2.1-jadvalning davomi
buyurtma va shartnoma-
larga asosan mahsulot
yetkazib berish;
yetkazib beruvchi tizim
tayyoriigining yuqori
darajadaligini ta’minlash
iste’molchilarga mahsulot yetkazib
berishni tashkil etish;
— iste’molchilarga servis xizmat
ko'rsatishni tashkil etish;
— tayyor mahsulotni omborga joy-
lashtirishni taslikil etish;
— tayyor
mahsulot zaxirasini
boshqarish
1-misol.
Sotishni tashkil etishda asosiy muammo bo‘lib buyurtma olish
hisoblanadi. Bu muammo iste’molchilar bilan aloqalami o‘rnatish
va qidirish, ularga servis (xizmat) ko'rsatishni tashkil etish orqaU
hal etiladi. Asosiy e’tibor quyidagi savollarga qaratiladi: korxonada
ishlab chiqarilgan mahsulot ustidan nazorat qiiish;
sotib olingan
texnikani uning kafolatlangan xizmat ko‘rsatish muddatiga mos
holda ishlatish va sozlash. Bu sohadagi ishlarning asosiy yo\na-
lishlari bo‘lib quyidagilar hisoblanadi; xizmat ko‘rsatish uslublarini
takomillashtirish; mahsulot sifatini o!rganish va aniqlash; sozlash
bo'linmalarining ehtiyot qismlari bilan markazlashgan ta’minotini
tashkil etish.
Ko‘rsatilgan maqsadlami amalga oshirishning tashkiliy mexa-
nizmi logistika tizimi sifatida keltirilishi mumkin.
Logistika tizim lari. Logistika tizimi —
bu moddiy oqimlami
boshqarish va tashkil etishning shakllari, uslublari va qoidalarining
yig‘indisidir.
logistika tizimi tarkibida tizimostilaming uchta darajasi aj
ratiladi;
— elementli;
— funksional;
— tashkiliy.
Birinchi darajali tizimostilar (elementli) logistik zanjirning
asosiy bo‘g‘mlari samarali ishlashini va o ‘zaro kelishilganligini
ta ’minlashga qaratilgan faoliyat turlarini belgilab beradi. Ular
qatoriga
quyidagi tizimostilar kiradi; logistika bo'linmalarinmg
faoliyatini tashkil etish, omborlar va transport ishini tashkil etish.
27
Logistik tizimning funksional darajasi tuzilishi jihatidan,
moddiy oqimlarni boshqarish uslublari va tamoyillari jihatidan
tu rli xil b o 'lg an jaray o n lar g u ruhini tasniflab beradi. Bu
tizim ostilar guruhi quyidagilardan iborat: ishlab chiqarishda
moddiy oqimlarni tashkil etish,
xaridlarni boshqarish, logistika
qarorlarining huquqiy va axborot ta ’m inotini tashkil etish,
mahsulot sotishni tashkil etish.
Tashkiliy daraja jarayonlaming hamma guruhlarini bir butun
jarayonga yig‘uvchi tizimostilarni o‘z ichiga oladi. Bu tizimostilar:
buyurtmalarni boshqarish va ishlab chiqarishda moddiy oqimlarni
boshqarishni tashkil etish. Ko‘rsatib o‘ti!gan tizimostilaming har
biri o ‘ziga tegishli masalalami hal qiladi.
2-misol.
Logistik zanjir elementlarining o ‘zaro ta ’siri
va ishlashini
ta’minlab beruvchi tizimostilarda hal qilinadigan muammolar.
Omborlar ishini tashkil etish tizimostisi omborlar soni va tuzi-
lishini, ular bajaradigan ishlami aniqlab berish, materiallar hisobi
va nazorati bo‘yicha muammolami hal qiladi. Transport ishini
tashkil etish tizimostisi transport vositalarining turi va miqdori,
transport yo'nalishlari va harakatlanish chizmalarini o'rnatish,
yuk oqimlarini optimallashtirish bo‘yicha
m uam m olarni hal
qilishga qaratilgan. Logistika bo‘linmalarining faoliyatini tashkil
etuvchi tizimosti u bajaradigan ishlar, logistika jarayonini kadrlar
bilan ta ’minlash bo‘yicha muammolami hal qilish uchun xizmat
qiladi.
