yoqani tikish

51 – rasm. Avralik gazlamadan bichilgan ustki yoqaga ostki yoqani ulash

Chok dazmolda maxsus taxta qolipga qo'yib yoki pressda yorib dazmollanadi. Raskep chok haqi ostki yoqa biriktirma choki haqiga qo'lda yoki mashinada puxtalanadi.

Erkaklar kuylagi yoqalari turli xil :qaytarmali,ko’tarmali qaytarmali, tik, ko’tarmasibilan qaytarmasi yaxlit bichilgan bo’lishi mumkin.

Ko’tarmasi bilan qaytarmasi yaxlit bichilgan yoqani tikish va uni yoqa o’miziga o’tqazish.

Ustki yoqaga yoqa qattiqroq bo’lishi uchun qotirma material yopishtiriladi yoki qo’shimcha qatlam qo’yiladi.

Qaytarmasi bilan ko’tarmasi yahlit bichilgan yoqa, ag’darma chok bilan tikib olingandan keyin qo’shimcha qatlamga yoqa qaytarmasining ko’tarmaga o’tish chizig’i bo’ylab, yoqa uchlariga 3-4sm yetmaydigan qilib yelim uqa qo’yiladi.Burchak joylarda 0,3sm chok haqi qoldirib, ortiqchasi kesib tashlanadi. Yoqa o’ngiga ag’dariladi va uning uchlari maxsus moslama yordamida to’g’rilanib, ustki yoqa tomondan 0,1sm ziy chiqarib dazmollanadi.

Ustki yoqa qo’shimcha qatlam bilan birga yoqa o’miziga o’tqaziladi. Ostki yoqaning pastki cheti 0,7sm buklanadi va ustki yoqa o’tqazilgan chokni yopadigan qilib, buklangan ziyidan 0,1sm masofada bostirib tikiladi.

2.Yoqa tayyorlash bosqichlari.

3.Ustki yoqani ostki yoqaga ulash tartibi

4. Yoqani yoqa o’miziga qo’yma chok bilan o'tqazish usuli.

2. M. Sh. Jabborova "Tikuvchilik texnologiyasi". 1977 y. 217-220 betlar

20.1. Yenglarning turlari, yeng astarini tayyorlash. Yeng asrasining pastgi qismiga ishlov berish

20.2. Kesimli va kesimsiz yenglarga ishlov berish.

20.3. Yengni yeng o’mziga o’tkazish

Yeng avrasining old qirqimlari sutki bo’lak bo’ylab, ostki bo’lak kertimlar orasida 0,3-0,5 sm solqi hosil qilib biriktirib tikiladi. Bostirma chokli yenglarning old qirqimlari yeng uchidan boshlab 12-18 sm uzunlikda biriktirib tikiladi, qolgan qismi esa tirsak choki bostirib tikilgandan keyin tikiladi. Yeng old choki yorib dazmollanadi, yordamcho andoza qo’yib yengning o’ngida ueng uchini bukish chziig’i, yengning teskarida esa, kesim joyi belgilanadi.

Yeng uchiga qptirma yelim yopishtiriladigan bo’lsa uning yuqori qirqimidan 0,2 sm narida yelim ip qo’yib, avraning teskarisiga dazmolda yoki pressda yopishtiriladi. Qotirmaning bir tomoniga yelim kukun qoplangan bo’lsa, uni yengning bukish haqini bukib pressda dazmollanayotganda qo’yib yopishtiriladi.

Yeng ost bo’lagidagi kesim chok haqining yuqori va pastgi burchaklari baxyaqatorga 0,1 sm yetkazmay kertib qo’yiladi. Tirsak choki yorib dazmollanadi.

