1-jadval
Avtomobil korporatsiyalarining texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlari
№ Ko‘rsatkich
“Djeneral
motors”
“Toyota” NYuMMI
1.
Bir avtomobilni yig‘ish vaqti (s)
31
16
19
2.
Yig‘ishda
nuqsonlar
soni
(100
mashinaga)
135
45
45
3.
Yig‘ishda foydalaniladigan maydon
(1 avtomobilga, kv.fut.)
8,1
4,8
7,0
4.
Omborda butlovchilar zaxirasi (kun)
14
2 soat
2
127
2-jadval
Yapon menejmentining usullari
Prinsip
Izohlash
Raqobatbardoshlik
darajasining oshishiga hissa
qo‘shilishi
Ishlab chiqarish sohasida
Aniq muddatda
(Just time)
Yetkazib
beruvchilar
boshlang‘ich materiallar va
butlovchilarni buyurtmachiga
kerakli hajmda va o‘z vaqtida
yetkazib beradilar
Ombor xarajatlari qisqaradi
va
yetkazib
berilayotgan
mahsulot
sinovlarining
zaruriyati yo‘qoladi
Sifat
nazorat
to‘garaklari
Mahsulotni
yaxshilash
maqsadida
sifat
nazoratida
ishchi
va
xizmatchilarning
ixtiyoriy ishtiroki
Jamoa yanada jipslashadi
Egiluvchan
ixtisoslashuv
Brigada o‘zaro almashuvchi
ishchilar va tor ixtisoslashuv
bilan cheklanmagan
Yangi
mahsulot
ishlab
chiqarishga ishlab chiqarish
liniyalarini tez qayta yo‘lga
qo‘yish
uchun
sharoitlar
yaratiladi
–
ishlab
chiqarishning egiluvchanligi
Ekologiya sohasida
Atrof-muhit
muhofazasi va
texnika
xavf-
sizligi bo‘yicha
me’yorlarga
qat’iy
rioya
qilish
Me’yorlar va standartlarning
aniq va konkret atalishi
Atrof-muhit
muhofazasiga
xarajatlarni qisqartirish
Inson resurslari va ishlab chiqarish munosabatlari
Xizmat bo‘yicha
ko‘tarilish
va
mehnatning
brigada usuli
Xizmat bo‘yicha ko‘tarilish
firmadagi ish staji bilan
aniqlanadi;
ish
haqi
individuum mehnati sifatiga
emas,
balki
brigada
ish
natijalariga bog‘liq
Ommaviy ishlab chiqarishni
boshqarish soddaligi. Ish haqi
va xizmat bo‘yicha ko‘tarilish
oson o‘rnatiladi va barchaga
tushunarli. Barqaror ishlab
chiqarish munosabatlari
Bajarish sifatiga
qarab
mukofotlash
Chiqarilgan mahsulot sifati
va
miqdoriga
to‘g‘ri
bog‘liqlikda haq to‘lash
Mahsulot chiqarish kamayadi
va ish haqi darajasini aniqlash
soddalashadi
128
Ishlab
chiqarishni
takomillashtirish
to‘garaklari
Ishlab chiqarish jarayonini
uzluksiz
takomillashtirish.
Ishlab chiqarish va marketing
siyosati
ularga
ishchilar,
muhandislar va menejerlarni
jalb qilish yo‘li bilan amalga
oshiriladi
Ishchilar,
muhandislar
va
menejerlar
o‘rtasida
mustahkam barqaror ishlab
chiqarish
munosabatlari
o‘rnatiladi
Tashabbuskor
xodimlar
to‘garaklari
Firma har bir xodimining har
qanday
ishlab
chiqarishni
yaxshilash
to‘g‘risidagi
yozma
takliflari
rag‘batlantiriladi
Har bir ish joyida mehnat
sharoitlari
yaxshilanadi;
ishlab chiqarish jarayonida
har bir xodimning ishtirok
etish darajasi oshadi
Kompaniya
departamentlari
avtonomiyasi
Kompaniya departamentida
qaror
qabul
qilish
avtonomiyasi
Qaror
qabul
qilishda
soddaroq koordinatsiya, lokal
muammolarni tez hal qilish,
departament xodimlari birligi
hissiyotining
mustahkamlanishi
Qaror
qabul
qilishning
zinasimon usuli
Muhim qarorlar variantlari
muhokamasida
ishchilar
ishtirok
etadi.
