• SAHNA SAN’ATI
  • S tursunboyev jahon teatri




    Download 9,43 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet119/134
    Sana27.09.2024
    Hajmi9,43 Mb.
    #272697
    1   ...   115   116   117   118   119   120   121   122   ...   134
    Bog'liq
    Jahon tetri tarixi

    Peter Vays 
    (1916— 1982)ning ko'pgina asarlari «hujjatli drama* 
    janrida yozilgan. K o'p yillar Shvetsariyada yashab, shu yerda ijod 
    qilgan Vaysning keng tarqalgan pyesalaridan «Taftish» (1965) d ra­
    masi ham hujjatlar asosida yaratilgan; uning asosida Frankfurt- 
    M aynda Osvensim konslageri soqchilari ustidan o'tkazilgan sud 
    jarayoni materiallari yotadi. «Taftish* pyesasida asirlam ing azobga 
    solinishi, qotillam ing shafqatsizligi, qarshilik ko'rsatishning im koni, 
    aybdorlik va m as’ullik masalalari olg'a surilgan edi. Pyesaning ora- 
    toriya, vaznga solingan nasr shaklida ekanligi unda voqealarning 
    shiddatkorlik bilan o'sib borishini ta ’m in etgan. Vays, aktyorlar 
    «rollarni o'ynam asin», taftish qanday kechgan bo'lsa, uni shunday 
    tasvir etsinlar, deb ta ’kidlagan edi. Asar 1974-yili «Osvensim jallod- 
    lari» nomi bilan hozirgi A. Hidoyatov nomli teatrda muallifning 
    yuqorida o lg'a surilgan tavsiyalari asosida rejissor E. Masofayev 
    tom onidan sahnaga qo'yildi.
    «Hujjatli drama* urushdan keyingi davr nem is ijtimoiy hayoti 
    va m a’naviy ehtiyojiga o 'ta m onand va umri boqiy jan r bo'lib 
    chiqdi.
    SAHNA SAN’ATI
    U rush tugagach, Berlin nemis teatr hayotining markaziga ayla­
    nadi. 1945-yilning 7-sentabrida «Nemis teatri* Lessingning «Do- 
    nishm and N atan* pyesasi bilan o 'z pardasini ochadi. N atan rolini
    256


    Maks Reynxard rejissorligida ko'p rollar ijro etgan Paul Vegener 
    ijro etdi. «Nemis teatri* m um toz namunalarga e ’tibor qaratadi. 
    «Hamlet* tragediyasi qo'yiladi. Rejissor Volfgang Langxoff (1901 — 
    1966) rejissyorligida G yotening «Faust», «Egmont», Shekspirning 
    «Qirol Lir*, «Har narsaning m e’yori yaxshi* kabi asarlarini sahnaga 
    qo'yadi.
    1983-yili «Nemis teatri* o'zining 100 yillik yubileyini ni- 
    shonlaydi. Bu O. Bram, M. Reynaxrdt an ’analarining yangi sha­
    roitda rivojlanishini anglatardi.
    1949-yilning 
    11-yanvarida 
    «Nemis teatri* 
    B. 
    Brextning 
    «Onaizor Kuraj va uning bolalari* asarini ko'rsatadi, bosh rolni Ye­
    lena Vaygel (1900— 1971) o'ynaydi. Asar brextcha teatr estetikasi 
    nuqtayi nazaridan favqulodda yangicha talqin etildi.
    1949-yilning iyun oyida Brext va Vaygel boshchiligida yangi 
    «Berlin ansambli* teatri tashkil topadi. Jam oa 1954-yilga qadar 
    «Nemis teatri* binosida ish olib borib, so'ng Shiffbauerdamm 
    ko'chasidagi binoga ko'chadi. Dastlabki paytda teatrni Brextning 
    o'zi boshqaradi va m uhojirlikda yaratilgan «Janobi Puntilla va u n ­
    ing xizmatkori Matti* (1949), «Teresa Karrarning miltiqlari* (1953) 
    kabi asarlarni sahnaga qo'yadi.
    ♦Berlin ansambli* teatri tarkibida, asosan, yoshlar bo'lib, uning 
    repertuari va badiiy tamoyillarini ro'yobga chiqarishda Brext qatori 
    Yelena Vaygel va Ernst Bushlar faoliyati katta ahamiyatga ega 
    bo'ldi.

    Download 9,43 Mb.
    1   ...   115   116   117   118   119   120   121   122   ...   134




    Download 9,43 Mb.
    Pdf ko'rish