|
Tadqiqotlarida
|
| bet | 10/12 | | Sana | 20.01.2024 | | Hajmi | 0,51 Mb. | | #142179 |
Bog'liq 12-mavzu MT-13yb + KT = T + Xch + 3ox.
Bunda Zyb - tovar zaxirasining hisobot yili boshidagi qoldig‘i; KT - kelib tushgan tovarlarning hisobot yilidagi hajmi;
T - tovar oboroti (hisobot davrida sotilgan ovarlarning hajmi);
1 Маркетинговые исследования Нерэш К. Малхотра Практическое руководства третье издания. Моска. Санкт – Петербург. Киев. 2012. Перевод с англ. переизд.
|
Xch- tovarlarning turli sabablar bilan chiqib ketishi (tabiiy
kamayishi, chirishi, sinishi va boshqalar);
Zox - tovar zaxiralarining hisobot yili oxiridagi qoldig‘.
|
Qayta hisoblash
usuli
|
Bu usul natijaga bitta yoki ikkita omil ta’sir qilgan paytlarda
qo‘llanilishi qulay. Uning mohiyati rejadagi natijani birinchi omilning haqiqiy miqdori bilan qayta hisoblab olinishidan iboratdir. Masalan, tovar oboroti (T) asosiy kapitalning o‘rtacha qiymati (Ak) va shu kapitalning samaradorligi bilan funksional bohliq. Bu quyidagi formulada ifodalanadi: T = Ak . Ks
Bunda Ks- Asosiy kapitalning samaradorligi.
Ushbu formuladan ko‘rinib turibdiki, natijaga ikkita omil ta’sir qiladi. Har bir omilning ta’sirini hisoblash uchun natijani qayta hisoblab olamiz.Bu birinchi omilning haqiqiy miqdorini (Ak1) ikkinchi omilning rejadagi miqdori bilan ko‘paytirish yo‘li bilan aniqlanadi(Kso), ya’ni: Tkx
= Ak1 . Kso
Omillarning tovar oborotiga ta’sirini topish uchun quyidagi hisob-kitoblarni amalga oshirish lozim.
Tovar oborotining asosiy kapitalining o‘zgarishi evaziga o‘zgarganligini ( Tak) topish uchun tovar oborotining qayta hisoblangan miqdoridan (Tkx) uning rejadagi hajmini ayirish kifoya (To) :
Tak = Tkx - To = (Ak1 . Kso ) - (Ako . Kso )
Tovar oboroti o‘zgarishiga asosiy kapital samaradorligining ta’sirini ( Tks) aniqlash uchun tovar oborotining haqiqiy so‘mmasidan (T1 ) uning qayta hisoblangan miqdorini (Tkx) ayirish kifoya :
Tks = T1 . Tkx = (Ak1 . Ks1 ) - (Ak 1 . Kso)
Ikki omilning ta’siri tovar oboroti farqining umumiy so‘mmasiga teng
bo‘lishi kerak :
T = Tak Tks
|
Zanjirli almashtirish
usuli
|
Natija o‘zgarishiga uchta va undan ko‘p omillar ta’sir qilsa, ular o‘rtasidagi
bog‘liqlik funksional bo‘lsa ushbu usuldan foydalaniladi. Masalan, tovar oboroti (T) o‘zgarishi xodimlarning ro‘yxatdagi soni (X), ularning o‘rtacha ish kunlari (K) va bir kunlik mehnat unumdorligi (M) ko‘rsatkichlari bilan funksional bohliqdir. Bu quyidagicha ifodalanadi:
|
|
| |
