288
10-BOB. TOMCHILATIB SUG‘ORISH
TIZIMINI QURISH VA ISHGA TUSHIRISH
Tomchilatib sug‘orish sug‘orish tizimini qurish
tizim loyihasi
va ishchi chizmalari asosida amalga oshiriladi.
10.1. Tomchilatib sug‘orish tizimi sxemasini xaritada
aks ettirish
Buning uchun avvalo sug‘orish
tizimining sxemasi ekin
dalasi xaritasida belgilab chiqiladi (10.1-rasm).
10.1-rasm.
Tomchilatib sug‘orish tizimining sxemasini ekin dala-
si xaritasida aks ettirilish (Mamatov S., Namangan
viloyati
Yangiqo‘rg‘on
tumanidagi
“Sohibkor
suvchilar” fermer xo‘jaligi bog‘i, 2015 yil).
289
10.2. Tomchilatib sug‘orish tizimi inshootlari o‘rnini
joyida belgilash
Xaritada aks ettirilgan tomchilatib sug‘orish
tizimi sxemasi
asosida sug‘orish tizimining bosh inshootlari: hovuz-tindirgich,
nasos qurilmasi, filtrlar o‘g‘itlovchi
moslama va boshqaruv
pultining joylashadigan o‘rinlari uchastka maydonida qoziqlar
qoqish yordamida belgilab chiqiladi.
Sug‘orish tizimining bosh inshootlari tizim loyihasiga asosan
uchastkaning baland qismi yoki o‘rtasida joylashtiriladi.
Keyingi qadamda tomchilatib sug‘orish tizimining andozasi
ekin dalasiga tushiriladi.
Buning uchun sug‘orish tizimining
suv yetkazib beruvchi
(magistral) va tarqatuvchi quvurlarni joylashtirish chiziqlari,
quvurlarni o‘zaro ulanish nuqtalari dalaga rang beruvchi kukunni
(masalan, ohak) sepish yordamida belgilab chiqiladi (10.2-rasm.).
a) hovuz chegarasi
b) quvur yotqiziladigan chiziq
10.2-rasm. Inshootlar joylarini ekin dalasida belgilash.
290
Tomchilatib sug‘orish tizimini qurishni boshlashdan avval
sug‘orish tizimining qurilishida ishlatish mo‘ljallangan quvurlari
quyosh tushadigan ochiq maydonga yoyib qo‘yiladi. Ayniqsa,
rulon sifatida keltirilgan quvurlar ehtiyotkorlik bilan ochiq
maydonga uzun holatda yoyib chiqiladi.
Quvurlar bir kun ochiq quyosh nurida yotgandan keyin ularni
ishlatish, ya’ni kerakli uzunliklarda qiriqib olish osonlashadi.
Barcha tarkibiy qismlar taxminiy
joylashtirilgandan keyin
ularni montaj qilishda ishatiladigan butlovchi qismlarning to‘liq
mavjudligi tekshirib chiqiladi.
Tomchilatib sug‘orish tizimining andozasi ekin dalasida aniq
belgilanib olingandan keyin tizimni qurish ishlari boshlanadi.
