• 2. Ikkinchi tartibli hosilaning mexanik ma’nosi.
  • 3. Yuqori tartibli hosilaning xossalari. Leybnits formulasi. 1-xossa.
  • -misol.  funksiya berilgan.  ni hisoblang. Yechish




    Download 379,29 Kb.
    bet4/8
    Sana17.12.2023
    Hajmi379,29 Kb.
    #121588
    1   2   3   4   5   6   7   8
    Bog'liq
    Xisob Funksiyaning differensiali. Differensialning asosiy teoremalari

    1-misol.  funksiya berilgan.  ni hisoblang.
    Yechish,  ,  , demak  .
    Yuqorida aytilganlardan, funksiyaning yuqori tartibli, masalan, n-tartibli hosilalarini topish uchun uning barcha oldingi tartibli hosilalarini topish zarurligi kelib chiqadi. Ammo ayrim funksiyalarning yuqori tartibli hosilalari uchun umumiy qonuniyatni topish va undan foydalanib formula keltirib chiqarish mumkin.
    2. Ikkinchi tartibli hosilaning mexanik ma’nosi. Ikkinchi tartibli hosila sodda mexanik ma’noga ega. Aytaylik, moddiy nuqtaning harakat qonuni  funksiya bilan aniqlangan bo‘lsin. U holda uning birinchi tartibli hosilasi  harakat tezligini ifodalashi bizga ma’lum. Ikkinchi tartibli  hosila esa harakat tezligining o‘zgarish tezligi, ya’ni harakat tezlanishini ifodalaydi.
    2-misol. Moddiy nuqta  ( metrlarda,  sekundlarda berilgan) qonun bo‘yicha to‘g‘ri chiziqli harakat qilmoqda. Uning o‘zgarmas kuch ta’sirida harakat qilishini ko‘rsating.
    Yechish.  ,  , bundan   bo‘lib, harakat tezlanishi o‘zgarmas ekan. Nyuton qonuni bo‘yicha kuch tezlanishga proporsional. Demak, kuch ham o‘zgarmas ekan.
    3. Yuqori tartibli hosilaning xossalari. Leybnits formulasi.
    1-xossa. Agar  va  funksiyalar n-tartibli hosilalarga ega bo‘lsa, u holda bu ikki funksiya yig‘indisining n -tartibli hosilasi uchun

    formula o‘rinli bo‘ladi.
    Isbot.  Aytaylik,  bo‘lsin. Bu funksiyaning hosilalarini ketma-ket hisoblash natijasida quyidagilarni hosil qilamiz:
    .
    Matematik induksiya metodidan foydalanamiz, ya’ni  tartibli hosila uchun  tenglik o‘rinli bo‘lsin deb faraz qilamiz va  uchun  ekanligini ko‘rsatamiz.
    Haqiqatan ham, yuqori tartibli hosilaning ta’rifi, hosilaga ega bo‘lgan funksiyalar xossalaridan foydalanib   ekanligini topamiz.
    Matematik induksiya prinsipiga ko‘ra  tenglik ixtiyoriy natural  uchun o‘rinli deb xulosa chiqaramiz. 
    2-xossa. O‘zgarmas ko‘paytuvchini n-tartibli hosila belgisi oldiga chiqarish mumkin: 
    Bu xossa ham matematik induksiya metodidan foydalanib isbotlanadi.

    Download 379,29 Kb.
    1   2   3   4   5   6   7   8




    Download 379,29 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    -misol.  funksiya berilgan.  ni hisoblang. Yechish

    Download 379,29 Kb.