Nazorat uchun savollar: 1. Analog signal nima? 2. Raqamli axborot nima? 3. Raqamli vostalarlarda axborot qanday kodlanadi? 4. Axborotning oʻlcham birliklarini ayting. 5. Raqamli axobrot xizmati nima, uning kutubxona va arxivlar uchun qanday asosiy turlari mavjud?
10
II BOB. AXBOROT RESURS MARKAZLARIDA RAQAMLI AXBOROT XIZMATINING TEXNIK VOSITALARI 2.1. SKANERLAR TURLARI VA ISHLASH PRINSIPLARI Reja:
1. Skaner konstruksiyasi. 2. Skanerning ishlash prinsipi. 3. Skaner dasturiy ta’minoti. Kalit soʻzlar:skaner, planshetli skaner, barabanli skaner, proyeksion skaner, CCD-matritsa, TWAIN modul. Kutubxonalarda RAX ning eng asosiy texnik vositalarini
quyidagilarga ajratish mumkin:
kompyuter texnikasi va hisoblash tarmoqlari;
skanerlar
Kompyuter texnikasi. Elektron hisoblash mashinalari (EHM)
taraqqiyoti 4 bosqichga boʻlinadi. Hozirgi zamon kompyuterlari
raqamli axborotlarni qayta ishlash vositalarining ilk boʻlinishi – mehnat
unumdorligi (tezligi) va foydalanish xarakteriga koʻra quyidagilarga
ajratiladi:
mikrokompyuterlar;
meynfreymlar;
superkompyuterlar.
Mikrokompyuterlar. Bitta mikrosxema koʻrinishidagi protsessorga
ega. Tezligi - soniyasiga 1 mln operatsiya bajaradi. Ularni shaxsiy
kompyuterlar (ShK) deb ham yuritiladi.
ShK
konstruksiyasiga
koʻra
qoʻzgʻalmas
(stoldagi)
va
qoʻzgʻaluvchan turlarga ajratiladi. Qoʻzgʻaluvchanlarni oʻz navbatida
portativ (Laptop), bloknot (Notebook), choʻntak (Palmtop) larga boʻlish
mumkin.
Meynfreymlar. Soniyasiga 100 milliongacha operatsiya bajarish
tezligida ishlaydigan mashinalar.Keng ilmiy-texnik masalalarni
yechishga moʻljallangan boʻlib, murakkab va qimmat mashinalardir.
Ularni 200-300 ta ish oʻrni boʻlgan yagona katta masalani yechishga
qaratilgan hollarda foydalanish samara beradi. Bir necha meynfrymlar
bitta operatsion tizim ostida ishlashi mumkin.
11
Superkompyuterlar. Soniyasiga 100 milliondan ortiq operatsiya
bajarish tezligida ishlaydigan mashinalar. Ular oʻta tez kompyuterladir.
Super EHMlar yuqori parallel koʻpprotsessorli hisoblash tizimlari
koʻrinishida yaratiladi.
