|
Pedagogik texnologiyada qo'llaniladigan usul va vositalar
|
| bet | 5/7 | | Sana | 01.06.2022 | | Hajmi | 1.61 Mb. | | #22566 |
Bog'liq 2 5228695771720719753 2 5199592240099366981, sifat menejmenti, 3-laboratoriya mashg‘uloti Tirsakli vallarni shatun va tayanch b-fayllar.orgPedagogik texnologiyada qo'llaniladigan usul va vositalar
Jamiyat hayotining jadal tarzda rivojlanishi, taraqqiyot ehtiyojlari va imkoniyatlarining kengayishi, turli-tuman axborotlar oqimining tezlashini hisobga olib, zamonaviy pedagogic texnologiya fani pedagogic prognostikaning yangi shakl, vosita va usllaridan foydalanish mexanizmimini yaratishni o’z zimmasiga olmog’I talab etiladi. Bugungi kunda turli tipdagi talim muassalarida amalga oshirilayotgan ta’limning o’rni va darajasini aniqlashga yo’naltirilgan tadqiqotlarda pedagogik prognostikaning imkoniyatlaridan keng foydalanishni taqozo qiladi. Shundagina ta’lim jarayonining natijalari fan, ishlab chiqarish madaniyat, iqtisod hamda jamiyat hayotining barcha sohalarini rivojlantirishga xizmat qila oladi. Pedagogik prognostikaga tayangan holda yaratilgan nazariyalargina uzluksiz ta’lim jarayoni ni uning bosqichlari va komponentlarining mazmuni, shakli va vositalarini, ta’lim natijalarining jamiyat hayotiga ko’rsatadigan ta’sir darajasini oldindan loyihalashtirishga asos bo’la oladi. Demak, shundagina o’quv-tarbiya jarayonini yangi prinsiplar va yangi mafkuraviy negizida qayta qurish, talim sohasida islohotlarni amalga oshirish mumkin.
Muayyan bir pedagogik texnologiyani nazariy jihatdan asoslangan pedagogik prognostika o’quvchi hamda o’qituvchining jonli faoliyat ko’rsatishini ta’minlashga, uning erkin fikrlash, ijodkorlik qobiliyatini rivojlantirishgayo’naltirilgan ta’lim jarayonini tashkil etishni nazarda tutmog’i lozim.
Ta’lim jarayoniga tatbiq qilinadigan har qanday pedagogik texnologiya, uning komponentlari xoh ta’lim mazmuni, xoh o’quv dasturi yoki darslik, xoh o’qituvchi faoliyati orqali o’tishidan qat’iy nazar, o’quvchining jonli tarzdagi erkin va ijodiy faoliyatini jadal rivojlantirishga xizmat qilishiga erishish talab qilinadi. Bunda pedagogik texnologiyalar, birinchi navbatda, har bir o’quvchi talabaning boshqa o’quvchi-talabalar, dars materiallari hamda o’qituvchi (pedagog) bilan erkin tarzda muloqot qilishini, fikr almashishini ta’minlaydi. Zamonaviy pedagogic texnologiyalar pedagogic amaliyotning o’quvchisi yoki talaba shaxsiga qonunlar majmuini, tabiat va jamiyat hodisalarini, tanituvchi shakli sifatida namoyon bo’lishi lozim. Bu sohada nazriy jihatdan qat’iy asoslangan, har tomonlalama sinovdan o’tgan hamda aniq amal qiluvchi qonuniyatlarga tayanish maqsadga muvofiqdir.
