Tyuring tezisi. Chyorch tezisi. Algoritm tushunchasini




Download 4,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/111
Sana18.05.2024
Hajmi4,61 Mb.
#241929
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   111
Bog'liq
ALGORITMLAR VA MA‟LUMOTLAR STRUKTURALARI

Tyuring tezisi. Chyorch tezisi. Algoritm tushunchasini 
aniqlashga yondashishlar.
Algoritm tushunchasini aniqlash boʻyicha 
yondashishlarni uch asosiy yoʻnalishga boʻlish mumkin.
 
Birinchi yoʻnalish
effektiv hisoblanuvchi funksiya tushunchasini 
aniqlash bilan bogʻliq. Bu yoʻnalish boʻyicha A.Chyorch, K.Gyodel, 
S.Klini
1
tadqiqot ishlarini olib borishgan. 
1932-1935-yillar davomida A.Chyorch va S.Klini tomonidan 
oʻrganilgan va ―

-aniqlanuvchi funksiyalar‖ deb atalgan, toʻgʻri 
aniqlangan hisoblanuvchi nazariy-sonli funksiyalar sinfining ―

-
aniqlanuvchi funksiyalar‖ sinfi bizning intuitiv tasavvurimiz boʻyicha 
hisoblanuvchi deb qaraladigan hamma funksiyalarni qamrab olishi 
mumkin degan fikr tugʻilganligi 1935-yilda e‘lon qilindi. Bu kutilmagan 
natija edi. 
J.Erbranning
2
bir gʻoyasi asosida 1934-yilda K.Gyodel tomonidan 
aniqlangan va ―umumrekursiv funksiyalar‖ deb atalgan boshqa 
1
Stiven Koul Klini (Stephen Cole Kleene, 1909-1994) – AQSh matematigi. U o‗z familiyasini ―Kleyni‖ shaklda 
talaffuz etishiga qaramasdan, sobiq Sovet Ittifoqida uning ilmiy ishlarini rus tiliga (rus tilidan esa o‗zbek tiliga 
ham) ―Klini‖ nomi bilan tarjima qilishgan. 
2
Jak Erbran (Jacques Herbrand, 1908-1931) – fransuz matematigi. 


14 
hisoblanuvchi funksiyalar
sinfi ham ―

-aniqlanuvchi funksiyalar‖ 
xossalariga oʻxshash xossalarga ega edi. 
1936-yilda A.Chyorch va S.Klini tomonidan bu ikkita sinf bir xil 
sinf ekanligi isbotlandi, ya‘ni har qanday 

-aniqlanuvchi funksiya 
umumrekursiv funksiya boʻlishi va har qanday umumrekursiv funksiya 

-aniqlanuvchi funksiya ekanligi tasdiqlandi. 
1936 yilda Chyorch quyidagi tezisni e‘lon qildi: har qanday intuitiv 
effektiv 
(samarali) 
hisoblanuvchi 
funksiyalar 
umumrekursiv 
funksiyalardir. 
Bu teorema emas, balki tezisdir: tezis tarkibida intuitiv aniqlangan 
effektiv hisoblanuvchi funksiya tushunchasi, aniq matematik atamalarda 
aniqlangan 
umumrekursiv 
funksiya 
tushunchasi 
bilan 
aynan 
tenglashtirilgan. Shuning uchun bu tezisni isbotlash mumkin emas. 
Ammo Chyorch va boshqa olimlar tomonidan bu tezisni quvvatlovchi 
koʻp dalillar koʻrsatildi. 

Download 4,61 Mb.
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   111




Download 4,61 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Tyuring tezisi. Chyorch tezisi. Algoritm tushunchasini

Download 4,61 Mb.
Pdf ko'rish