Ochiq kesimli yenglar tayyorlashda ust bo’lag kesim haqqini o’ng tomonga bukib uning pastgi chetida 0,5 sm kenglikda chok hosil qilib, yon qirqimiga 0,5 sm yetkazmay biriktirib tikiladi. Tirsak choki tikilayotganda kesimning yon choki ham tikiladi. Kesim pastgi burchagini o’ngigga ag’darib to’grilanadi. Tirsak choki yorib dazmollanadi, kesim yeng ustki bo’lagi tomonga bukib dazmollanadi. Yeng uchining tirsak chok ustidagi joyi bostirib dazmollanadi.

Kesimsiz yengga ishlov berish Yeng ustki va ostki bo'laklari 1 sm kenglikda ostki yeng tomondan biriktirib tikiladi. Yeng old choki yorib dazmollanadi. Yordamchi andaza qo'yib, yengning teskarisida yeng uchini bukish chizig'i belgilanadi. Yeng uchi pishiqroq bo'lishi uchun uning teskarisiga qotirma bukish haqi tomonida bukish chizig'iga to’g’rilab qo'yiladi va dazmolda yopishtiriladi. Shundan keyin tirsak qirqimlari 1 sm chok kengligida ustki yeng tomondan biriktirib tikiladi. Tirsak choki yorib dazmollanadi. Yeng uchining bukish haqi belgilangan chiziqqa muvofiq teskari tomonga qaytarilib ko'klanadi va dazmollanadi. Avra yengi uchiga astar yenggi uchi biriktirib tikiladi. Chok dazmollanadi va yeng uchi o'ngiga ag'dariladi.
20.3. Yengni yeng o’mziga o’tkazish.
Buning uchun yeng o’mizining qirqimi va yengning ostki bo’lak qirqimi tekshirib ko’riladi va aniqlab qirqiladi. Yeng o’miziga qo’lda to’g’ri qaviq bilan 0,5-1 sm yiriklikdagi, 0,9 sm kenglikdagi chok solib yeng tomondan ko’klanadi. Yeng solqiligi kertimlar bo’yicha barobar taqsimlanib, solqilar o’mizning ayrim joylariga tursimon qaviq bilan puxtalanadi. Masalan: Old bo’lakdsagi o’mizning yuqori qismida 1-1,5-2 sm, ort bo’lak bilan old bo;lakdagi o’mizning pastki qismida 0,7-1,5 sm solqi beriladi. Ko’klangandan keyin yengdagi solqilar dazmollab kirishitiriladi.

Yengni o’tkazishda u yeng tomondan 1 sm kenglikdagi chok hosil qilib tikiladi. Yeng o’tqzilib bo’lgandan so’ng, soliqlar dazmollanib kirishtiriladi, uning o’tqazma choklari esa gaazlama parchasini old bo’lak tomonga qayirib Turib yrlka chokidan boshlab past tomonga 8-10 sm joyi old bo’lak bo’ylab yorib dazmollanadi.

Yaxlit bichilgan yengda, ya’ni old bo’lak va ort bo’lak bilan birga bichilgan yoki bir qsimi old bo’lak (ort bo’lak) bilan birga bichilib, ikkinchi qismi ort bo’lakka ()old bo’lakka) o’tkaziladigan yengda ikita chok bo’ladi. Ulardan biri (o’rta chok) yelka chokining davomi, ikkinchisi esa yon choknin davomi bo’ladi. Yeng bo’laklari o’rta qirqimlar bo’ylab biriktirib tikiladi choklar daazmollangandan keyin u yengning old bo’lagi tomonga yotqizib dazmollanadi. Keyin yeng ostki choki kiyim yon choki bilan bir vaqtda biriktirib tikiladi. Yeng choklari va kiyim yon choklari yorib dazmollanadi.
Nazorat savollari:

1. Ust kiyimlar yeng turlari.

2. Yeng avrasi uchiga ishlov berish usullari.

3. Ochiq kesimli yenglar qanday tayyorlanadi ?

4. Kesimsiz yenglarga ishlov berish usuli.

5. Yeng o’tqazishga qo’yiladigan talablar.

2. M. Sh. Jabborova "Tikuvchilik texnologiyasi". 1977 y. 255 – 264 betlar.

21.1. Tagliklar tayyorlash.

21.2. Astar tayyorlash va uni kiyim avrasiga ulash

21.3. Isituvchi qatlam tyyorlash va uni kiyim avrasiga ulash.

Tepa yelka tagliklari kiyimning yelka uchastkasiga tegishli shakl berish va uning barqarorligini oshirish uchun ishlatiladi.

