Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy-metodik markazi

51 

Maktab rahbarlari uchun o‘zi pedagogik faoliyat yuritayotgan ta’lim 
muassasasi haqida anketa savollari; 

Test va anketa savollarini o‘tkazayotgan rahbar uchun anketa savollari; 

Ta’limni boshqarish organlari xodimlari uchun anketa savollari; 

Test topshiriqlarini tayyorlash va olingan natijalarni matematik statistik 
tahlil qilish yuzasidan ko‘rsatmalar;
Mazkur topshiriqlar va me’yoriy hujjatlar xalqaro Konsorsium rahbariyati 
tomonidan yetakchi xalqaro tashkilotlar va xalqaro baholashda ishtirok etadigan 
mamlakatlarning vakillari bilan hamkorlikda ishlab chiqiladi. 
Test topshiriqlari kitobcha shaklida bo‘lib, unda muayyan muammo mazmuni 
va hal etish yuzasidan oltitagacha turli qiyinchilik darajasiga ega javoblar, ochiq va 
yopiq test topshiriqlari majmua sifatida chop etiladi. 
Testlarning qiyinligi reproduktiv, produktiv, qisman izlanishli va kreativ 
darajada, ochiq testlarda o‘quvchilar o‘z fikrlari va nuqtai nazarini bayon etishi, zarur 
hollarda namunada berilgan to‘g‘ri deb hisoblangan oltita variantdan birini belgilashi 
zarur. 
Test topshiriqlarini bajarib bo‘lgandan so‘ng, o‘quvchilar yarim soat 
muddatida ta’lim muassasi, atrof muhitga va insonlarga munosabati, oilasi va o‘z 
qiziqishlari haqida anketa savollariga javob berishi ko‘zda tutilgan. 
Xalqaro baholash dasturidan asosiysi TALIS - Teaching and Learning 
International Survey - rahbar va pedagog kadrlarning umumiy o‘rta ta’lim 
muassasalarida o‘qitish va ta’lim olish muhitini hamda o‘qituvchilarning ish 
sharoitlarini o‘rganish va baholash uchun tatbiq etiladi. 
PISA (Programme for International Student Assesment)ni respublikamizda 
joriy etilgan uzluksiz ta’lim tizimida ham qo‘llash maqsadga muvofiq.
TALIS - Teaching and Learning International Survey – nimalarni tadqiq etadi?
TALIS – turli mamlakatlarda tashkil etiladigan pedagogik jarayonlarning 
xalqaro qiyosiy tahliliga asoslangan tadqiqot bo‘lib, Xalqaro iqtisodiy hamkorlik va 
rivojlanish tashkiloti tomonidan ta’sis etilgan. Mazkur dastur quyidagi vazifalarni hal 
etishni nazarda tutadi: 

Maktabda pedagogik faoliyat yuritayotgan o‘qituvchilar va ta’lim 
muassasalari rahbarlarini ta’lim-tarbiya jarayonini tahlil etishga yo‘naltirish, ta’lim 
siyosatining asosiy aspektlari bo‘yicha ta’lim sifati ko‘rsatkichlarini aniqlash 
mezonlarini ishlab chiqish; 

Xalqaro 
konsorsium, 
o‘qituvchilar 
assosiatsiyasi, 
mamlakatlararo 
hamkorlikni yo‘lga qo‘yish; 

Anketa savollariga yozilgan javoblarni tahlil etish, ta’lim sifati 
ko‘rsatkichlariga bevosita ta’sir ko‘rsatadigan omillarni aniqlash, foydalanilmayotgan 
resurslarni belgilash, ular yuzasidan taqdimot, ko‘rsatma va hisobotlar tayyorlash; 

52 

Xalqaro va milliy ta’lim tizimini rivojlantirish yuzasidan axborot 
tanqisligining oldini olish, ma’lumotlar bazasi va dasturiy ta’minotini tayyorlash, 
ta’lim tizimi amaliyotida o‘qitish sharoitlari va sifati, o‘qitish jarayoni 
samaradorligiga o‘qituvchining kasbiy pedagogik tayyorgarlik darajasining ta’siri 
yuzasidan mezonlar ishlab chiqish. 
Mazkur halqaro baholash dasturlari Respublikamiz ta’lim tizimini mazmunan 
yangilash, innovatsion ta’lim muhitini yaratish, ta’lim sifatini orttirishni talab etadi va 
quyidagi vazifalarni amalga oshirish zaruratini keltirib chiqaradi: 

Pedagogik kadr tayyorlaydigan oliy ta’lim muassasalarining bakalavriat va 
magistratura bosqichi o‘quv rejasiga xalqaro va milliy ta’lim tizimini rivojlantirish 
paradigmalari bilan tanishtirish, o‘qitishni xalqaro baholash dasturlari talablarini 
amalga oshirishga zamin tayyorlaydigan o‘quv kurslarini kiritish; 

Oliy ta’lim muassasalarining bakalavriat va magistratura bosqichi talabalari, 
ilmiy izlanuvchilarni xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro 
tadqiqotlarning muammolari yuzasidan ilmiy izlanishlarga maqsadli jalb etish; 

Xalqaro baholash dasturlari PIRLS TIMSS va PISA talablari asosida o‘qish, 
o‘zbek tili va adabiyoti, matematika va tabiiy o‘quv fanlari bo‘yicha o‘quv va 
nostandart adaptiv topshiriqlarini shakllantirish, o‘quvchilarning mustaqil ish 
daftarlarini bosma shaklda va modulli o‘qitish tizimiga asoslangan elektron variantini 
tayyorlash axborot texnologiyalari vositasida baholash mexanizmini ishlab chiqish; 
 

Xalqaro baholash tizimi TALIS (Teaching and Learning International 
Survey) talablari asosida pedagog kadrlarning kasbiy kompetentligini aniqlash uchun 
kvalimetrik diagnostika anketa so‘rovnomasini tayyorlash va on-lain tizimi vositasida 
aniqlash;

Pedagog kadrlar tomonidan o‘zining kasbiy kompetentligini mustaqil 
nazorat qilish va o‘z-o‘zini baholash imkonini beradigan kvalimetrik diagnostika 
topshiriqlaridan iborat metodik va elektron ta’lim resurslarini ishlab chiqish zarur;
 
Xulosa qilib aytganda ta’lim sifatini ta’minlashda talabalarning o‘zlashtirgan 
bilim, ko‘nikma, malaka, tayanch va fanga doir xususiy kompetensiyalarini zamon 
talablariga mos nazorat qilish va baholash bugungi kunning dolzarb muammolaridan 
biri sanaladi. 

Download 26,13 Mb.