3. Mühərrikin dirsəkli valında alınan gücə effektiv güc deyilir. Effektiv güc
indikator
gücündən mühərrikin mexaniki itkilərinə ekvivalent olan güc qədər azaldır.
N
e
=N
i
-N
m
Mühərrikin mexaniki itkiləri onun mexanizmlərindəki sürtünmələrə və köməkçi
aqreqatların
işlənməsinə
sərf
olunan
itkilərdir.
Mühərrikin effektiv gücü aşağıdakı düsturla təyin olunur.
N
e
=P
a
V
h
in/450 a.q.
N
e
=P
e
V
h
i /450 kVt
4. Mühərrikin F.İ.Ə.(П) mühərrikin həqiqi tsiklinin əsas göstəricisi olub, mühərrikdə
yandırılan yanacağın enerjisindən, indiqator işi almaq üşün nə dərəcədə istifadə
olunduğunu göstərir. П=Q
i
/Q
j
=p
i
V
h
/427q
a
İndiqator işinə ekvivalen olan istilik indikator gücü ilə ifadə edilərsə.
Q
İ
=75x3600 kkal/saat,П=(N
1
x75x3600)/q
a
G
J
427
Burada. G
J
mühərrikin saatlıq yanacaq sərfidir.
Mühərriki təsirli f.i.ə. avtomobilin tam yüklü işlədikdə aşağıdakı həddində dəyişə
bilər.Karbüratorla işləyən 0.22—0.28. Dizellə işləyən 0.26—
0.37.Saatlıq yanacaq sətfiyyəti(Gm) mühərrik tətəfindən 1 saat ərzində işləyən
yanacaq kq-la miqdarını göstərir.Xüsusi yanacaq sərfiyyatı (ge)- mühərrikin hər
a.q.gücünə, bir saat ərzində sərf etdiyi yanacağın miqdarına deyilir.Xüsusi
yanacaq
sərfiyyatı (ge) saatlıq sərfiyyatının (Gm kq\saat) mühərrikin faydalı bölünməsindən
alınır : Ge=Gm
.
1000:Ne=a.k.c.
Mühərikinin xüsusi yanacaq fəaliyyəti ,onun növündən sürət və yük rejimindən və ya
yanacaq nasosunun nizamlamalarından ,qabaqlama alışdırma və ya püskürmə bucağının
qiymətindən,mühərrikin əsas hissələrinin yeyilmə dərəcəsindən və s. asılıdır.Müasir
mühərriklər Xüsusi yanacaq fəaliyyəti ye.(r/e a.r.c) korba.tor benzinlə işləyənlər
240:280 180:220.
Mühərrikin xüsusi çəkisi (Gy ),onun 1 a.r faydalı gücünə düşən çəkisinə deyilir.
Gy=GM:Ne =kr/a.r. Gy-xüsusi çəkisinin kr(a.r)
GM- mühərrikin quru çəkisinə (kr ilə).Ne faydalı gücü (a.r.ilə) göstərir.