MT - tovar mahsulot kirimi (ishlab chiqarilgan mahsulot)
ST - jami sotilgan va jo’natilgan tovarlar
INO – inventarizatsiya natijasida aniqlangan ortiqchalilik
INK - inventarizatsiya natijasida aniqlangan kamomad
(ST=TK) ST=TK yil bosh. + MT-TK yil oxiriga teng bo’ladi. Demak, balansli bog’lanish usulini qo’llashgina tovar mahsulot hajmini to’g’ri o’rganish imkonini beradi.
Xo’jalik faoliyati tahlili ini ayniqsa mehnat resurslari, yer fondi, daromad va xarajatlarni, moliyaviy holatni kabi mavzularni o’rganishda balansli bog’lanish usuli qo’llaniladi, mehnat resurslarini balans uslubi bilan o’rganishda korxonada mavjud bo’lgan mehnatga qobiliyatli yashovchilarni tarmoqlar bo’yicha, ya’ni dehqonchilik, chorvchachilik, yordamchi va sanoat ishlab chiqarishlariga taqsimlanishi balansini tuzush mumkin.
Yer fondi bo’yicha ham korxonalardagi jami qishloq xo’jaligiga yaroqli yerlarni ekin turlariga taqsimlanganligi balansi tuzilib tahlil qilinadi. Korxonalarning moliyaviy hisobotining 1-shakli “Buxgalteriya balansi” ham ushbu uslubga asoslanib tuzilgan. Balans ma’lumotlariga asoslanib korxonalarni moliyaviy holati, to’lov qobiliyatga egaligi tahlil etiladi
Demak, balansli bog’lanish usulini qo’llab korxonalarning pul daromadlarini to’lov majburiyatlariga yetarli va yetmasligini tahlil qilish mumkin ekan. Balans usulini moliyaviy va boshqaruv tahlilida qo’llash o’rganiladigan ko’rsatkichlarning bir-biri bilan funksional bog’liqligi yaqin bo’lgandagina ijobiy va to’g’ri natijalar keltiradi.
| 