"Ta'lim-tarbiya tizimini tubdan isloh qilish, uni zamon talablari
darajasiga kо ‘tarish, kadrlar tayyorlashning yangi tizimini barpo
etish, kelajak uchun barkamol, salohiyatli avlodni tarbiyalash maqsadida:
“Ta’lim to'g'risida”gi Oomm va kadrlar tayyorlash bo'yicha milliy
dasturni hayotga tatbiq etish ishlari davlat siyosatining ustuvor yo 'nalishi
deb hisoblansin” deyiladi Respublikasi Prezidentining farmonida. Barcha sohalarda olib borilayotgan islohotiar samarasi yangicha fikrlaydigan, zamonaviy bilimlarga ega bo‘lgan yuksak malakali kadrlarga bog'liq. Kadrlami tayyorlash esa awalo o‘qituvchi-murabbiylar zimmasiga yuklatilgan. Shu sababli, chuqur bilimga ega bo'lgan.zamonaviy o‘qituvchi-kadrlar taraqqiyotimizning muhim omil sifatida
qaralib kelinmoqda. O‘qituvchilarimiz bugungi zamon talablariga mos
bilimlar sohibi, yangilangan ta’lim mazmunini egallagan bo‘lishlari kerak.
O‘qituvchi xodimlar o‘zlarining kasb-ko‘nikmalari va muallimlik
mahoratlarini doimo takomillashtirib borishlari shart.
PEDAGOGIK MAHORATNING TASHKIL ETUVCHI KOMPONENTLARI
O‘qituvchilik kasbiga sadoqat;
o 'z fanining o'qitish metodikasini mukammal bilishi;
pedagogik qobiliyatlarini namoyish eta olishi;
pedagogik texnikani o‘z o'rnida qo'llay bilishi.
O'qituvchilarning kasbiy pedagogik tayyorgarligi shartli ravishda
quyidagi yo‘nalishlarda olib boriladi:
1) O'qituvchining shaxsiy fazilatlar bo‘yicha tayyorgarligi.
2) O'qituvchining ruhiy - psixologik tayyorgarligi.
3) O‘qituvchining ijtimoiy - pedagogik va ilmiy - nazariy jihatdan
tayyorgarligi.
4) O‘qituvchining maxsus va ixtisoslikka oid uslubiy bilimlarni
egallab borishi.
Didaktika grekcha so'z bo'lib, "didasko", ya’ni “o'qitish”, “o'rgatish” ma’nolarini bildiradi. Ta’lim qonuniyatlarini o'rganish, tahlil qilish jarayonida ta’lim tushunchasi uning mohiyati, mazmun va vaziflari, o'qitish principlari, shakllari haqidagi bilimlar bayon etiladi. Didaktika pedagogikaning “nimaga o'qitish”, “nimani o'qitish” va “qanday o'qitish” kabi savollariga javob izlaydi.
Ta’lim insoniyat tajribasining ma’lum tomonlarini, ya’ni o'quvchilar ijtimoiy taraqqiyotining hozirgi talablariga muvofiq darajada bilim va tarbiyaga ega bo'lishlarini ta’minlaydigan faoliyatdir. O'qituvchi ta’lim jarayonida faqat bilim berish bilan chegaralanmaydi, balki bu jarayonda o'quvchi, talabaga ta’sir ko'rsatadi, bu esa ulaming bilim olishlarini yanada faollashtiradi, natijada o'quvchi ta’lim jarayonining faol ishtirokchisiga aylanadi. Ta’limdagi yutuqlar, avvalo, o'qituvchiga bog'liq. Mutaxassis sifatida o'z fanini chuqur bilishi, pedagogik muloqot ustasi bo'lish psixologik-pedagogik va uslubiy bilim va malakalami egallashi, har xil pedagogik vaziyatlami zudlik bilan o'rganish va baholash, pedagogik ta’sir ko’rsatishning maqbul usul va vositalarini tanlay olish qobiliyatiga ega bo’lish kerak.
Mustaqil ishlash iste’dodini shakllantirish, kasbiy layoqat hissini, pedagogik voqea va hodisalami taqqoslash, tahlil qilish va xulosalash ko’nikmalarini rivojlantirish-bularning barchasi ta’lim jarayoning asosiy vazifalaridir.
|
| |
