«Ma’naviyat asoslari» fanining maqsad va vazifalari

Mustaqilligimiz sharofati tufayli, Prezident Islom Karimovning ulkan sa’y-harakatlari yordamida, dunyoviy bilimlarni rivojlantirgan ajdodlarimizning hurmatini o’rniga qo’yish, ilm-ma’rifat, ma’naviyatni yuksakligini tarannum etgan shaxslarni muborak ekanliklari haqida yoshlarga aytish va ulug’lash payti keldi. Buning uchun «Ma’naviyat asoslari» faniga murojat etiladi.

Xalqimiz milliy g’ururini ko’tarish, jamiyatning ma’naviy holatini o’zgartirishga olib keladi. «Ma’naviyat asoslari» fani ana shu dolzarb muammoni ham o’rtaga qo’yadi va uni hayotga tatbiq etadi. O’zbek xalqining qadimiy tarixi, urf-odatlari, qadriyatlari haqida hozirgi avlod ko’proq bilishni istaydi, bunga ushbu fan yordamlashadi.

Mamlakatimizda Vataniga va xalqiga jonkuyar, mustaqil fikrlaydigan, Respublika muammolarini ongli ravishda mas’uliyat bilan hal eta oladigan ijodkor, yangilikka intiluvchan, istiqlol g’oyalari va mafkurasiga sadoqatli avlodni voyaga etkazish vazifasi “Ma’naviyat asoslari” fanining diqqat markazida turadi.

Barcha islohotlarning taqdiri va ularning samarasi uchun javob beradigan, mamlakatimizning ertangi kuni va istiqboli uchun fidoyi insonlarni tarbiyalash borasida ustuvor davlat siyosati yuritilmoqda. Shu sababli, «Ma’naviyat asoslari» fani dasturida ko’zda tutilgan mavzular mohiyat jihatidan ulkan maqsad va vazifalarni ko’zlaydi. Bu fan mavjud intellektual imkoniyatlarni ishga solishga, milliy istiqlol mafkurasi g’oyasini tushuntirishga, yosh avlodni barkamol qilib tarbiyalashga, olijanoblik tuyg’ularini chuqurlashtirishga, buyuk o’tmishga hurmat va porloq kelajakka ishonch tuyg’ularini mustahkamlashga hizmat qiladi.

Ushbu fan qadimgi O’rta Osiyo xalqlari ma’naviyati shakllangan jarayonlarni, islom dinidagi yuksak jamiyat ma’naviyati va shaxs ma’naviyatini, O’rta Osiyo o’rta asr falsafiy tafakkuridagi ma’naviy muammolarni, Amir Temur va temuriylar sulolasi davridagi ma’naviyatni, jadidchilik davridagi ma’naviyat va ma’rifatparvarlikni, mustamlakachilik va qaramlik yillaridagi ma’naviyat masalalarini tahlil qilibgina qolmasdan, ularning nazariy, amaliy jihatlarini ham o’rtaga qo’yadi.

Barkamol inson haqida so’z yuritganda avvalo, ma’naviyat fani uning qirralarini ochib beradi. Shu bilan birga barkamol inson tushunchasi orqali Sharq va G’arb mamlakatlaridagi aloqadorlikni o’rtaga qo’yadi, tahlil qiladi.

Milliy va umuminsoniy qadriyatlardagi vatanparvarlik, insonparvarlik g’oyalarini chambarchas bog’liqligi va farqlarini tushuntirishda «Ma’naviyat asoslari» fanidan foydalaniladi. «Ma’naviyat asoslari» insonlardagi iymon, diyonat, adolat, mehr-shafqat, poklik, halollik va vafodorlik, mehnatsevarlik xislatlarini o’ziga xos xususiyatlarini, milliy o’zligini anglash va uni mustahkamlash, baynalmilallik jarayonlarini shaxs faoliyatidagi o’rnini, huquqiy jarayonlarni ma’naviyatga ta’sirini, umuman shaxsni barkamollik cho’qqilariga chiqishi yo’llarini ko’rsatuvchi fandir.

