|
Qidiruv tizimi Vikipediya, ochiq ensiklopediya
|
| bet | 2/11 | | Sana | 30.11.2022 | | Hajmi | 151.92 Kb. | | #32591 |
Bog'liq Qidiruv tizimi 7-Б, интернет-маъруза, File, Практические задачи 1Amalga oshirish usuli
Indeksga asoslangan qidiruv tizimi - hozirda eng muhim tizim.Bu tizim tegishli ma´lumotlarni topib, indeks yaratadi. Indeks shunday bir strukturaki, bunda saqlangan ma´lumotlar keyingi qidiruv vaqtida ham qo´llaniladi. Lekin bu tizimda indeksni yangilab turish va saqlash muammoli bo´lsa ham, qidiruv jarayoni tez ekanligi bu tizimning ustunligidir. Bu strukturani ko´pincha invers indeks deb ham atashadi.
Meta qidiruv tizimi - qidiruv so´rovnomasini bir vaqtning o´zida bir necha indeksga asoslangan qidiruv tizimlariga jo´natadi va natijani turli kombinasiyada ko´rsatadi.Ustunlik tomoni - ko´p miqdorda ma´lumotlar topishi va implementasiya jarayoni osonroqligidir.Ushbu qidiruv tizimi kam uchraydigan ma´lumotlarni qidirshda yaxshi hisoblanadi.
Gibrid formadagi qidiruv tizimi - odatda nisbatan kichik indeksga ega, lekin boshqa qidiruv tizimlariga ham so´rovnoma jo´natib, natijani kombinasiyalangan tarzda ko´rsatishi mumkin.Kam uchraydigan ma´lumotlarni qidirishda yaxshi emas.
Guruhlashtirilgan qidiruv tizimi - nisbatan yangi, bunda qidiruv so´rovnomasi o´z qidiruv tizimiga ega bir necha kompyuterlagra jo´natiladi va natija umumlashtiriladi. Markazlashtirilmagani uchun uzilib qolish xavfi yo´q, ishonchli, lekin markaziy tsenzura (cheklashlar) qoýishning iloji yo´q.
Interpretasiya Foydalanuvchining qidiruv so´rovnmasi qidirsh jarayoni boshlanishidan oldin kerakli qidiruv algoritmiga tushunarli qilib interpretasiya(tarjima) qilinadi.Bu esa o´z navbatida so´rov sintaksisini imkon qadar soddaroq qilish va murakkab so´rovlarni bajarish imkonini yaratishga xizmat qiladi. Ko´plab qidiruv tizimlari matematik mantiqdagi Bul operasiyalari yordamida turli kalit-so´zlarning mantiqiy birikmasini hosil qila oladi.Natijada esa ma´lum kalit-so´zga ega web-sahifani topish imkoni paydo bo´ladi. Eng yangi qidiruv tizimi tabiiy tilni tushunadigan qidiruv tizimini bo´lib, uni semantik qidiruv tizimi deb atashadi. Eng ko´p qo´llaniladigan qidiruv tizimlarining belgilari Eng ko´p qo´llaniladigan belgilar kombinasiyasi WWWdan axborot manba´i sifatida, matnli ma´lumotlar uchun esa HTML-format va qidiruvni amalga oshirishda esa indeks yaratishdan foydalanadi.So´rovnimani interpretasiya qilish ko´pincha sodda sintaksisga asoslanga holda amalga oshiriladi. Eng yirik qidiruv tizimi hosoblanmish Google, Yahoo Search va Microsoft Live Search mana shu uslubda ishlaydi. Natijani ko´rsatish Qidiruv natijasi ko´rsatadigan sahifa ko´pgina qidiruv tizimlari tomonidan ikkiga: tabiiy ro´yxat va homiylar linklarigaajratiladi. Homiylar linklari to´lov asosida qidiruv indeksiga kiritilgan bo´lsa, tabiiy ro´yxatda qidirilayotgan kalit-so´z qatnashgan bo´lsagina ko´rsatiladi.Foydalanuvshiga qidiruv tizimidan foydalanishni osonlashtirih maqsadida natijalar muvofiqlik boy´icha (Ranking) saralanadi, lekin har bir qidiruv tizimi saralash uchun o´z me´yorlariga egadir. Bu me´yorlarga quyidagilar kiradi:
ma´lumotning ahamiyati (Google uchun PageRank-ko´rsatkichi)
har bir topilgan malumotda qidirilayotgan kalit-so´zning qanchalik ko´p uchrashi va joylashgan o´rni
so´ralgan ma´lumotni baholash va soni
boshqa sahifalardan ushbu kalit-so´z qatnashgan sahifaga qanchalik ko´p linklar berilganligi
link beriladigan sahifalarning sifati.
|
| |
