• Tayanch atama va iboralar
  • Ma’ruza 16 MAVZU 16. Antibiotiklar tushunchasi, ular bilan tayyorlanadigan dori shakllari




    Download 7,28 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet290/436
    Sana01.02.2024
    Hajmi7,28 Mb.
    #149752
    1   ...   286   287   288   289   290   291   292   293   ...   436
    Bog'liq
    farmatsevtik texnologiya

    Ma’ruza 16
    MAVZU 16. Antibiotiklar tushunchasi, ular bilan tayyorlanadigan dori shakllari
    (suyuq va qattiq dori shakllari), sifatini baholash.
    Ma’ruza maqsadi: Antibiotiklar tushunchasi, ular bilan tayyorlanadigan dori shakllari
    (suyuq va qattiq dori shakllari), sifatini baholashga oid nazariy ma’lumotlarni berish
    Tayanch atama va iboralar: antiobiotiklar, ta’sir birligi, qurbaqa ta’sir birligi, xalqaro ta’sir 
    birligi.
    Reja:
    1. Antibiotiklar to’g’risida tushuncha.
    2. Antibiotiklar bilan dori shakllari tayyorlash.
    3. Antibiotiklar bilan poroshoklar tayyorlash.
    4. Antibiotiklar bilan eritma tayyorlash.
    Tibbiyotda ishlatiladigan dori moddalar ichida antibiotiklar eng kuchli ta’sir etuvchi 
    moddalar hisoblanadi. Dori shakllarini tayyorlash texnologiyasining o’ziga xosligini hisobga olgan 
    holda antibiotiklar bilan dori preparatlari tayyorlashni quyidagicha umumlashgan holatini hisobga 
    olish mumkin.
    Ko’p antibiotiklar tayyor (liofil) kukun holida flakonlarda, tabletka, surtma dori shaklida 
    ishlab chiqariladi.
    Dorixona sharoitida antibiotiklardan surtma, eritma (tomchi), shamchalar va kukunlar 
    tayyorlanadi.
    1. Antibiotiklarni saqlash muddatidagi qisqalik, tez parchalanib ketishi.
    2. Kislotali sharoitga chidamsizligi.
    3. Yarim parchalanish davrining qisqaligi.
    4. Ko’pchilik yordamchi moddalar bilan o’zaro ta’sirlanish qobiliyati.


    5. Ko’pchilik antibiotiklarni suvda erimasligi va suvli eritmalarini yetarli darajada turg’un 
    emasligi.
    6. Antibiotiklarni haroratga chidamsizligi.
    7. Boshqa dorivor moddalar bilan kimyoviy va farmakologik jihatdan nomutanosiblikni 
    namoyon qilishi.
    8. Mikroorganizmlarga o’ta ta’sirchanligi.
    Antibiotiklarni ana shu ko’rsatilgan va o’ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda uni 
    dori shakli texnologiyasi ishlab chiqiladi. Dori shakli tarkibidagi antibiotikni ma’lum vaqt ichida 
    turg’unligi ta’minlanishi kerak. Dori shakli esa tanaga terapevtik konsentratsiyadagi antibiotik 
    miqdorini ta’minlay oladigan shaklda bo’lishi zarur. Masalan: levomitsetin haroratga chidamli 
    antibiotik; uning eritmalarini sterillash mumkin, penitsillin esa eritma shaklida o’ta chidamsiz. 
    Gramitsidin 2% li spirtli eritma shaklida chiqarilib, ishlatilganda uni 1:100 nisbatda tozalangan 
    suv yoki 70% li spirt bilan suyultirilib qo’llaniladi. Levomitsetin spirtda yaxshi eriydi, lekin 
    benzilpensillinni spirtdagi eritmasi uni murakkab efir hosil qilish xususiyati bilan bog’liq bo’lib, 
    ta’sir darajasini yo’qotib yuboradi. Penitsillinni suvdagi eritmasi xona sharoitida 4-6 soat turg’un 
    bo’lsa pHi 6,5 bo’lgan bufer eritmada (50°S) da 15-20 kungacha saqlash mumkin. Shuni hisobga 
    olgan holda penitsillin, levomitsetin va boshqa antibiotiklarni eritish maqsadida erituvchi sifatida 
    har xil bufer eritmalar qo’llaniladi. Antibiotiklar bilan tayyorlanadigan hamma dori shakllari 
    aseptik sharoitda tayyorlanadi.

    Download 7,28 Mb.
    1   ...   286   287   288   289   290   291   292   293   ...   436




    Download 7,28 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Ma’ruza 16 MAVZU 16. Antibiotiklar tushunchasi, ular bilan tayyorlanadigan dori shakllari

    Download 7,28 Mb.
    Pdf ko'rish