Asosan, «Ma’naviyat asoslari» fani mamlakatimiz mustaqillikka erishgandan so’ng paydo bo’ldi. Uning muammolari qanchalik qadimiy bo’lsa o’zi navqirondir. U muammolarni o’rtaga qo’yibgina qolmaydi, balki, milliy va umuminsoniy qadriyatlarning yangi zamonaviy sohalarini paydo bo’layotganligini ko’rsatib beradi. To’g’ri, XX asr texnika taraqqiyotining olg’a qarab borishini ta’minlagan bo’lsa, XXI asr ham shunday bo’ladi. Insoniyat qadriyatlarsiz yashay olmaydi. Texnika taraqqiyoti esa insonning ma’naviy va axloqiy muhitiga ta’sir etadi. Kompyuter, raketa, videotelefon, kimyoviy dori-darmonlar, asab sistemalarining o’zgarishi, ekologik jarayonlar, televidenie, kosmosni o’zlashtirilishi kabilar shular jumlasidandir. Ma’lumki, insonlar texnika yordamida boshqa sayyoralar to’g’risida tasavvurlarga ega bo’layotir. Demak, insonlar tafakkuri ham o’zgarayotir. Tafakkur va ma’naviyat esa bir-biri bilan chambarchasdir. Shu sababli, aytish mumkinki, ma’naviyat fanining maqsad va vazifalari yanada kengayib boradi, jiddiy tus ola boshlaydi. Uning muammolari ijtimoiy hodisa sifatida inson faoliyatining barcha qirralarini qamrab oladi.

Olamni salbiy yoki ijobiy tomonga o’zgarishi inson faoliyati bilan bog’liq. Bu faoliyat esa ma’naviyatimiz amalga oshmaydi. Tabiat va jamiyatning o’zgarishi inson ruhiyati bilan ham bog’liqdir. Ruhiyat o’z navbatida yashash sharoitlari, insonning turmush tarzi bilan doimiy aloqada. Shu sharoitlarni insonga mos qilib yaratish jamiyat taraqqiyotiga bog’liq. Binobarin, jamiyatning ma’naviy yuksalishi shu jamiyat taraqqiyotiga jiddiy ta’sir ko’rsatadi. Ana shu jihatlar «Ma’naviyat asoslari» fanining maqsad va vazifalarini belgilab beradi.

4. 
   Milliy –ma`naviy tiklanish konsepsiyasining ishlab chiqilishi va uning nazariy
   

5. 
   Islom Karimovning ma`naviyat tushunchasiga ta`rifi, unig nazariy va metodologik ahamiyati
   
6. 
   Milliy ma`naviyatning tiklanishi va rivojlanishida Islom Karimovning xizmatlari
   

15. 
    Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat-yengilmas kuch. –T.: Ma’naviyat. 2008.
    
16. 
    Karimov I.A. Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q. Asarlar 7-tom O’zbekiston, 1999
    
17. 
    I.Karimov. O`zbekiston XXI asr bo`sag`asida: xafsizlikka taxdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. Asarlar 6-jild. T. O`zbekiston 1998..
    
18. 
    I.Karimov. Barkamol avlod –O`zbekiston taraqqiyotining poydevori. O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi IX sessiyasida so`zlangan nutq. 1997 yil 29-avgust. Asarlar 6-jild. T., ”O`zbekiston” 1998.
    
19. 
    Jamiyatimiz mafkurasi xalqni-xalq, millatni-millat qilishga xizmat etsin: (I.Karimovning “Tafakkur” jurnali Bosh muxarrirning savollariga javoblari). Asarlar 7-jild, -T.: “O`zbekiston” 1999.
    
