|
varaqlari doimo bir-biriga tiqilinch tutashadilar, lekin o ‘pka
Pdf ko'rish
|
| bet | 60/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotvaraqlari doimo bir-biriga tiqilinch tutashadilar, lekin o ‘pka
o ‘zining
tabiiy hajmi chegarasidan ortiq kengayadi, bu esa plevralar orasidagi
manfiy bosimni yuzaga kelishiga sabab b o ‘ladi. Bola tug‘ilguniga qadar
142
k o ‘krak qafasi yalpoq holda b o ‘ladi. Embrionai
rivojlanish davrida ham
kam miqdorda plevralararo manfiy bosim boMishi aniqlangan. U
embrionai rivojlanish davridagi nafas harakatlari tufayli yuzaga keladi va
o ‘z navbatida plasentadan homilaga qon kelishini kuchaytiradi. K o ‘krak
qafasiga ergashib o'pkaning kengayishi tu g‘ilgandan keyingi dastlabki
nafas olishdan, u yerdagi mavjud atmosfera bosim i yoki o ‘shanga yaqin
b o ‘lgan bosim ta’siri ostida boshlanadi. Yangi tug'ilgan bolalarda nafas
olish paytida o'pkaning kengayishi natijasida manfiy bosim keskin oshadi.
Hayotining ikkinchi xaftasidan boshlab k o ‘krak qafasi hujayralari o ‘pka
to‘qimalariga nisbatan tez o ‘sishi natijasida o ‘pka ham yana va yana
ch o ‘zila boshlaydi. Shu sababli nafas chiqarishda o ‘pka kengaygan
b o‘ladi, demak voyaga yetgan odamlarda nafas chiqarish vaqtida manfiy
bosim bo'ladi.
M anfiy bosim qanday yuzaga keladi? 0 ‘pkaning elastik iplari tufayli
plevra varaqlari orasidagi bosim atmosfera bosimidan kam, y a ’ni
manfiydir. Plevra varaqlari orasidagi bosim ning kamayishi, eng avvalo,
o ‘pkadagi bosim to ‘lig ‘icha plevraning visseral varag‘i chegarasidan
tashqariga berish imkoniyati b o ‘lmaganligi sababli ta’min etiladi va bunga
o ‘pkaning elastik iplari y o ‘l q o ‘ymaydi. Odatiy nafas chiqarishda plevra
varaqlari orasidagi bosim atmosfera bosimidan 611,8 Pa ga va odatiy nafas
chiqarishda esa - 399 Pa ga kam bo'ladi.
|
| |
