425
aylanma o‘lchami esa 2 metr. Ichidagi harorat selsiy shkalasi bo‘yicha 174,53
teng bo‘ladi.
Avtoklavlarning bir tomoni berk bo‘lib,
bu xolda buyumlar ochiq
tomondan kirgizilib, ishlov berish tugagandan so‘ng chiqarilib olinadi. Ikki
tomoni ochilishi mumkin bo‘lgan avtoklavlarda
esa buyumlar bir tomondan
kirgizilib, keyingi tomondan chiqarib olinadi.Buyumlarga ishlov berish muddati 6
soatni tashkil qiladi.
Yassiqatlamli
buyumlar,
qotish
bo‘limlaridan
so‘ng,
ma’lum
mustahkamlikka ega bo‘lgandan so‘ng, ularni g‘ildirakli aravachalargataxlanadi.
Bu aravachalardan bir nechtasini yig‘ib poezd qilgandan so‘ng
avtoklavga temir
izlar orqali yuboriladi. Temir izlar yassiqatlamlarni to‘lqinsimon xolga keltiruvchi
moslama yoki bo‘lmasa qotiruvchi bo‘limlar oldidan boshlanib, avtoklav oldigacha
yoki uning ichidan va keyin ham davom etgan bo‘ladi.
Qumli portlandsementni qotishi uni avtoklavda yuqori harorat va bug‘li
sharoitda ushlaganda ayniqsa tezlashadi. Lekin yuqori
bosimda ushlashdan oldin
buyumlar ma’lum mustahkamlikka ega bo‘lishi kerak.
Agarda mana shu
boshlang‘ich mustahkamlik etarli bo‘lmasa, avtoklav ichida buyum buzilib ketishi
mumkin, chunki asbest-sement buyumni ichidagi bo‘shliqda bo‘lgan havoharorati
ostida qizib kengayadi va bosimni ko‘tarilishiga olib keladi.
Shuning uchun ham yassi qatlamli buyumlar qoliplangandan so‘ng
boshlang‘ich mustahkamlikka ega bo‘lishi,ya’ni mustahkamligi o‘rtacha 60-80 kg
s/sm
2
kam bo‘lmasligi kerak. Shuning uchun qatlamlar tayyorlanadigan joyda 20
o
C
haroratli muhitda 14-16 soat ushlanadi.
Qotish jarayonini tezlatish ikki bosqichda olib boriladi:
1) Buyum tayyorlash joyida o‘rtacha 4-6 soat saqlanadi;
2) bug‘li muhitda t= 50-60 darajada 4-5 soat ichida ushlanadi.
Agar buyum tayyorlash jarayonida SM - 943 xilli mashina ishlatilsa yarim
tayyor mahsulotqotirish bo‘limlarida 4-5 soat saqlanadi va avtoklavga kirgizishdan
oldin yana 2-3 soat saqlanadi.
Avtoklavda buyumlarga ishlov berish sharoiti:
426
vaqti, soati
Bosimni to 8 atm/kgs/sm
2
egguncha ko‘tarish, soati - 2
saqlash muddati ,soati
-6
Bosimni tushirish, soati - 2
Bosim qiymatini keskin past-baland bo‘lishi mahsulot tuzilishiga ta’sir
etadi, uning fizik-mexanik ko‘rsatkichlarini kamaytiradi. Bosim kamayishi vaqtida
buyumlardan shiddat bilan suv ajralib chiqadi, natijada buyumlar, kam miqdordagi
8-10 foiz namlik bilan avtoklavdan chiqadi.