20. 
    Sharifxo’jaev M., Davronov Z. Ma’naviyat asoslari. T.: 2005.
    
21. 
    S.Otamurodov va boshqalar. “Ma`naviyat asoslari” T.: “Meros”, 2002.
    

1 Milliy–ma’naviy tiklanish kontseptsiyasining ishlab chiqilishi va uning nazariy hamda amaliy ahamiyati.

Mamlakatga rahbarlik qilmoqchi bo’lgan etakchi uchun yana bir sharti shuki, u o’zi belgilab bergan vazifalar ichidan asosiy xalqani topa bilishi va uni belgilab maqsadlarni amalga oshirishga xizmat qildira bilishiga salohiyati etarli bo’lishi lozim bo’ladi. Yuqoridagilarni umumlashtiradigan bo’lsak, mamlakatga rahbarlik qilmoqchi bo’lgan. Etakchi uni taraqqiy qildirishga xizmat qiloladigan ilmiy g’oyalar majmuasi hisoblanadigan taraqqiyot kontseptsiyasini ishlab chiqishi va uni amalga oshirishning imkoniyatlarini belgilab berishi talab etiladi.

Islom Karimov ko’rsatilgan barcha xususiyatlar va salohiyatni o’zida mujassamlashtirgan rahbar bo’lganligi uchun ham mamlakatimiz iqtisodiyotining strategik vazifalarini aniq belgilab berdi va uni amalga oshirishning yo’nalishlari, uslublarini hamda imkoniyatlarini yuzaga chiqara oladi.

Islom Karimov tomonidan ishlab chiqilgan kontseptsiyada mamlakatimiz va xalqimiz taraqqiyotini ta’minlashning asosiy omili sifatida milliy-ma’naviy tiklanish ustuvor o’rinni egalladi. Bu albatta, bejimz emas. Ma’naviyat jamiyat taraqqiyoti, milliy komoloti va shaxs barkamolligini belgilab beruvchi asosiy mezonlardan biri hisoblanadi, chunki, ma’naviyat rivojlangandagina jamiyatda iqtisodiy va ijtimoiy-siyosiy barqarorlik vujudga keladi hamda mamlakat va millat taraqqiy etadi.

Bu o’z navbatida shaxsning barkamol rivojlanishi uchun zarur bo’lgan zamin bo’lib xizmat qiladi.

Buni chuqur his qilgan va o’z qalbidan o’tkazgan Prezidentimiz Islom Karimov mamlakatimiz o’z mustaqilligini qo’lga kiritgandan keyin ona zaminimizda demokratik jamiyatni qurishning nazariy kontseptsiyasini ishlab chiqar ekan, iqtisodiy va ijtimoiy-siyosiy hayotni qayta qurishning milliy-ma’naviy tiklanish bilan uyg’un holda bo’lishi kerakligini ham ilmiy-asoslab beradi. U o’zinign hajmi jihatdan kichik bo’lsada, ammo mamlakatimizda yangi jamiyat jamiyat qurishning ilmiy-nazariy asoslarini aks ettirilishi jihatdan mukammal, fundamental dastur bo’lgan “O’zbekistonning o’z istiqlol va taraqqiyot yo’li” nomli asarida mustaqillikdan keyin O’zbekistonni rivojlantirishning ma’naviy sohasidagi strategik vazifalarini ham belgilab berdi. Umuman bu asar O’zbekistonda yangi jamiyat qurishning ilmga asoslashgan dasturi hisoblaydi. Chunki inda iqtisodiy va ijtimoiy-siyosiy hayotni qayta qurish sohasida ilgari surilgan barcha g’oyalar o’tgan davrda o’zining ifodasini topdi va jamiyatimiz tubdan yangi bosqichga ko’tarildi.

Islom Karimov ushbu asarida mustaqil O’zbekistonni rivojlantirishning ma’naviy-axloqiy negizlarini ko’rsatib berar ekan, “O’zbekistonni yangilash va rivojlantirishning o’z yo’li turtta asosiy negizga asoslanadi”,-deb ko’rsatadi va quyidagilarni belgilab beradi.

