• 1.2.12- rasm. Maʻlumot oqimi yoʻnalishlari: Yarim dupleks uzatish - Toʻliq dupleks uzatish.
  • 1.2.13- rasm. Maʻlumot oqimi yoʻnalishlari: dupleks uzatish Maʻlumot uzatish rejimlari: asinxron va sinxron.
  • - rasm. Maʻlumot oqimi yoʻnalishlari: Simpleks uzatish




    Download 7,35 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet29/243
    Sana31.05.2024
    Hajmi7,35 Mb.
    #258127
    1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   243
    Bog'liq
    Begbutayev A Yusupov RUquv qollanma tarmoq texnologiyalari Kitob

    1.2.11- rasm. Maʻlumot oqimi yoʻnalishlari: Simpleks uzatish 
    - Yarim dupleks uzatish
    Bu usulda maʻlumot ikkala yoʻnalishda 
    xam uzatilishi mumkin, ammo bir vaqtda bu yoʻnalishlardan biri 
    orqaligina maʻlumot uzatilishi mumkin. Bu usul maʻlumot almashinish 
    uchun eng keng ishlatiladi. (1.2.12-rasm.) 
    1.2.12- rasm. Maʻlumot oqimi yoʻnalishlari: Yarim dupleks uzatish 
    - Toʻliq dupleks uzatish. 
    Bu usulda maʻlumot bir vaqtda ikkala 
    yoʻnalish boʻyicha xam uzatilishi mumkin. Telefon yordamida 
    gaplashishni bunga o’xshatish mumkin. Bunday maʻlumot almashinish 
    usuli yirik kompyuter tizimlarida qoʻllaniladi. Bu usuldan baʻzi yangi 
    modem turlarida va Microsoft Netmeeting kabi dasturlar bilan 
    ishlayotganda xam foydalanish mumkin. (1.2.13-rasm.) 
    1.2.13- rasm. Maʻlumot oqimi yoʻnalishlari: dupleks uzatish 
     
    Maʻlumot uzatish rejimlari: asinxron va sinxron. 
    Tasavvur qiling, kompyuteringiz biror soʻzni bit va baytlar shaklida 
    aloqa liniyasi orqali uzatyapti. Savol tugʻiladi: qabul qiluvchi qurilma 
    qaysi bayt (bitlar ketma-ketligi) qachon boshlangan (yaʻni aynan qaysi 
    bitdan boshlangan) va qayyerda tugaganligini qanday aniqlaydi? 
    Masalan, ….10001001010010110 010010101101…. Boʻlakda qaysi 
    baytlar turibdi. Baytlar nima bilan ajratilgan. Albatta 1 baytning 8 bitdan 
    iborat ekanligini bilish xam buni aniqlash uchun yetarli emas. Bayt 


    40 
    aynan qaysi bit (0 yoki 1) dan boshlangan va tugaganligini bilish kerak. 
    Sinxron va asinxron uzatish shu narsaga asoslangan. Umuman, xar 
    qanday maʻlumot yo sinxron yoki asinxron usulda uzatiladi. 
    -
    Asinxron maʻlumot uzatish. 
    Bu usul deyarli barcha shaxsiy 
    kompyuterlarda qoʻllaniladi va “boshlash-tugatish (start-stop) uzatish” 
    deb xam yuritiladi. (“Asinxron” soʻzi qadimgi grekcha soʻz boʻlib, 
    “vaqti bir xil emas” degan maʻnoni bildiradi). Asinxron uzatishda xar bir 
    vaqt oraligida bitta bayt (bitlar ketma-ketligi) uzatiladi. Bunda xar bir 
    baytni tashkil etuvchi bitlar ketma-ketligi “qavslarga” olingan va maxsus 
    boshqaruvchi bitlar (“qavslar”) bilan birga uzatiladi. Bu “qavslar” xam 
    boshlanish biti (start bit) va tuxtash biti (stop bit) lardan iborat. 
    Boshlanish biti baytni tashkil etuvchi birinchi bitdan oldin, toʻxtash biti 
    esa baytni tashkil etuvchi oxirgi bitdan keyin “turadi”. 
    Koʻpgina shaxsiy kompyuterlarda bu usul qoʻllaniladi, ammo bunda 
    maʻlumot uzatish tezligi nisbatan past. qisqa muddat ichida katta 
    hajmdagi maʻlumotni uzatish uchun albatta bu metod ancha noqulay. Bu 
    usulning afzalliki shundaki, maʻlumot junatuvchi axborotnip xoxlagan 
    paytda junatishi mumkin. 
    -
    Sinxron maʻlumot uzatish. 
    Asinxron uzatishdan farqli oʻlaroq 
    sinxron uzatishda maʻlumot boshlovchi va tugatuvchi bitlar orqali emas, 
    balki maʻlumot bloklari (baytlar yigindisi) uzatiladi. (“Sinxron” soʻzi 
    qadimgi grekcha soʻz boʻlib, “bir vaqtda” degan maʻnoni bildiradi). 
    Bunda boshlovchi va tugallovchi bitlar xar bir bayt boshi va oxirida 
    emas, balki xar bir blok (baytlar ketma-ketligi) boshi va oxirida boʻladi. 
    Bu bitlarning vazifasi nafaqat bloklarni bir-biridan ajratib turish, balki 
    uzatuvchi va qabul qiluvchi qurilmalardagi ichki soatlar vaqtini bir 
    xilligini (sinxron eanligini) nazorat qilishdan iborat. 
    Bu usul juda murakkab va qimmatga tushishi sababli shaxsiy 
    kompyuterlarda kam qoʻllanilgan. Shunga qaramasdan, baʻzi modemlar 
    kompyuter ketma-ket portidan asinxron tarzda uzatilayotgan signallarni 
    liniyaga sinxron signallar shaklida uzata oladi. 

    Download 7,35 Mb.
    1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   243




    Download 7,35 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    - rasm. Maʻlumot oqimi yoʻnalishlari: Simpleks uzatish

    Download 7,35 Mb.
    Pdf ko'rish