Mamlakatga xorijiy investitsiyalar shaklidagi investitsion faoliyatni




Download 1,1 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/14
Sana24.05.2024
Hajmi1,1 Mb.
#252890
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
sherzod

5.Mamlakatga xorijiy investitsiyalar shaklidagi investitsion faoliyatni 
rag‘batlantirishning ilmiy nazariy asoslari 
Mamlakatimiz mustaqillikka erishgandan so’ng ko’plab yillar davomida 
investitsion faoliyat bo’yicha tajribalarni yig’ib borgan. Iqtisodiyotimizga 
investitsiyalarni jalb qilishning faol siyosatini olib bordi. Ularni boshqarishning 
taktika va strategiyalarini o’zgartirib ko’rdi. Biz ushbu bobda investitsiyalarni jalb 
qilish va boshqarishning xorij tajribasini ko’rib chiqamiz. Ya‘ni unga ko‗ra 
dunyoning yetakchi mamlakatlaridan biri bo’lgan AQShning investitsion siyosati, 
investitsiyalarni jalb qilish va ularni boshqarish, tartibga solish va nazoratni 
yo’lga qo’yish yo’llari haqida ma‘lumot beramiz. AQSh – iqtisodiyoti juda 
rivojlangan va qonunchilik tizimi baquvvat mamlakat hisoblanadi. AQShning 
investitsion iqlimi yetarli darajada yorqin va jozibalidir. Hozirgi kunda bu 
mamlakat chet el investitsiyalarini jalb qilish hajmi bo’yicha dunyoda yetakchi 
o’rinlardan birini egallab turibdi. Ya‘ni dunyo miqyosida taxminan 20 %ni tashkil 
etadi. Bunday ajoyib natijalarga erishishda AQSh hukumati iqtisodiyotni 
rivojlantirishda muhim omil sifatida chet el investitsiyalarini mamlakatning 
alohida shtatlarlarga kerakli vakolatlarni ajratib bergan. Ya‘ni unga ko’ra 
mamlakatdagi hududiy boshqaruv organlariga investitsiyalar oqimini oshirishda 
rag’batlantirish uchun umumiy mamlakatning bosh boshqaruv organiga nisbatan 
kam bo’lmagan vakolatlar beriladi.
Amerika hukumati shuni yaxshi tushunib turibdiki, ya‘ni chet el 
kapitalining AQSh iqtisodiyotiga kiritilishi faqatgina sanoat, savdo va inflyasion 
jarayonga emas, balki butun mamlakatning milliy xavfsizligiga ham yetarlicha 
ta‘sir ko‗rsatadi. Natijada: - shtatlar va mahalliy boshqaruv organlariga o‗z‖ 
hududining iqtisodiy rivojlanishi uchun mustaqillik taqdim etilgan bo’lib, xususiy 
biznes hamda xizmat va tovarlarning eksporti qo’llab-quvvatlashi kerak; - chet el 
tadbirkorlik kapitalini jalb qilish va mos ravishda chet ellik investorni ham 


30 
nazorat qilish; - xususiy xo’jalikning o’sishini rag’batlantirish; - fiskal siyosatda 
motivatsiyalovchi aksiyalarni olib borishi lozim.
Oxirgi natija shuni ko’rsatadiki, ya‘ni ushbu omillar hozirda mamlakat 
shtatlaridagi o’zaro raqobatni keltirib chiqarib mamlakatdagi investitsiyalar 
to’g’risidagi qonunning rivojlanishiga o’zigsha xos impuls vazifasini bajarib 
berdi. Shu asnoda AQSh iqtisodiyotida investitsiyalarni jalb qilish va ularni 
boshqarishda quyidagi qator muhim o’ziga xos xususiyatlarni ajratib o’tishimiz 
mumkin: - hududiy va mamlakatning oli borgan siyosati natijasida iqtisodiyotga 
investitsiyalarning yuqori oqimi ta‘minlanmoqda; - kapital eksporti va importini 
rag’batlantirishning teng darajadaligi, buning natijasida mamlakat ―netto-
importer‖ maqomiga ega bo’lgan; - chet el investitsiyalarining yuqori darajada 
nazorat qilishni suiste‘mol qilish(korrupsiya, qonunchilik meyorlari va moliyaviy-
kredit kelishuvlarining buzilishi)ga yo’l qo’yilmasligi; - boshqa qatnashchilar 
uchun bozorning ochiqligi; - investitsion qonunchilik va soliq tiziminoing 
rivojlanganligi; - investitsion faoliyatni ikki darajali tartibga solish tizimining 
mavjudligi. Shuni ta‘kidlash kerakki, AQShda investitsiyalarni boshqarishda 
iqtisodiy erkinlik tamoyillariga asoslanadi va itqisodiy jarayonga jiddiy 
aralashmaydi, chunki bu yo’l ko’yib bo’lmas chegarani keltirib chiqaradi.
Bunday maqsad esa AQShdagi tashqi iqtisodiy faoliyat institutlarining 
asosiy ishi bo’lib, mamlakat va uning hududlaridagi maksimal eksport 
potensialini kengaytirish, xalqaro iqtisodiy faoliyatda iloji boricha ko‗proq 
qatnashchilarni jalb qilish uchun xukumat tomonidan ishlar olib borilmoqda. 
AQSh iqtisodiyoti 2030 yilda eng yirik bo’lib saqlanib qoladi, lekin uning jahon 
yalpi ichki mahsulotidagi ulushi 2015 yildagi 23%dan 20%ga tushadi. Ushbu 
makroiqtisodiy ma‘lumotlar yalpi ichki mahsulot hajmi bo’yicha 2030 yilgacha 
dunyo iqtisodiyotidagi 20 eng yirigini, AQSh qishloq xo’jaligi vazirligi 
tomonidan hisoblab chiqilib tashkil etilgan. 


31 

Download 1,1 Mb.
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Download 1,1 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Mamlakatga xorijiy investitsiyalar shaklidagi investitsion faoliyatni

Download 1,1 Mb.
Pdf ko'rish