• Sherdor madrasasi hovlisi.
  • Muhammad Qotong‘uning qabri oldida




    Download 2,73 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet98/163
    Sana24.11.2023
    Hajmi2,73 Mb.
    #104925
    1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   163
    Bog'liq
    2-y-Eks.-xizmatini-tash.-qilish.-Oquv-qollanma.-R.S.Amriddinova-N.E.Ibadullayev-va-bosh.-S-2015

    Muhammad Qotong‘uning qabri oldida.Sizko‘rib turgan qabr Muhammad 
    Qotong‘uning qabrlari hisoblanib, bu insonqassoblik bilan shug‘ullanganlar, 
    ma’lumotlarga qaraganda aynan Sherdor madrasasining qurilishida ustalarga 
    go‘sht ta’minotiga homiylik qilganlar. Aynan shu ishlari sharafiga vasiyatlariga 
    ko‘ra shu joyda ko‘milganlar. Rivoyatlarga ko‘ra bu inson barcha qassoblarning 
    piri hisoblanib, mahalliy aholi bu insonning qabrlari oldiga kasalmand uy 
    hayvonlarini olib kelib qo‘yishar, uy hayvonlari esa sog‘ayishar ekan. 
    E’tiboringizni mana bu archasimon tarzda terilgan g‘ishtli yo‘lakchaga 
    qaratmoqchiman. XV asrda aynan shu maydondagi barcha yo‘lakchalar shu 
    ko‘rinishda bo‘lgan. Hozir esa siz ko‘rib turgan yo‘lakchaning bir bo‘lagi bizgacha 
    XV asrdan yetib kelgan.
    Endi esa hurmatli ekskursantlar Sherdor madrasasining ichiga yo‘l olsak! 
    Marhamat!
    Sherdor madrasasi hovlisi.Hurmatli ekskursantlar! Siz bilan Sherdor 
    madrasasining ichki qismidamiz. Hovli o‘lchovi katta bo‘lib, sathi 37x37 metrni 
    tashkil etadi. Hovlining peshayvonidagi moviy sirsopol naqshlari foniga Sherdor 
    madrasasi haqidagi she’r oq harflar bilan yozilgan. Uning tarjimasi quyidagicha: 
    «Lashkarboshi, qo‘mondon, odil Yalangto‘sh! Garchi kamon o‘qidek balandlarga 
    ko‘tarilgan uning kamoloti bo‘lsa bu durlardan terilgan so‘zdir. U shunday 
    madrasa yaratadiki, yer bilan osmon qo‘shilishi birla ularning bo‘ysunish 
    timsolidir. Aql burgutining shiddatli va mohir qanotlarining parvozi, uning 


    165 
    cho‘qqilariga yillar ichra yeta olmas. Uning mamnun minoralar cho‘qqisiga 
    g‘aroyib fikrlar arqonida mohir darboz ham asrlar ichra chiqa olmas. 
    Peshtoqning kamonsimon arkini me’mor yaratganda, falaklar uni yangi oyga 
    o‘xshatib lol qoldirar. Garchi Yalangtush Bahodir uning asoschisi ekan, uning 
    asos sanalari Yalangtush Bahodir so‘zlaridan boshlanur». Haqiqatanham, 
    Yalangtush Bahodir ismidagi harflarni o‘rniga to‘g‘ri keladigan raqamlarni 
    qo‘ysak, Sherdor madrasasi asos solingan hijriy 1028, melodiy 1619-yilni 
    ko‘ramiz. 
    Ulugbek 
    madrasasi 
    bilan 
    taqqoslaganda 
    Sherdor 
    madrasasining 
    hovlisidagig‘arb devorlari sirsopol qoplamalaridagi bezaklarida umuman yangicha 
    mavzu qo‘llanilgan. 200 yil davomidagi aynan Samarqand naqshinkor 
    bezaklaridagi o‘zgarishlarni farqlash oson. Naqshlarda ochiq sariq rang ko‘p 
    ishlatilgan. Ulug‘bek madrasasida ochiq sariq rang deyarli ishlatilmagan. Sherdor 
    madrasasining ichki hovlisi katta - katta bo‘laklardan iborat marmar toshlar bilan 
    qoplangan. E’tibor qaratgan bo‘lsangiz tashqaridagi shovqin ichkariga ya’ni, 
    madrasaga hech qanday ta’sir o‘tkazmaydi. Ko‘rib turganingizdek, bino panjara 
    bilan to‘silgan bo‘lib, o‘sha paytlarda hamma madrasalarda dars davomida hamma 
    eshiklar berkitilib, tashqarida shovqin -so‘ron bo‘lib turgan bo‘lsada, ichkarida 
    faqat tinchlik muhiti saqlanishiga alohida e’tibor qaratilgan.
    (Ekskursantlarga tomosha qilish va rasmga tushishlari uchun 2 daqiqa vaqt 
    beriladi. Savollarga javob beriladi). 

    Download 2,73 Mb.
    1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   163




    Download 2,73 Mb.
    Pdf ko'rish