IntegrallovChi zveno. Chiqish kattaligi kirish kattaligiga bog’liq
bo’lmagan, lekin chiqish koordinata o’zgarishining tezligi zveno kirishidagi
signalga proporsional bo’lgan zveno integrallovchi zveno deyiladi. Uning tavsifi
quyidagicha:
(1.30) bu erda K - zvenoning kuchayish koeffisienti va uning vaqt doimiysi nisbatiga teng
zvenoning tarqalish tezligi.
Ifodani integrallab o’tish jarayoni tenglamasini hosil kilamiz:
(1.31)
Ifodadan chiqish kattaligi kirish kattaligining integraliga proporsional ekanligi
kelib chiqadi. Ifodaga Laplas almashtirishini qo’llasak, integrallovchi zvenoning
tenglamasini operator shaklida hosil qilamiz (nolaviy boshlang’ich shartlarda):
(1.32)
Ko’rilayotgan elementar zvenoning uzatish funksiyasi:
44
(1.33) Ifodadagi R operatorni jω bilan almashtirsak, zvenoning amplituda-faza
harakteristikasi kelib chiqadi:
(1.34) Ifodadan amplituda-chastota va faza-chastota harakteristikalarning tenglamalari
topiladi:
(1.35)
(1.36) Tenglamalardan quyidagicha xulosa kelib chiqadi: chastota cheksizlikka intilganda
bo’lib,
integrallovchi zveno hosil qilgan fazalar siljishi
doimiy bo’ladi va uωga borliq emas.
Kompleks tekislikda integrallovchi zvenoning amplituda-faza harakteristikasi
kompleks tekislikning manfiy yarim o’qiga mos keladigan vektor orqali
ifodalanadi va cheksizlikdan (ω=0 bo’lsa) nolgacha (ω=∞)o’zgaradi. Tenglama
asosida zvenoning LACHX sining ifodasini yozish mumkin:
(1.37)
Agar ifodalarni solishtirsak, ularning o’xshashligini ko’ramiz. Demak,
LACHX ning asimptotasi 20 db/s ga teng manfiy og’ishliabssissalar o’qidagi ω =
K chastotaga mos bo’lgan nuqtasidan o’tadigan to’g’ri chiziqdan iborat.
Logarifmik faza-chastota harakteristikasi (1-32) ifodadagi chastotaga borlik, emas.
Integrallovchi zveno minimal fazalidir. Uning harakteristikalari 1-11-rasmda
keltirilgan.
45
1.14-rasm. Integrallovchi zveno harakteristikalari.
a) yugurish egri chizig’i; b) amplituda-faza harakteristika;
v) logarifmik harakteristikalar.