Zig’ir tola gazlamadan ko’makchi andoza yordamida taglikning ikki qismi bichiladi. Ular orasiga konstruksiyasga bog’liq qalinlikda paxta qatlami solinadi. Paxtaning qalinligi tagliklar qirqimlari tomon kamaya borib, yo’q bo’lib ketadi. Tagliklarni ichki tomonidan biriktirib tikish mashinasida yoki siniq baxyaqtor mashinada taglikni oval shakldagi ziyiga parallel baxyaqator yuritib qaviladi. Baxyaqatorlar oralig’I 5- 8 mm. Keyin taglik taxta qolipida yoki maxsus pressda dazmollab, shakli puxtalanadi. (83 –rasm a)

Ort yelka tagliklari palto va jaketlarning ayrim modellarida kerakli hajm shaklini berish shuningdek gavda bukchayganligini yashirish maqsadida ishlatiladi. Tagliklar tashqi ziylarining o’lchami va shakli yeng o’mizining ort qismi o’lchami va shakliga mos bo’lishi kerak. Ort yelka tagliklari vatindan yoki sintetik paxtadan tikiladi. Buning uchun qotirma material detail ustiga paxta qatlami solib, ichki qirqimlar tomonm asta-sekin yupqalashtira boriladi, detallar ustiga ikkinchi qotirma qatlami qoplanadi va ularni biriktirib tikish mashinasida yeng o’mizi qirqimlariga parallel, oralig’I 15 – 20 mm li baxyaqatorlar yuritib qaviladi.

Qiyma tagliklar kiyimga chiroyli tashqi ko’rinish berish va yelka uchastkasi yengga silliq o’tib ketadigan bo’lishi uchun ishlatiladi. Qiyma tagliklar polotnoni qavib tayyrolanadi. Bunda baxyaqator biriktirib tikish mashinasida yoki siniq baxya mashinasida oralarini 20 – 30 mm li qilib, oplotnoning uzunasiga va ko’ndalangiga yuritiladi. Qavilgan polotno andaza bo’yicha o’rish ipiga 45⁰ burchak hosil qilib, arqoq bo’ylab yo’l-yo’l qilib kiritiladi.

Ort yelka tagliklarni, tepa yelka tagliklarini va qiyma tegliklarni qiymaga qo’yish. Ort yelka tagliklarini ort bo’lak yoqa o’mizi chizig’i bo’ylab qo’yib, biriktirib tikish mashinasida yenglarni yeng o’miziga o’tqazma chokiga ulab tikiladi. Ularni tepa yelka tagliklari qo’yilishi bilan bir vaqt yoki avra va astar yeng o’mizlarni maxsus mashinada puxtalayotganda kiyim o’miziga qo’ysa bo’ladi. Ort yelka tagliklari yelka choklariga biriktib tikish mashinasida puxtalanadi.

Tepa yelka tagliklari, taglikning o’rtasi yelka chokiga to’g’ri keladigan, tashqi qirqimlari esa yeng o’mizi qirqimlaridan o’tib turadigan qilib, kiyim yeng o’miziga to’grilanadi va maxsus mashinada yeng o’tkazma chog’ida 1 mm oraliqda baxyaqator yuritib puxtalanadi.