• 
  umuminsoniy qadriyatlarga sodiqlik;
  
• 
  xalqimizning ma’naviy merosini mustahkamlash va rivojlantirish
  
• 
  insonning o’z imkoniyatlarini erkin namoyon qilish;
  
• 
  vatanparvarlik¹.
  

“Mustaqil O’zbekistonning kuch-qudrati manbai

Ko’rinib turibdiki, Prezidentimiz o’z asarida ma’naviyatimizni rivojlantirish vazifalarini belgilab bergan.

Muallif xalqimizning ma’naviy ildizlari chuqur ekanligini alohida ta’kidlaydi, ularni qayta tiklash va yangi mazmun bilan boyitish zarurligini strategik vazifa sifatida belgilaydi. Bu masalaga alohida e’tibor berish zarurligini ta’kidlayotganimizga asosiy sabab shuki, Prezidentimiz keyingi asarlarida ham ma’naviy merosimizning qayta tiklash g’oyasini ijodiy rivojlantiradi va uning millatimiz ma’naviy taraqqiyoti uchun asosiy yo’nalish bo’lishini asoslab beradi.

Islom Karimov xalqimizning buyuk fazilatlari haqida to’xtalib insonparvarlikning o’zbeklarga xos qirralarini ko’rsatib berishga e’tiborni qaratdi. Jumladan, “Insonparvarlik bu o’zbek xalqi milliy ruhiyatining ajralmas fazilatidir”.

Shafqatsizlik va zo’ravonlik uning tabiatiga yotdir”

Asarda ma’naviyatning xalqimizning ma’naviy ruhini mustahkamlash va rivojlantirishdagi roli ham asoslab berilgan. Jumladan, Prezidentimiz shunday yodadi: Xalqimizning ma’naviy ruhini mustahkamlash va rivojlantirish – O’zbekistonda davlat va jamiyatning eng muhim vazifasidir. Ma’naviyat shunday qimmatbaho mevaki, u bizning qadimiy va navqiron xalqimizning qalbida butun insoniyatning ulkan oilasida o’z mustaqilligini tushunib etish va ozodlikni sevish tuyg’usi bilan etilgan”².

Ma’naviyatning milliy taraqqiyotidagi o’rni va uni o’zlashtirish zarurligi asarda ilmiy asoslangan.

“Ma’naviyat o’z xalqining tarixini, uning madaniyati va vazifalarini chuqur bilish va tushunib etishga suyangandagina qudratli kuchga aylanadi³.

Prezidentimiz tomonidan ilgari surilgan ana shu kontseptual g’oyalar bugungi kunda milliy ma’naviyatni rivojlantirish davlat siyosatida ustuvor vazifa sifatida belgilanishiga xizmat qilib kelmoqda.

Islom Karimov o’z asarida mamlakatimizda milliy ma’naviyatni tiklash va rivojlantirish davlat siyosatida ustuvor vazifa ekanligiga e’tiborni qaratib, quyidagi kontseptual g’oyani ilgari suradi. U shunday yozadi % “Oldin odamlarga moddiy boylik berish, so’ngra ma’naviyat to’g’risida o’ylash kerak deydiganlar haq bo’lmasa kerak. Ma’naviyat insonning, xalqning jamiyat, davlatning kuch-qudratidir. U yo’q joyda hech qachon baxt-saodat bo’lmaydi....

Prezidentimiz Islom Karimov tomonidan ilgari surilgan bu kontseptual g’oyaning nazariy va amaliy ahamiyati shundaki, birinchidan, bu bilan muallif-sobiq shurolar davrida ma’naviyatni rivojlantirishga uchunchi darajali omil sifatida qaralishining ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va ma’naviy ma’rifiy inqirozning sabablarini ham ko’rsatib beradi. Ikkinchidan, ma’naviyatni rivojlantirmasdan, shaxsning ma’naviy ruhiyatning o’zgartirmasdan turib jamiyatda ko’zlangan maqsadni amalga oshirish mumkin emasligini ilmiy asoslab berdi.

