106
7-bob. 4G AVLOD TEXNOLOGIYALARINING
RIVOJLANISHI UCHUN SHART-SHAROITLAR
7.1. To‘rtinchi avlod mobil va keng polosali aloqa tizimlarining
rivojlanish tarixi
Aloqa tizimlarining zamonaviy rivojlanishini turli jarayonlar,
chunonchi: bir tomondan, statsionar va mobil tarmoqlarning
birlashishi (konvergensiya,
Internetga mobil ulanish, IP tele-
foniya), boshqa tomondan, aloqa tarmoqlarining globallashtiri-
lishi (mikrosotalardan makrosotalarga va yo‘ldoshli
tarmoqlar-
ga) va, nihoyat, abonent terminallarining universallashtirilishi
(3G, 4G har xil tarmoqlarida ishlay oladigan ko‘p tizimli, ko‘p
rejimli va ko‘p funksiyali “aqlli telefonlar” – smartfonlar)
orqali ifodalash mumkin. Yagona global tarmoq infratuzilmasi-
ni yaratish g‘oyasi aslida ancha avvaldan mavjud bo‘lib, “IMT-
2000” dasturi doirasida simsiz ulanish, sotali va sun’iy yo‘ldoshli
aloqa universal tizimlarining yangi
avlodini yara tish konsepsi-
yasi ilgari surilgan edi. Yagona xalqaro standart yaratishning
asosiy g‘oyasida yuqori funksional imkoniyatlarga ega bo‘lgan
va shu bilan birga qimmat bo‘lmagan portativ terminallar yor-
damida xizmatlar taklif etish ko‘zda tutilgan edi. Ma’lumki,
uchinchi avlod tizimlari darajasida ushbu maqsadga erishish
mumkin bo‘lmadi, lekin IMT-2000 doirasida bu yo‘nalishdagi
ishlar to‘xtab qolmadi va standartlarni birlashtirish bo‘yicha
yangi g‘oyalar IMT-Advanced nomini olgan to‘rtinchi
avlod
tarmoqlarini yaratish dasturida o‘z aksini topdi. 2009 yilning
7-oktyabrida 3GPP hamkorlik loyihasi IMT-Advanced dasturi
tarkibiga kiritish uchun LTE-Advanced (3GPP-10-Relizi) tex-
nologiyasini rasman taqdim qildi. Bu taqdimot barcha 3GPP
va 3GPP-2 hamkorlik tashkilotlari: ARIB, ATIA, CCSA,
ETSI, TTA va TTS tomonlaridan qilingan edi. LTE-Advanced
texnologiyasi spetsifikatsiyalarini ishlab chiqish bo‘yicha
ishlar
2010–2011-yillar davomida bajarildi.
107
Parallel ravishda keng polosali simsiz texnologiyalar rivojlana
bordi. Simsiz tarmoqlar standartlarini yaratish sohasidagi bosh-
lang‘ich nuqta sifatida IEEE tashkiloti tomonidan 1990-yilda
802.11 qo‘mitasining tashkil etilishi hisoblanadi. Mazkur qo‘mita
“Wi-Fi” tijorat nomini olgan simsiz lokal tarmoqlarini yaratish
bilan shug‘ullanadi. Wi-Fi ilk tizimlarida 100 metrgacha bo‘lgan
masofalarda 2Mbit/sek gacha bo‘lgan ma’lumot
uzatish tezli-
gi ta’minlanar edi. Bugungi kunda ushbu texnologiyaning yangi
standartlari (IEEE 802.11n) 300 Mbit/sek gacha tezlikni bir necha
yuzlab metr masofalargacha ta’minlashga qodir. Wi-Fi texnologi-
yasi o‘zining yangi IEEE 802.11ac versiyasi bilan 4G
tarkibiga
kirishlikka nomzod deb baholanmoqda.
ITU-R ga yakuniy
taklif berilishi
Ekspert baholash
B38
2nd WS
WS
B39 B40
B41 B42
B43 B44
B45
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B10
B1
B45
B46 B47
B48
Spesifikatsiyalar
