|
-rasm. Ravshanlik shkalasi.
Rangni tasniflash tizimi
|
| bet | 4/10 | | Sana | 03.05.2023 | | Hajmi | 211.22 Kb. | | #56123 |
Bog'liq Rangni tasvirlovchi modellar 6 Mavzu, Hozirgi vaqtda viruslarni yo, 1-kitobcha, Scan 05 fev 23 18·22·46, 63a15003dce33, 9-May Xotira va qadrlash kuni ssenari, 0cebfd74-7700-4866-a0b6-19ddde94e95d (1), УЧЕНИЕ О РАЗВИТИИ, 5- sinf I variant, 1701399, mustaqil talim 2, 1.Yuzi, fishka4.2-rasm. Ravshanlik shkalasi.
Rangni tasniflash tizimi
Bundan oldingi bo‘limlarda biz to‘q ko‘k, yashilsifat-havorang yoki qizg‘ishsifat-ko‘k ranglar orasidagi tafovutni, ranglar sifati- ni, yuqori yoki past yorug‘lik darajasini aniqlashni ko‘rib chiqdik.
Biz foydalanuvchilar ma’lum bir rangi tasvirlash uchun ha- rakat qilsakda, aynan bir turdagi rang haqida gapirayotganimizga ishonch hosil qila olmaymiz. Aynan «ko‘k» deb ataluvchi rangdan foydalangan har bir kishi hatto musavvirning ham ko‘k rangni bayon qilishdagi harakat natijasi hayron qoldirgan va bu muam- mo bilan u tanish. Rassom bilan muomalada bir yechimga ke- lish uchun va bir turdagi ranglarni bayon etishda ranglar chipidan foydalanish yaxshi natija beradi. Lekin ko‘p maqsadlarda rang chiplari bilan ta’minlashning iloji yo‘q va boshqa bir ranglarni tasvirlash vositalarini topish kerak bo‘ladi. Hozirda tasvirlashning bir necha tizimlari ishlab chiqilgan. Hozirda keng tarqalgan uch tasvirlash usullari bilan tanishamiz, ammo ranglar bilan ko‘p ish- lovchilarga to‘liqroq muhokama uchun boshqa manbalardan ham foydalanishi tavsiya qilinadi.
CIE tizimi.
Xalqaro de l’Eclarage (Cie) komissiyasi, shuningdek ranglar texnikasi bo‘yicha xalqaro komissiya, lampalarning yoritish stan- darti va yoritishga mo‘ljallangan birlamchi standart tizimini qo‘llashda standart kuzatuvchi vazifasini bajaradi. Har qan- day rangni raqamli terminlar orqali aniq ta’rif berish mumkin. Bu standartlar milliy byurosi va Milliy Geospatial-Intelligence agentligi (NGA) tomonidan ishlatiladi. Bu subtraktiv emas balki qo‘shimchaga asoslangan. Shuning uchun keng tarqalgan bosh- qa tizimlardan ko‘ra chop etishda karta dizayni uchun foyda- li bo‘lmaydi.
Munsell tizimi.
Ushbu tizim Qo‘shma Shtatlarda keng tarqalgan va ko‘p ish- latiladi. Bu 1898-yilda Albert H.Munsell tomonidan ishlab chi- qilgan va u hozirgacha kengaytirilgan va takomillashtirilgan. Bu tizimda rangning uch o‘lchamlari mustahkam bir rang yaratishda ishlatiladi. Shaklda (4.3-rasm) qora yuqoriga ko‘tarilgan sari bir qator ranglardan keyin oqni tashkil etadi va bu kulrang shkalada o‘rta kulrang yoki neytral ranglar hisoblanadi. Ular 9 dan 1 gacha raqamlanadi va bir xil oraliqni tashkil etadi. Masalan 5-raqam- li rang o‘rtacha yorqinlikdagi kulrangni bildiradi. Bu nuqta orqa- li o‘tgan obyekt yonalishi o‘rta yengillikdagi rang bilan belgilanib doirada hisoblanadi. Munsell tomonidan «ekvator» deb nomlan- gan qattiq tashqi qism ichidagi asta-sekin bir rangdan boshqasiga almashilgan ranglarning o‘nlik shkalasi bo‘lib, uning boshlanishi va tugashi qizil rangda ifodalanadi.
Ekvatorga yaqinlashgan sari ranglar kuchliroq, y’ani to‘qroq ko‘rinish aks etsa, o‘qqa yaqinlashgan sari xuddi shunday natija- ni ko‘ramiz. Barcha ranglar ham ketma-ket to‘qlashib borilganda kutilgan natijani bera olmaydi, chunki hosil bo‘lgan shakl aylana, doira ko‘rinishida emas, balki asimmetrik hisoblanadi.
Kulrang shkalaning har bir pog‘onasida doira bir qator turli qiymatlarni ko‘rsatadi. Qora rang qutbga tomon o‘zgarib boradi shu bilan birga oq qutbga tomon ham ochlashib boradi. Bu doira o‘z-o‘zidan ranglar g‘ildiragini hosil qiladi.
Shunday qilib, bu tizimda har bir rang bitta bosh harf va ikki raqam bilan belgilangan bo‘ladi, bu esa har qanday rangning aniq joyini ko‘rsatib berish imkonini beradi.
|
| |
