bolalarining o ‘limidan ham xulosa chiqarm aydi. Shu hoi to-
m oshabinni yanada jiddiyroq o'ylash va hukm chiqarishga d a’vat
etadi.
Brext o 'z g'oyaviy niyatini shunday keng qam rovda, jonli vo
qealar orqali ifodalaydiki, bu uning hayratom uz layoqatidan darak
beradi. U ning «U ch pullik opera», «Onaizor Kuraj» va 1940-yili
yozilgan «Sezuanlik sahiy odam* asarlari o ‘tkir publitsistik pyesalar
bo‘libgina qolm ay, ayni paytda chinakam
shoirona ruhdagi asarlar
ham dir.
«Sezuanlik sahiy odam» pyesa-m asalida shunday antiqa voqea
tasnif etilgan: yaxshi, sahovatli insonni uchratish niyatida xudolar
falakdan yerga tushadilar. Butun Sezuan xududida eng sahiy va
samimiy deb topilgsn odam Shen De degan fohisha b o iib chiqadi.
Sen De boshpana berganligi uchun xudolar unga alohida sahiylik
ko'rsatadilar. Shundan so‘ng unga o'zini taxqirlab kelgan kasbini
tashlash imkoni tug'iladi.
U xudolargagina emas, boshqalarga ham
yordam q o ‘linin cho'zib, sahiyligini ko'rsatadi: boshpanasiz oilaga
uyidan joy beradi, pul so'raganlarga pul tarqatadi. Lekin biron-bir
zot unga yordam qo'lini cho'zm aydi: u dunyo xali yaxshilikka
moslanmaganligini
payqay boshlaydi, yana qashshoqlik azobini
chekishi aniq ekanini anglab, erkakcha kiyinib, vaqti-vaqti bilan
shafqatsiz jiyani qiyofasiga kirib, yo'l qo'yga «xatolar»ni
qattiq-
qo'llik bilan to'g'rilashga kirishadi. Brext shunday g'alati, antiqa
sujet orqali jam iyatning g'ayritabiiy, jum boqli holatini ochib tash-
laydi.
Brext o 'z teatrini epik (ulug'vor) teatr deb atar ekan, bunga
to 'la asosli edi. U roviy yoki qissago'y misol voqealarni chetda
turib
izohlash, hikoya qilish usullarini aynan qissago'ylik tajribasi-
dan oldi. Lekin Brext dram alarida lirikaning mavj urib turishini
ham e ’tibordan soqit qilib bo'lm aydi. Tom oshabinning erkin fikr
yuritishi, hukm chiqarishi haqida qancha gapirmaylik, har bir sah
naviy lavhada Brextning xulosalari yaqqol ko'zga tashlanib turadi.
Brext qo'llagan yo'l-yo'riqlar, uning dunyoqarashi tom oshabin ko'z
o'ngida uning dramaturgiyasining ziyobaxsh sahnaviy ifodasi tarzida
nam oyon bo'lishiga yordam beradi.
