|
Kredit modul tizimi va o‘quv jarayonini tashkil etish
Pdf ko'rish
|
| bet | 179/593 | | Sana | 27.05.2024 | | Hajmi | 26,13 Mb. | | #254636 |
Bog'liq 01 YANGI O‘ZBEKISTON42
Kredit modul tizimi va o‘quv jarayonini tashkil etish
materiallaridan to‘g‘ri foydalanish, soxta yangiliklar va soxta axborot
resurslarini tarqatmaslik.
Tarmoqda sog‘lom munosabatlarni o‘rnatish: raqamli etika tarmoqdagi
boshqa foydalanuvchilar bilan to‘g‘ri munosabatda bo‘lishga yordam
beradigan bir qator prinsiplardan iborat. Bu onlayn o‘yin ishtirokchilari
o‘rtasidagi munosabatlar, forumlar va ijtimoiy tarmoqlardagi o‘zaro
munosabatlar bo‘lishi mumkin. Ushbu qoidalar ishtirokchilarga o‘zlarini
xavfsiz va qulay his qilish, bir-birlariga hurmat bilan munosabatda bo‘lish
va shaxsiy ma’lumotlarini saqlashga imkon beradi.
So‘z erkinligini hurmat qilish: raqamli etika hurmat va so‘z erkinligini
kafolatlaydi, shuningdek, Internetdagi turli fikrlar va ularning mualliflariga
hurmat bilan munosabatda bo‘lishni buyuradi. So‘z erkinligini hurmat qilish
raqamli etika qoidalaridan biri bo‘lib, u boshqa foydalanuvchilar bilan
o‘zaro aloqada bo‘lishga yordam beradi va bepul va ochiq Internetni
ta’minlaydi.
Axborot texnologiyalarining rivojlanishi va qo‘llanilishi bilan bog‘liq holda
yuzaga keladigan axloqiy muammolarni o‘rganuvchi yangi fan – axborot etikasi
paydo bo‘ldi. Axborot etikasi kompyuter etikasi va axborot falsafasi bilan bog‘liq.
Kompyuter etikasi fanlararo tadqiqotlar sohasi bo‘lib, texnik, axloqiy, huquqiy,
ijtimoiy, siyosiy va falsafiy masalalarni ko‘rib chiqishni o‘z ichiga oladi. Unda tahlil
qilingan muammolarni uch guruhga bo‘lish mumkin.
1.
Kompyuter mutaxassislari va ishi kompyuter texnologiyalaridan
foydalanishni o‘z ichiga olgan oddiy foydalanuvchilar uchun axloq
qoidalarini ishlab chiqish bilan bog‘liq muammolar.
2.
Axborot texnologiyalari sohasida mulk huquqi, mualliflik huquqi, shaxsiy
hayot huquqi va so‘z erkinligini himoya qilish muammolari.
3.
Kiber jinoyatlarining paydo bo‘lishi, ularning holatini aniqlash bilan
bog‘liq muammolar guruhi.
Har bir o‘qituvchi ixtiyoriy yoki majburiy ravishda mualliflik huquqiga rioya
qilish muammosiga duch keladi. Bu, bir tomondan, o‘z uslubiy, o‘quv, ilmiy
materiallarni ruxsatsiz nusxa ko‘chirish va plagiatdan himoya qilish, ikkinchi
tomondan, mualliflik huquqiga rioya qilishdir.
Mualliflik huquqi shaxsiy-nomulkiy va mutlaq mualliflik huquqlariga ajraladi.
Shaxsiy nomulkiy huquqlarga quyidagilar kiradi:
asar muallifi deb e’tirof etilish huquqi (mualliflik huquqi);
asardan muallifning haqiqiy ismi-sharifi, taxallusini ko‘rsatgan holda
yoxud ismi-sharifini ko‘rsatmasdan, ya’ni imzosiz foydalanish yoki
foydalanishga ruxsat berish huquqi (mualliflik ismi-sharifiga bo‘lgan
huquq);
asarni har qanday shaklda oshkor qilish yoki oshkor qilishga ruxsat
berish huquqi (oshkor qilishga bo‘lgan huquq), shu jumladan chaqirib
olish huquqi;
|
| |
