ko‗rsatgichlari bilan baholanadi

131 
ket bosim pasaytirilgandan keyin suyuqlikning tarkibidagi (suv va neft) yo‗ldosh 
gaz ajratib olinadi, keyin esa oraliqdagi qabul qilgichlarda kondensat ajratib 
olinadi va gazni qayta ishlash zavodlariga yo‗naltiriladi (yoki qatlam bosimini 
ushlab turish uchun quduqlardan haydaladi). 
Trap-ajratgichlardan keyin neftning tarkibida 4% miqdorida erigan gazlar 
qoladi. Trap – gaz ajratgichlarda gazni ajralib chiqishi bilan bir vaqtda xom 
neftning tarkibidan mexanik aralashmalar va asosan kon suvlari ham cho‗kmaga 
tushadi – shuning uchun bu apparatlar tindirgichlar deyiladi. Neft gaz-
ajratgichlardan keyin tindirish rezervuarlariga kirib keladi, u yerdan neftni 
tayyorlash 
qurilmasiga 
yo‗naltiriladi 
(NTQ) 
hamda 
suvsizlantirish, 
tuzsizlantirish va barqarorlashtirish amalga oshiriladi. 
Suvsizlantirish jarayoni asosida qatlamga haydovchi quduqlar orqali 
haydalgan suvlarni neftli deemulsiya parchalanadi va ajratib olinadi. 
Suvsizlantirilgan neftni tuzsizlantirishda u chuchuk suv bilan aralashtiriladi va 
sun‘iy deemulsiya hosil qilinadi va parchalanadi. Qurilmada suv tozalanadi va 
qaytadan neftni siqish va qatlam bosimini saqlab turish uchun qatlamga 
haydaladi. 
Neftni barqarorlashtirishdan maqsad NQIZlariga qayta ishlash uchun 
haydashda bug‗lanishga yo‗qotilishini oldini olish va xarajatni kamaytirish 
maqsadida amalga oshiriladi. Bunda tashqari neftning tarkibida gaz mavjud 
bo‗lganda quvur uzatmalarda tiqinlarni hosil qiladi va qayta haydashni 
qiyinlashtiradi. 
Neftning tarkibida erigan gazlarning miqdori kam bo‗lganda kon 
sharoitida barqarorlashtirish uchun bir kolonnali qurilmalar qo‗llaniladi. Ikki 
kolonnali qurilma neftning tarkibida gazning miqdori 1,5% dan yuqori 
bo‗lganda qo‗llaniladi, ikkinchi kolonna gazli benzinlarni borqarorlashtirish 
uchun xizmat qiladi. Neftni barqarorlashtirishni ikki pag‗onali sxemasi 3.2-
rasmda keltirilgan.
Kon rezervuarlaridagi nobarqaror neft issiqlik almashtirgichlarda va 
qizdirgichlarda 60°С gacha qizdirilgandan keyin К-1 kolonnasining birinchi 

132 
likopchasiga barvarorlashtirish uchun beriladi. Benzin bug‗larini suv yoki havo 
bilan kondensatsiyalanishida yaxshi sharoit yaratish uchun К-1 kolonnasidagi 
bosim 0,2 dan 0,4 MPa.gacha ushlab turiladi. K-1 kolonnasining pastki 
qismidagi harorat 130...150 °С chegarasida ushlab turiladi, qizdirilgan pechda 
barqaror neftning sirkulyatsiyasi ta‘minlanadi. Barqaror neft K-1 ning pastki 
qismidan issiqlik-almashtirgichda va sovutgichda sovutilgandan keyin 
chiqariladi, rezervuarga yo‗naltiriladi va keyin esa NQIZga tashiladi.

Download 15,32 Mb.