|
Og‘iz bo‘shlig‘ida ovqat hazmi. Organizmni to'yimli moddalarga
Pdf ko'rish
|
| bet | 89/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotOg‘iz bo‘shlig‘ida ovqat hazmi. Organizmni to'yimli moddalarga
bo‘lgan talabini qondirilishida, organizm tomonidan uzlashtirilihsida va
organizmidagi hayotiy jarayonlaming mutadilligini ta’minlashda hazm
jarayonlarining dastlabki qismi og ‘iz bo‘shlig‘ida oziq moddalaming
hazmlanishi muhim ahamiyatga ega. Og‘iz bo‘shlig‘ida ovqat hazmi hazm
jarayonida jiddiy rol o ‘ynaydi.
O g‘izga
olingan
oziqalar
og ‘iz
bo‘shlig‘idagi
reseptorlami
qo‘z g ‘atadi. Bu esa ovqat hazmini m o4’tadil kechishi uchun juda muhim
ahamiyatga ega bo‘lgan so ‘lakni, m e’da va m e’daosti shiralarining
ajralishini reflektor holda qo‘zg ‘atadi. Og‘iz bo‘shlig‘idagi reseptorlami
qo‘zg ‘alishi u yerga tushayotgan moddalami saralash imkonini beradi. Bu
holda og‘iz bo‘shlig‘iga tushgan ozuqa bo‘lmagan yoki zararli moddalar
og'iz bo‘shlig‘idan reflektor harakatlar bilan chiqarib tashlanadi. Og‘iz
bo‘shlig‘iga ovqatlar tushganidan keyin u yerda so ‘lak ajralishi yoki
sekretorlik akti va chaynash hamda so ‘rish kabi murakkab harakat aktlari
bajariladi. Odamlar
og ‘iz bo‘shlig‘ida ovqatlar 15-18 (30 gacha)
soniyagina mexanik va ximiyaviy jihatdan qayta ishlanadi nihoyat oxirgi,
harakat akti bilan ovqat luqmasi yutiladi.
S o ‘lak bezlari va ulaming funksiyalari. Og‘iz bo‘shlig‘idagi barcha
bezlar o ‘z holatiga qarab ikki guruhga; 1) shilliq parda yoki shilliq osti
qatlamidagi mayda so‘lak bezlari
- lab, tanglay, milk, tish va tilda
joylashgan. 2) quloqoldi, tilosti va jag‘osti-katta so‘lak bezlariga
farqlanadi.
162
26-rasm. Odamning so‘lak bezlari. I-quloq oldi II—til osti III-jag‘ osti.
|
| |
