• Mavzu yuzasidan nazorat savollari: 1.
  • 3-MAVZU. INTEGRAL MIKROSXEMALAR VA ULARNING TURLARI Reja: 1.
  • 1. Integral mikrosxemalarning turlari va elementlari.
    		•

     Sodda sxemalarni loyihalash




    Download 5,25 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet15/87
    Sana29.11.2023
    Hajmi5,25 Mb.
    #107440
    1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   87
    Bog'liq
    Raqamli qurilmalarda axborotning dasturiy himoyalari qo\'llanma

    3. Sodda sxemalarni loyihalash. 
    Sxemani loyihalash jarayoni murakkab elektron tizimlardan tortib integral 
    mikrosxemalar ichidagi alohida tranzistorlargacha bo‘lgan tizimlarni qamrab olishi 
    mumkin. Sodda sxemalar uchun loyihalash jarayoni ko‘pincha rejalashtirilgan yoki 
    tuzilgan loyihalash jarayoniga zaruriyat bo‘lmasdan bitta mutaxassis tomonidan 
    amalga oshirilishi mumkin va loyiha bajarilish tannarxini sezilarli kamaytirib, ish 
    jarayonini tezlashtiradi.
    Sodda sxemalarga ta’minlash manbalari, uncha murakkab bo‘lmagan 
    mantiqiy elementlar, kuchli elektron va raqamli qurilmalarni kiritish mumkin. 
    Ammo murakkab loyihalash jarayonlarida maxsus apparat va dasturiy vositasidan 
    iborat kompyuter simulyatsiyasi boshqaruvi bilan tizimli yondashuvga amal qilish 
    kerak. Integral mikrosxemalarni loyihalashda avtomatlashtirishda "sxema loyihasi" 
    atamasi integral mikrosxemalar ma’lum algoritm asosida tuzilgan marshrutda sikl 
    bosqichlarini anglatib, har boshqichda qayta aloqa o‘rnatishi natijasida 
    mahsulotning sifati oshiriladi.
    Mavzu yuzasidan nazorat savollari: 
    1. Loyihalash jarayoni qanday amalga oshiriladi? 
    2. Raqamli sxemalarni loyihalash, modellash va tahlillashda qanday 
    standartlardan foydalaniladi? 
    3. Unicode Consortium da qanday belgi kodlash shakllari mavjud? 
    4. Sodda sxemalarga nimalar kiradi? 

    22 
    3-MAVZU. INTEGRAL MIKROSXEMALAR VA ULARNING TURLARI 
    Reja: 
    1. Integral mikrosxemalarning turlari va elementlari. 
    2. Raqamli integral mikrosxemalar. 
    3. Katta integral mikrosxemalar. 
    Kalit so‘zlar: integral mikrosxemalar, integral elementlar, raqamli integral 
    mikrosxemalar, gibrid integral mikrosxemalar. 
    1. Integral mikrosxemalarning turlari va elementlari. 
    Elektron va yarim oʻtkazgichli qurilmalar (EYAQ) ni loyihalash va 
    ishlatishda almashtiriladigan uzel va bloklardan tuzilgan apparatlarni 
    konpanovkalash (agregatlashtirish) usulini qoʻllash katta foyda beradi. Zamonaviy 
    integral mikrosxemalar kuchaytirgich, osillator, taymer, kompyuter xotirasi yoki 
    mikroprotsessor vazifasini bajarishi mumkin. Integral mikrosxema asosi yarim 
    o‘tkazgich bo‘lib, millarddan ortiq mayda rezistorlar, kondensatorlar va 
    tranzistorlar mavjud.
    IMS larni loyihalanayotganda tranzistorlar quvvati tarqalishi, o'zaro 
    bog'liqlik qarshiliklari va tutashuvning oqim zichligiga e'tibor berilishi, mayda 
    tarkibiy qismlarning shikastlanishi oldini olish, istalgan ishlash tezligiga erishish, 
    IMS ning shovqinli qismlarini ajratish, bu orqali issiqlik hosil bo'lishining ta'sirini 
    muvozanatlash yoki osonlashtirish uchun ma'lum bir elektron pastki bloklarning 
    optimal fizik joylashuvi muhim hisoblanadi. Asoslar 200 millimetr yoki 8 dyuym 
    diametrga ega yangi texnologiyada siklik takrorlanadigan, termal oksidlanish 
    (SiO2 plyonkasi hosil bo'lishi), fotolitografiya, kirishma tarqalishi (fosfor), 
    epitaksiya (qatlam o'sishi) kabi jarayonlar amalga oshirilib 4 barobar ko'proq 
    kristallarni hosil qilinadi. 
    Arxitektura IMS larning asosiy tuzilishi, maqsadi va tamoyilini belgilaydi. U 
    mahsulotning ichki qiymatini belgilaydi. Mikro arxitektura aniq mexanizmlar va 
    tuzilmalarni iborat bo’lib, loyihani amalga oshirish uchun qo'llaniladigan usullarni 
    tavsiflovchi spetsifikatsiya hisoblanadi.
    Arifmetik va mantiqiy amallarni bajarishga mo’ljallangan birinchi 4 

    23 
    razryadli Intel 4004 shaxsiy kompyuter prossesori 1971 yilda Intel korporatsiyasi 
    tomonidan ishlab chiqarilgan. U 2300 ta tranzistordan tashkil topgan va 108 kGs 
    taktli chastotada ishlagan. Keyinchalik 1978 yilda 8 razryadli Intel 8086, 1987 
    yilda Intel 80386, 1993 yilda Intel 80486 mikroprosessorlar ishlab chiqarildi. 
    Ularning muhim parametrlaridan biri tezligi bo’lib, sekundiga bajarayotgan 
    amallar soni uning razryadi va chastotasiga bog’liq bo’ladi. Vaqt birligi ichida 
    elektron qurilma tomonidan qayta ishlanadigan yoki shina orqali uzatiladigan bitlar 
    soni razryadlilikni aniqlaydi. Eng mashhur ishlab chiqaruvchilar Intel, AMD, 
    nVidia, ATI, VIA.
    Intel firmasining mikroprotsessorlari 
    - 
    Tolapai 
    - 
    Intel Timna 
    - 
    Pentium MMX 
    - 
    Pentium II OverDrive 
    - 
    Nehalem 
    - 
    Intel Larrabee 
    - 
    I960 
    - 
    Celeron 

    Download 5,25 Mb.
    1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   87




    Download 5,25 Mb.
    Pdf ko'rish