|
hazm kanalining sekretorlik ishlari va 3) so‘rilish ishlari
Pdf ko'rish
|
| bet | 84/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limothazm kanalining sekretorlik ishlari va 3) so‘rilish ishlari.
Hazm shiralari va ulaming fermentlari.
Ovqat hazmi kanalining
bezlari tomonidan ajraladigan hazm shiralari suvdan va uncha katta
bo‘lmagan miqdorda organik moddalar va tuzlar aralashmasidan iborat
bo‘ladi. Hazm shiralarining asosiy tarkibiy qismini - fermentlar tashkil
etadi. Bundan tashqari fermentlar tarkibida shilimshiq modda va suv
saqlanganligi sababli ozuqani yumshatadi va shilliq modda bilan o ‘rab,
uning mexanik qayta ishlanishini va ovqat hazmi kanali bo‘ylab harakatini
ta’minlydi.
158
Fermentlar quyidagi xususiyatlari bilan tavsiflanadi: 1 .0 ‘z -o ‘zidan
bajariladigan ximiyaviy jarayonlarni katalizator sifatida tezlashtiradi yoki
susaytiradi. 2.Faqatgina moddalaming parchalanishida - analiz (tahlillash)
katalizatorlik qilmasdan, balki moddalaming birikishiga - sintez
(umumlashtirish) ham katalizatorlik qiladi. 3.Spesifik ta’sir ko‘rsatish
qobiliyatiga ega. Har bir ferment ma’lum ximiyaviy tarkib va tuzilishga
ega moddalarga ta’sir ko‘rsatadi. 4.Qizdirilganda parchalanadi. 5.Ma’lum
muhitda: kislotali, ishqorli yoki neytral muhitlarda ta’sir ko‘rsatadi.
Fermentlaming faolligi muhit reaksiyasiga bog‘liq holda o ‘zgarib
turadi: masalan, pepsin ishqorli muhitda o ‘z faolligini yo‘qotsa, kislotali
muhitda esa tiklaydi.
Hazm fermentlari gidrolazlar gumhiga ya ’ni H+ va OH' ionlarini
biriktirib olgan fermentlarga kiradi, ya’ni suv eritmalaridagi moddalami
hazmlovchilardir.
Ular, uglevodlar, kraxmalni parchalovchi amilolitik yoki amilazalar,
proteinlar, oqsillami parchalovchi proteolitik yoki proteazalar, lipidlar,
|
| |