Muhokamaning
keyingi
bosqichi
–
kompaniya
rahbariyati. Qaror konsensus
yordamida qabul qilinadi
Qaror
qabul
qilishdan
manfaatdor
muhokama
ishtirokchilari
kengayishi,
qaror
chiqarishning
ob’yektivlik darajasi oshadi
Ishchi
va
xizmatchilar
rotatsiyasi
Ishchilar,
muhandislar
va
menejerlar
rotatsiyasi
2-3
yillik
davr
bo‘yicha
kompaniya xorijiy filiallari
bilan
birga
turli
departamentlari
o‘rtasida
amalga oshiriladi
Kompaniya
turli
departamentlari
o‘rtasida
o‘zaro
tushunish
va
hamkorlikning
kuchayishi.
Xodimlar dunyoqarashining
kengayishi.
Kompaniya
doirasida muammolarni hal
qilishni tezlashtirish
Ishga
umrbod
yollash
Kompaniyaga
sodiqlik
kuchayadi
Xodimlar malaka darajasi
oshadi
Yuqoriroq
lavozimdagilar
uchun ish haqi
yuqori
Tajribaliroq
katta
stajli
xodimlar
yuqoriroq
lavozimlarga qo‘yiladi va
yuqori ish haqi beriladi
Ishchi
va
xizmatchilarda
xizmat bo‘yicha ko‘tarilish va
kompaniyaga
sodiqlikka
motivatsiyalash kuchayadi
Ishlab chiqarish
brigadasi
a’zolarining
keng
ixtisoslashuvi
Keng ixtisoslashgan malakali
ishchilarning ishlab chiqarish
brigadasi
to‘la
ishlab
chiqarish
davrini
amalga
oshiradi.
Har bir xodimning bir turdagi
operatsiyalarini ko‘p vazifali
kelishilgan
mehnatga
almashtirish
yo‘li
bilan
mehnat unumdorligi oshadi
129
Korxonada
kasaba
uyushmalari
Kasaba uyushmalar doirasida
ishchilarning menejerlar bilan
davriy maslahatlari
Ishlab
chiqarish
munosabatlari yaxshilanadi,
ziddiyat va sabotaj hollari
qisqaradi,
ishchilar
va
xizmatchilar
kompaniya
maqsadlari bilan birlashadilar
Boshqarishni tashkil qilish
Departamentlar
-
ga bo‘linish
Bosh ma’muriyat kompaniya
yagona strategiyasi doirasida
avtonom
departamentlarni
muvofiqlashtiradi
Kompaniyani
boshqarish
sxemasi soddalashadi, ishlab
chiqarish
departamentlariga
alohida
mahsulot
turlari
ishlab
chiqarishni
rivojlantirish
va
takomillashtirish imkoniyati
beriladi
Biznes
-
birliklar
Har
bir biznes –
birlik
kompaniya
doirasida
o‘zi
keltiruvchi
foydasi
uchun
javobgar
Boshqarishni
nomarkazlashtirish
kompaniya
yuqori
rahbarlarini
departamentlar
darajasida
qarorlar
qabul
qilishdan ozod qiladi
Subyetkazib beruvchilar bilan munosabatlar
Yetkazib
beruvchilarda
buyurtmachi
bitta emas
Subyetkazib
beruvchini
tanlashning bosh mezoni –
uning
mahsuloti
bahosi.
