232
tizimidagi maxsus funksiyaga ega boshqaruvchi bo’lib,
ular odatda apparat va
mexanik qismlarni o’z ichiga olgan to’liq qurilmaning bir qismi sifatida o’rnatilgan
bo’ladi. O’rnatilgan tizimlar bugungi kunda keng foydalaniladigan bir qancha
qurilmalarni boshqarishda foydalanilib, ishlab chiqarilgan mikroprosessorlarning 98%
o’rnatilgan tizimlar sifatida foydalaniladi (92-rasm).
O’rnatilgan tizimlar
(Embedded systems)
92-rasm. O’rnatilgan tizimlarga misollar
Zamonaviy o’rnatilgan tizimlar ko’pincha mikrokontrollerlarga
asoslangan
(ya’ni, o’rnatilgan xotira va pereferik interfeysga ega mikroprosessorlar) bo’lsada,
murakkab tizimlarda oddiy mikroprosessorlar (xotira va pereferik interfeys uchun
tashqi qurilmalardan foydalanish) ham keng foydalanilmoqda. O’rnatilgan tizim
aniq vazifalarga bag’ishlangani sababli, uni mahsulotning
hajmi va narxini
kamaytirish, ishonchligini va ishlashini oshirish uchun optimallashtirish imkoniyati
mavjud. Ba’zi o’rnatilgan tizimlar ommaviy ishlab chiqilgan bo’lib, hajmni
tejashdan foyda qiladilar.
O’rnatilgan tizimlar raqamli soatlar va MP3 pleyerlar kabi ko’chma
qurilmalardan tortib,
svetafor, dasturlashtirilgan mantiqiy boshqaruv qurilmalari
kabi yirik statsionar qurilmalar, gibrid transport vositalari hamda tibbiy tashxislash
tizimlarida ham foydalanilmoqda.
