S. M. Q o d ir o V, M. O. Q o d ir X o n o V

Download 8,29 Mb. Pdf ko'rish
bet	62/139
Sana	25.01.2024
Hajmi	8,29 Mb.
	#145939

1 ... 58 59 60 61 62 63 64 65 ... 139

Bog'liq
CJdZi0HhZkhxN7TFlanq

Yuklama tavsiflari
D vigatelning yuklam a tavsifi deb o ‘zgarm as aylanishlar
c h a s to ta s id a (n = const) y o n ilg ‘in in g so atli va effek tiv
solishtirm a sarflarining yuklamaga bog‘liqlik Gyo, g^ — f (M )
grafigiga aytiladi.
Y uqorida aytganim izdek, yuklam ani o ‘zgartirish uchun
drossel-to‘sm aqopqoq yoki reyka boshqa holatga qo‘yiladi.
Y uklam a tavsifini olish dvigatel m aqbul qizdirilgandan
so‘ng, y a’ni suv va moyning harorati 80...85°C ga yetganda
boshlanadi. Buning uchun dvigatelning aylanishlar chastotasini
n = 0,5 • «„cm qilib tanlanadi va shu chastotada dvigatelga to ‘la
yuklam a beriladi ham da shu rejimda yondirishni ilgarilatish
burchagining optim al qiymati tanlanadi.
Shundan so‘ng dvigatelning ko‘rsatkichlari bayonnom aga
yoziladi (A , G>, n va h.k.). D rossel-to‘sm aqopqoqning 4...5
h o latid a dvigatelning ko ‘rsatk ich lari qaytadan yoziladi va
yuqorida keltirilgan form ulalar orqali yonilg‘ining soatli va
effektiv solishtirm a sarfi hisoblab topiladi. Agar dvigatelning
tashqi va qismiy tezlik tavsiflari m a ’lum b o ‘lsa, ular orqali
ham yuklam a tavsifini qurish mumkin.
Buning uchun m a’lum aylanishlar chastotasida tezlik tavsif
larini biror tik chiziq bilan kesiladi va kesishish nuqtasidagi
m a ’lum otlardan foydalaniladi.
D vigatelning yuklam a tavsifini o lishdan asosiy m aqsad
dvigatel to ‘la, qismiy yuklam alarda va salt ishlaganda yonil-
g‘ining soatli va solishtirma sarfi qanday bo‘lishini o ‘rganishdir,
chunki avtom obil transporti ko‘pincha (75 % vaqt davomida)
qismiy yuklam alarda ishlaydi.
10.5-rasmda sakkiz silindrli Z IL -130 karburatorli dviga
telinin g yuklam a tavsifi k o ‘rsatilgan. B unda havo ortiqlik
koeffitsiyentining o ‘zgarishi ham tasvirlangan.
G rafik n in g k o ‘rsatish ich a, eng yaxshi tejam likka havo
ortiqlik koeffitsiyentining eng katta ( a > l ) qiym atida erishiladi,
ch u n k i bunday aralashm a to ‘la y o n ad i, dvigateldan katta
q u w a t olish uchun a = 0,8...0,9 bo‘lishi kerak, chunki bunday
aralashm a tez yonadi. Buning uchun silindrga ko‘proq yonilg‘i
u zatish kerak. Bu vazifani k arb u rato rn in g tezlatish nasosi
bajaradi.
131

Shu sababli yonilg‘ining effektiv solishtirm a sarfi ortadi.
K ichik yuklam alarda esa drossel-to‘sm aqopqoq berkila borgan
sari
77
K kam ayadi, qold iq gazlar o rta d i va m exanik F .I.K
kamayadi. N atijada yonish jarayoni keskin yom onlashadi va
yonilg‘ining solishtirm a sarfi ortib ketadi.
a
л> ’
kg/s
0,9
g/ок. s
480 —
400
320
240
0
40
80
120
Nc,k V t
10.5-rasm.
Z I L - 1 3 0 d v ig atelin in g y u k la m a ta v sifla ri.

Download 8,29 Mb.

1 ... 58 59 60 61 62 63 64 65 ... 139

Download 8,29 Mb.

Pdf ko'rish