Qiyma tagliklar yeng o’tkazma choklariga turlash mashinasida yelka tagliklari bilan bir vaqtda puxtalanadi, bunda qiyma tagliklari yenglar tomonidan (yeng qiymasi bilan o’tkazma chok orasida) qo’yiladi, qavatlangan qirqimi o’tkazma chok qirqimlariga to’grilanadi. Qiyma taglikining uchlari oldingi va tirsak o’tar qismlaridan pastda puxtalanmaydi. Baxyaqator o’tkazma chokdan 1 mm oraliqda yuritiladi.
21.2. Astar tayyorlash va uni kiyim avrasiga ulash.
Astar kiyimning hamma choklarini yopib Turish va kiyimni kiyib yurishda qulay bo’lishi uchun ishlatiladi. Fasonga qarab astar kiyim etagigacha yoki buksa chizig’igacha tushgan bo’lishi mimkin. Astar kiyim etagiga ulanmagan yoki ulangan bo’ladi.

Kiyimlar astariga odatda bar tutgich, ilgak qo’yiladi. Astarning o’zi quyidagicha tayyorlanadu:

Yon vitachkalari yeng o’mizidan boshlab bel chizig’igacha, 1 sm chok hosil qilib biriktirib tikiladi. Chokning kengligi bel chizig’idan boshlab pastga tomon kamaya boradi va qirqimning pastki uchidan 1-1,5 o’tib yo’q bo’lib ketadi. Yuqori vitachkalar yelka qirqimida 1 sm kenglikda biriktirib tikib, uning pastki uchidan 1,5 sm o’tqazib yo’q qilib yuboriladi.

Astarning yon, yelka qirqimlari, yengning tirsak va old qirqimlari, ort bo’lakning o’rta choki kengligi 1sm qilib biriktirib tikiladi. Yengning old va tirsak qirqimlari tikilayotganda, ularning o’rta qismi 20-25 sm uzunlikda tikilmay qoldiriladi.

Agar astarning etak qirqimi avraning etak qirqimiga ulanadigan bo’lsa, old bo’lak o’rta choki tikilayotganda uning o’rta qismi 30-35 sm uzunlikda, kiyimni o’ngiga ag’darish uchun tikilmay qoldiriladi.

Astar etak uchigacha yetmaydigan bo’lsa, uning pastki cheti buklanib, bukish chizig’idan 0,1 sm masofada baxyaqator yuritiladi.

Astar etagi avraga ulanmaydigan bo’lsa, astar yon qirqimlari bilan ort bo’lak o’rta chok qirqimlari maxsus mashinada yo’rmab tikiladi. Yeng astari astar o’miziga, ularning belgi kertimlari to’g’ri keltirilib universal mashinada o’tqaziladi.
21.3.Isituvchi qatlam tayyorlash va uni kiyim avrasiga ulash.
Isituvchi qatlam paxtadan, vatindan va penopolio’ritandan tayyorlanadi.

Paxtadan isituvchi qatlam tayyorlash uchun ikki qavat doka orasiga paxta solinadi. Isituvchi qatlam ko’p ignali mashinada yoki universal mashinada uzunasiga oralig’i 5-6 sm li baxyaqatorlar yuritib qaviladi. Ularni 10 tadan qilib yig’ib ko’chma bichish mashinasida andoza yordamida qirqiladi. Belgilangan chiziq bo’yicha vitachka joylari qirqiladi. Isituvchi qatlam vitachkalari 0,7 sm chok bilan tikiladi.

Isituvchi qatlam avraning teskari tomoniga qo’yiladi. Bunda u yelka chokidan 1 sm chiqib turishi, adipning ichkari qirqimi tagiga 2-2,5 sm kirib turishi, yon qirqimlari esa yon choklaridan 2 sm o’tib turishi kerak. Isituvchi qatlam bort qirqimi yashirin baxyali maxsus mashinada bort qotirmasiga tikiladi.

Isituvchi qatlamning yon choklari avraning yon choklariga universal mashinada ort bo’lak tomondan ulanadi. Bunda yeng o’mizining 8-10 sm pastidan baxyaqator boshlanib, bel chizig’idan 20-25 sm pastroqgacha davom etadi.

