|
Respublikasi oliy va
|
| bet | 102/122 | | Sana | 25.06.2024 | | Hajmi | 1,43 Mb. | | #265621 |
Bog'liq Fermer xo\'jaligi iqtisodiyoti1Umum xo‘jalik faoliyatidan olingan foyda yoki zarar. Bu asosiy faoliyatdan olingan foyda summasi plus moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlar va minus ko‘rilgan zararlar sifatida aniqlanadi.
UF=AFF+MD-MX
Bunda: UF – umumxo‘jalik faoliyatidan olingan foyda; MD – moliyaviy foliyatdan olingan daromad; MZ – moliyaviy faoliyatdan ko‘rilgan zararlar.
Soliq to‘langungacha olingan foyda. Bu umumxo‘jalik faoliyatidan olingan foyda plus favqulodda (ko‘zda tutilmagan) vaziyatlardan ko‘rilgan foyda va minus zararlar sifatida aniqlanadi.
STF=UF+FF-FZ
Bunda: STF – soliq to‘langungacha bo‘lgan foyda; FF – favqulodda vaziyatlardan olingan foyda; FZ – favqulodda vaziyatlarda ko‘rilgan zarar.
Yilning sof foydasi. Bu soliq to‘lagandan keyin xo‘jalik yurituvchi subyekt, ya’ni korxona (firma) ixtiyorida qoladigan hamma xo‘jalik subyekti mustaqil tasarruf etadigan foyda. Uni soliqlar to‘langunga qadar bo‘lgan foydadan, daromaddan soliqni hamda qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa soliqlar va to‘lovlarni chiqarib tashlagan holda aniqlanadi.
Bunda: SF – sof foyda;
SF=STF-DS-BS
DS – daromad (foyda)dan to‘lanadigan soliqlar; BS – boshqa soliqlar va to‘lovlar.
Xo‘jalik yurituvchi subyektlar, ya’ni korxona (firma)lar tomonidan xo‘jalik faoliyatini amalga oshirish natijasida olinadigan daromadlarning manbalari quyidagilar:
sotishdan olingan sof tushum;
asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlar (operatsiya daromadlari);
s) moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlar;
d) favqulodda daromadlar.
Korxona daromadining asosiy manbasi – mahsulot(ish, xizmat)larni sotishdan kelib tushadigan pul tushumidir.
Sof pul tushum bu – umumiy pul tushumidan qo‘shilgan qiymat, aksiz solig‘i va eksport boji olib tashlangandan qolgani.
Asosiy ishlab chiqarish faoliyatidan olinadigan boshqa daromadlarga undirilgan yoki e’tirof etilgan qarzlar, hisobot yilida olingan o‘tgan yilgi foyda, oshxonalar va yordamchi xizmat daromadlari, asosiy vositalarni tugatishdan kelgan daromadlar, davlat subsidiyalari, xolisona moddiy yordam va boshqa daromadlar kiradi.
Moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlarga – olingan daromad transferti, qimmatli qog‘ozlar bo‘yicha daromadlar, mol-mulkni uzoq muddatli ijaraga berishdan olingan daromadlar (lizing to‘lovini olish), valuta hisobidagi ijobiy kurs tafovutlari, qimmatli qog‘ozlarni qayta baholashdan olingan va boshqa daromadlar kiradi.
Favqulodda foyda – bu ko‘zda tutilmagan, tasodifiy tusga ega bo‘lgan, hodisa yoki xo‘jalik yurituvchi subyektning odatdagi faoliyati doirasidan chetga chiqadigan tusdagi operatsiyalar natijasida paydo bo‘ladigan va olinishi kutilmagan foydalar.
|
| |
