Strategik boshqaruv strategik menejment fani bo’yicha o’quv-uslubiy

• 
  dividendlardan;
  
• 
  bozorning ko’lami kengayganda (aktsiyalarning bozor narxi ortganda) kapitalning qiymati ortishidan
  

4. Strategiyani ishlab chiqish

Tashkilot strategiyasi - bu kompaniyaning to’rgan joyidan erishmoqchi bo’lgan joyiga qanday qilib o’tkazish mumkin, degan masalani yechish xaqidagi yo’riqnomadir. Odatda strategiya 4 ta darajada ishlab chiqiladi:

1. 
   korporativ strategiya (kompaniya va uning faoliyat yo’nalishlari bo’yicha umumiy strategiya);
   
2. 
   ishbop strategiya (kompaniyaning xar bir yo’nalishi uchun strategiya);
   
3. 
   funktsional strategiya (kompaniyaning xar bir funktsional to’zilmasi uchun strategiya);
   
4. 
   amaliy strategiya (asosiy to’zilmalar: zavodlar, savdo shaxobchalari va bo’limlar uchun );
   

• 
  korporatsiya miqyosi,
  
• 
  bo’linmalar miqyosi
  
• 
  funktsional miqyosi
  
• 
  quyi pog’ona menejerlari (dala komandirlari).
  

5. Kompaniya strategiyasining shakllanishiga ta’sir etuvchi omillar

Kompaniya strategiyasini aniqlashga ko’plab omillar ta’sir qiladi. Bu omillarning o’zaro ta’siri xar bir tarmoqda o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lib, vaqt davomida o’zgarib turadi. Strategiyani belgilovchi omillar doim bir-biridan farq qiladi. Korxona hamisha xam o’zi xoxlagan strategiyani tanlay olmaydi. Uning xarakatlari qonun , davlat siyosati, ijtimoiy tartiblash va jamiyat mavqei bilan chegaralanadi.

1. 
   jamiyat manfaatlari va odob meyorlari doirasida ishchanlik ko’rsatish;
   
2. 
   ijtimoiy afzalliklar va jamiyat extiyojlariga ijobiy qarab o’z faoliyatini tartibga solish;
   
3. 
   tartiblashtiruvchi meyorlar bilan ziddiyatga bormaslik uchun zarur xarakatlarni o’z vaqtida amalga oshirish;
   
4. 
   aktsiyadorlar manfaati va jamiyat manfaatlari o’rtasida muvozanatni saqlash;
   
5. 
   jamiyatda kompaniyaning fuqarolik pozitsiyasini ta’minlash.
   

6. Strategiya yaratishga turli xil yondoshuvlar

Strategiya to’zishga yondoshuvlar quyidagicha bo’ladi¹²:

1. 
   Bosh strategik yondoshuv - bunda strategiyani boshliqning o’zi ishlab chiqadi. Bunday xolda boshqaruvchi axvolni baholashga, muqobil strategiyalarga va strategiya detallariga kuchli ta’sir qiluvchi asosiy strategik va asosiy tadbirkor sifatida chiqadi.
   
2. 
   Vakolatlarni berish yondoshuvi - bunda strategiyani to’zish xodimlarga yoki komissiyaga topshiriladi. Bunday xolda mas’ul boshqaruvchi strategiyani ishlab chiqishni boshqalarga, asosan, strategik rejalashtirish bo’yicha personalga yoki ishonch bildirilgan xodimlardan to’zilgan maxsus komissiyaga topshiradi.
   
3. 
   Qo’shma (kollaboratsion) yondoshuv - bu avvalgi ikki yondoshuv o’rtasidagi oraliq variant. Bunday usulning eng kuchli tomoni shundaki, strategiyani ishlab chiqish kimlarga topshirilgan bo’lsa, uni ushalarning o’zlari bajarishlari kerak bo’ladi.
   
4. 
   Tashabbusli yondoshuv. Bunday yondoshuvda boshqaruvchi kelishilgan strategiyani ishlab chiqish uchun strategiya detallarini ishlab chiqishdan xam,
   

7. Falaba qozonish strategiyasini belgilovchi mezon

Agar strategiya kompaniyaning axvoliga mos bo’lmasa, raqobat ustunligi yaratilmasa, ishni yaxshilashga yaramasa - bunday strategiya g’olibona strategiya deyilmaydi. G’olibona strategiyaning 3 ta belgisi bo’ladi¹³:

1. 
   moslik darajasi mezoni;
   
2. 
   raqobat kurashida ustunlik mezoni;
   
3. 
   ishning jadalligini oshirish mezoni.
   

1. 
   Daromadlilikning oshishi.
   
2. 
   Kompaniyaning o’zoq kelajakdagi faolligi xamda raqobatbardoshligining oshishi.
   

8. Strategiya yaratishda missiya, maqsadlar, strategiyalar birligi

Kompaniya va boshqaruvchilar strategiyani ishlab chiqish bo’yicha variantlarni turlicha bajaradilar.Kompaniya egasi tomonidan boshqariladigan kichik kompaniyalarda strategiyani ishlab chiqish norasmiy kechadi. Yirik Korxonalar strategiyani xar yili rejalashtirish ishlab chiqishga moyildir. Strategiyani belgilashning tashkiliy jarayonida boshqaruvchilar shaxsan qatnashadilar.

1. 
   jamiyat manfaatlari va odob meyorlari doirasida ishchanlik ko’rsatish;
   
2. 
   ijtimoiy afzalliklar va jamiyat extiyojlariga ijobiy qarab o’z faoliyatini tartibga
   

3. 
   tartiblashtiruvchi meyorlar bilan ziddiyatga bormaslik uchun zarur
   

4. 
   aktsiyadorlar manfaati va jamiyat manfaatlari o’rtasida muvozanatni saqlash;
   
5. 
   jamiyatda kompaniyaning fuqarolik pozitsiyasini ta’minlash.
   

9. G’olib strategiya mezonlari. Muvofiq kelish darajasi. Raqobat kurashida ustunlik. Ishlarning jadallashuvi

Strategik fikrlash uchun maqsadlar ierarxiyasini raxbarlikning barcha tabaqalari uchun kompleks ravishda belgilab olish muximdir. Bu barcha menejerlar uchun vazifalarni aniqlashtirishdan tashqari, ularga erishishning realligini ham ta’minlaydi (bu maqsadda jarayonda quyi tabaqadagi menejerlar xam ishtirok etadi)¹⁴.