Isituvchi qatlam yoqa o’mizi va etak bo’ylab 7-10 sm masofada ilintirib ko’klanadi. Isituvchi qatlam yoqa o’mizi bo’ylab ostki yoqaning o’tqazma chokiga tikiladi. Isituvchi qatlam yeng o’mizlarini avra yeng o’mizlari qirqimiga to’q’rirlab qirqiladi. Isituvchi qatlam yenglarining o’tqazma chokiga yeng isituvchi qatlamlari bilan birga tikiladi.

Astarning etagi avraga ulanadigan kiyimlarda isituvchi qatlamning etak uchi avraning bukish haqi tagiga 1-1,5 sm kirib turadigan qilib, astar etagi avraga ulanmaydigan kiyimlarda esa isituvchi qatlamning etak uchi avraning bukish haqi qirqimiga 2-3 sm yetmaydigan qilib qirqiladi.

1. 
   Ort bo’lak o’rta chokining o’rtasida uzunligi 25-30 sm li joy tikilmay qoldiriladi.
   
2. 
   Yeng astarining oldingi chokida ustki bo’lakning 10-12 sm uzunlikdagi joyi tikilmay qoldiriladi.
   

Chok qorqimlari bort qotirmasiga, kiyim etagiga puxtalangandan, yeng astarlari yeng uchiga tikilgandan, tirsak choklari, yeng o’mizi choklari va yon choklari ouxtalangandan keyin, yeng astari oldingi chokidan tikilmay qoldirilgan joy orqali ort bo’lak astarida qoldirilgan joy biriktirib tikiladi. Keying yeng astaridagi tikilmat qoldirilgan joy boshidan oxirigacha qirqimlarini ichkariga bukib, bukilgan ziyidan 1-2 mm oraliqda bostirib tikiladi

Keyin paltoo’ngiga ag’dariladi, bortlari to’q’rirlanib , adip bo’ylab astar ulangan baxyaqator yoniga maxsus mashinada ko’klanadi.

Yeng teskarisi tomonga ag’darib yeng astarining pastki qirqimini yeng avrasi qirqimiga 1 sm kenglikdagi chok solib ulab tikiladi. Astarning ulama choki yeng uchi bo’ylab qotirmaga puxtalab qo’yiladi.

Astarning tirsak choklari avra tirsak choklariga yon uchidan 6-8 sm qochirib puxtalanadi, yenglar o’ngi tomonga ag’dariladi. Yeng astari o’tqazma choki yeng avrasi o’tqazma chokiga astar teskari tomondan 1,5-2 sm yeriklikdagi halqasimon qaviqli qaytar qaviq qator yuritib puxtalanadi. Astar yon choklari avra yon choklariga ort bo’lak tomonidan biriktirib tikiladi. Astar pastki qirqimi astarni yerga qaratib qo’yib tekislab qirqiladi. Astarning ziyi avra bukish haqi qirqimini 1-1,5 sm o’tib yopib turishi kerak. Shundan so’ng astarning pastki qirqimini yopiq qirqimli 4-5 sm kenglikdagi bukma chok hosil qilib, bukib ko’klanadi. Astar pastki ziyini ichki bukilgan joyidan 1-2 mm qochirib puxtalanadi.

2. Tepa yelka tagliklarini vazifasi.

3. Ort yelka tagliklari qanday tayyorlanadi?

4. Kiyim astarining vazifasi.

5. Kiyim astarini tayyorlash texnologiyasi.

6. Etagi avraga tikilmagan astarni avraga ulash usuli.

7. Avra etagiga ulangan astarni avraga tikish tartibi.
Mustaqil ish topshiriqlari:

1. Isituvchi qatlam tayyorlash usullarini mustaqil o’qing va qaysi qulayligini asoslang.

2. M. Sh. Jabborova "Tikuvchilik texnologiyasi". 1977 y. 264-276 betlar.