Buyurtmachi
sub’etkazib
beruvchilar o‘rtasida raqobatni
rag‘batlantiradi
Yetkazib
berilayotgan
xomashyo
materiallari
va
butlovchi
mahsulotlarning
narxlari pasayadi
Aloqalar tizimi Aksiya
paketlarini
o‘zaro
egallash,
direktorlar
kengashining umumiy a’zolari,
ishlab
chiqaruvchilar
va
distribyutorlar kooperatsiyasi
Informatsiya
va
bilimlar
ayirboshlashning
barqaror
tizimi
Subyetkazib
beruvchilar
bilan
munosabatlar
rivojlanishida
tendensiyalar
Hamkorlik va o‘zaro ishonch
ruhiyati, yetkazib berilayotgan
mahsulot sifatiga va yetkazib
berish
muddatlariga
rioya
qilishga kuchaytirilgan e’tibor
Etkazib
beruvchi
-
qo‘shimcha bilimlar manbai
Osiyo menejment uslubi xususiyatini shunday momentlar bilan ham
ifodalash mumkin. Masalan, Xitoyda sherikning og‘irligiga katta e’tibor
beriladi – oriqlarga ularni potensial muttaham sifatida hisoblab shubha
bilan qaraydilar. Tayvanda bitim taqdiri firma prezidentining hashamatli
130
ofisida emas, balki avlod otasi – qari chol yashaydigan oddiy kamtar
uychada hal qilinadi. Gonkongda eng avvalo mahalliy ishbilarmonlik
dunyosidagi munosabatlarda yaxshi harakat qilishga yordam beruvchi
yetakchi firma tanlab olish muhim.
5.4. Menejment uslubidan qat’i nazar ishga doir etiket
Har qanday mamlakatda global menejerga qabul qiluvchi
mamlakatning turli madaniy va tarixiy xususiyatlariga to‘g‘ri va mos
keluvchi ishga doir etiket asoslariga rioya qilish tavsiya qilinadi. Bunday
asoslarga:
–
belgilangan ishbilarmonlik uchrashuvi vaqtiga qat’iy rioya qilish;
–
muzokaralar boshlashdan avval tashrif kartochkalari bilan
almashish zarur va tashrif kartochkasini uzata turib, o‘z nomingizni aniq
ayting;
–
muzokaralarni delegatsiya boshlig‘i – kompaniyaning eng yuqori
lavozimli vakili boshlashi kerak. Muzokaralar paytida u tashabbusni
muhokama qilinayotgan muammoni eng yaxshi biladigan menejerga
berishi mumkin;
–
muzokara qatnashchilarini joylashtirish qoidalariga (delegatsiya
boshliqlari , odatda, bir-biriga qarama-qarshi o‘tiradi) amal qilish muhim;
–
o‘z argumentlarini bayon qilishda faqat tarjimon yoki tilni
biladigan shaxsga murojaat etmaslik kerak;
–
ishbilarmonlik suhbatida sekin sur’atda argumentlarni aniq va
ixcham izohlash bilan gapirish kerak;
–
muzokaralarni olib borish sur’ati ikkala tomon fikrlarini to‘g‘ri
qabul qilish va zarur bo‘lganda aniqlovchi savollar berish imkoniyatini
berishi kerak;
–
ishbilarmonlik suhbati imkoniyatidan to‘la foydalanish uchun har
bir tomonning tadbirlar rejasini e’tibor bilan muhokama qilish lozim;
–
muzokaralar yakunida doim sheriklarga sizga ajratgan vaqtlari
uchun minnatdorchilik bildirish kerak;
–
o‘z ofisingizga qaytgandan so‘ng uchrashuvda kelishilgan
harakatlarni
sodir
qilishdan
tashqari
hamkorlikka
qiziqish
susaymaganligini bildirish uchun minnatdorchilik xatini yuborish lozim;
–
sheriklar savollari va talablariga darhol javob berish kerak. Bu
sherik xabarini qabul qilganligingizni anglatadi.
| 