126
Tizim va elementlarni uzoq vaqt o’ziga biriktirilgan vazifalarni bajarishi
hodisasi, ularni eskirishi hamda eyilish jarayoni muqarrarligi asosiy faktorlardan
hisoblanadi. Bu erda eyilish natijasida va detalni o’lchami,
geometrik formasi,
o’zgarishi va ularni birikmalari, mexaniq, fizik-ximyaviy o’zgarishi va boshqa
holatlari tushuniladi.
Umuman olganda mashinalarni uzoq ishlash muddatini uch asosiy qismga
bo’lish mumkin:
1. O’zlashtirish va ishga tushirish davri. Bu davrda
mashinalarni ishonchililigi,
ularni konstruksiyasi va texnologiyasi kerakli darajada o’zlashtirilmaganligi,
konstruktiv
elementlardagi
ayrim
nosozliklar,
hizmat
ko’rsatuvchilarni
klasifikasiyasini ortib borishi, texnologik me’yorlarni kerakli holatga keltirilishi,
konstruktiv defektlarni yo’qotilishi, tizimni sozlash
natijasida mashinalarni
ishonchliligi ortib boradi.
2. Me’yoriy ishlash davri. Mashinalarni konstruktiv ko’rsatkichlari ularni sifatli
tayyorlanishi va yig’ilishi, ishlatilish darajasi va takomillashtirilishiga qarab
ishlash davri me’yorlashadi. Ushbu
davrda eyilish jarayonlarni, mashinalarni
bikrligi, geometrik aniqligi, mexanizmlarni vibrasiyaga chidamliligi ko’zga
tashlanadi.
3. Eskirish davri
