|
undan foydalangan I.P.Pavlov reflektorli jarayonlarni o'rganishda ulaming
Pdf ko'rish
|
| bet | 87/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotundan foydalangan I.P.Pavlov reflektorli jarayonlarni o'rganishda ulaming
chegaralanganligini ko‘rsatib berdi.
Shundan kelib chiqib I.P.Pavlov o ‘z oldiga normal sharoitda ovqat
hazmi jarayonlarining kechishida asab tizimining rolini ochishini maqsad
qilib qo‘ydi, nihoyat surunkali tajribalami bajarish imkonini beruvchi
yangi jarrohlik usullarini ishlab chiqdi. U hayvonlarning hazmlash
kanalida juda ko‘plab yangi operasiyalami tavsiya etdiki, ulardan keyin
ko‘p yillar mobaynida operasiyadan keyin hayvonlarni a’lo darajadagi
sog‘ligi ta’minlangan holda, hazm tizimining turli bo‘limlarini sekretorlik
va harakat funksiyalarini o ‘rganish mumkin. U kishi tomonidan Ьят-т
bezlarini y o ‘llarini bitmaydigan teshiklarini tashqariga chiqarish bo‘yicha
operasiya qilish yoki fistulalar qo‘yish; so‘lak bezlariga (1895), m e’daosti
beziga (1879) va o ‘t y o ‘liga (1902) usullari ishlab chiqildi.
Aynan shu operasiyalar yordamida turli ozuqalami ovqat hazmi
kanalida qayta ishlanishida so ‘lak ajralishi, m e’da osti bezi shirasining
ajralish va o ‘t ajralish qonuniyatlari ochildi.
I.P.Pavlov m e’da shirasining ajralishini o ‘rganish uchun oddiy
oshqozon fistulasi qo‘yish bo‘yicha operasiyaga qizilo‘ngachni bo‘yindan
kesish va uning har ikkala uchini teriga tikish operasiyasini qo‘shdi
(ezofagotomiya), bu esa o g ‘iz bo‘shlig‘ida ozuqalar bo‘lgan paytda m e’da
shirasining ajralishi haqida muhim ma’lumotlami aniqlash va m e’da
shirasi ajralishini chaqimvchi nervlaming ochilishiga olib keldi. Bu
operasiyalar yana «yolg'ondakam» oziqlantirish paytida tabiy hoidagi toza
m e’da shirasi olish imkonini berdi.
1894 yilda I.P.Pavlov o ‘zining mashhur kichik izolyasiyalangan
m e’dacha yasash usulini taklif etdi, bunda kichik m e’dachaning barcha
|
| |