Prezidentimizning yana bir muhim kontseptual g’oyasi ma’naviyat shaxs (ma’naviy barkamolligi)ning eng muhim mezoni va shuning bilan birga uni kamolotga elituvchi, o’z-o’zini anglatuvchi va o’z imkoniyatlarini yuzaga chiqartiruvchi ulkan omil ekanligini ilmiy asoslaganligidir.

Islom Karimovning milliy-ma’naviy tiklanishga bag’ishlangan kontseptsiyasida vatanparvarlik shaxs ma’naviyatining ajralmas qismi ekanligini asoslab berishi alohida o’rinni egallaydi. Haqiqatdan ham o’z vatanini sevmagan, uning har qarich eri uchun mas’ulligini xis etmagan har bir inson ma’naviy jihatdan qashshoq hisoblanadi.

Shu o’rinda bir muhim masalaga aniqlik kiritish lozim bo’ladi. U ham bo’lsa “Milliy taraqqiyot” va “Milliy tiklanish” tushunchalarinig mohiyati, mazmuni va mezoni masalalaridir. Aslida ular bir-birlarini inkor qiluvchi tushunchalar emas. Aksincha, meros”, tarixiy xotirasi va zaminlari mustahkam millatlar uchun bu tushunchalarning o’zaro uyg’un holatigina milliy taraqqiyotni ta’minlaydi. Lekin falsafiy kategoriya (tushuncha) sifatida va o’lchamlari (mezonlari) jihatdan ular bir-birlaridan farq qiladilar.

Milliy taraqqiyot –evoliyutsion xarakterga ega. U pasidan yuqoriga tomon ko’tarilishdan iborat bo’lgan jarayondir. U millatning shakllanishi, takomillashuvi va yuksalishi kabi o’zluksiz jarayon sifatida namoyon bo’ladi.

Milliy tiklanish esa, millat taraqqiyoti tariximizning ma’lum bir bosqichda, ma’lum bir ob’ektiv va sub’ektiv sabablar oqibatida boy berilgan salohiyatni qaytadan millat taraqqiyotiga yo’naltirish bilan bog’liq bo’lgan jarayondir.

Yana ham aniqroq aytadigan bo’lsak, milliy tiklanish -u yoki bu millat hayotida sodir etiladigan, zo’ravonlik yo’li bilan uning avlod-ajdodlari tomonidan yaratilgan meros, urf-odatlar, an’analar, qadryatlardan maxrum etilgan, tarixiy xotirasi toptalgan, milliy o’zligini anglashi cheklangan, manfaatlari, maqsadlari, huquqlari paymol etilgan, tarixiy taraqqiyotning ma’lum bosqichiga kelib esa o’z mustaqilligini qo’lga kiritishi natijasida milliy rivojlanish borasida ana shu boy berilgan imkoniyatlardan foydalanishi yaratilgan barcha moddiy va ma’naviy boyliklarni milliy rivojlanishga yo’naltirishga qaratilgan umuminsoniy faoliyat hisoblanadi.

Prezidentimizning asarlaridagi milliy-ma’naviy tiklanish g’oyasini mazmunini ham zo’ravonlik yillarida merosimizni o’zlashtirish, urf-odatlarimizni, an’analarimizni rivojlantirish, qadriyatlarimizni mustahkamlash borasida boy berilgan imkoniyatlarni bugungi taraqqiyotimizga yo’naltirish, o’zimizning milliy zaminlarimiz imkoniyatlarini yuzaga chiqarish, ularni umummilliy dunyoqarashimizning ajralmas qismiga aylantirish borasida har birimizning tinmay fidoyilik ko’rsatishimiz zarurligi ko’rsatib berilgan.

Shuning uchun ham Prezidentimiz dastlabki yozgan asardagi milliy-ma’naviy tiklanish vazifasini amalga oshirishga bag’ishlangan kontseptsiyalarini o’zining boshqa asarlarida ijodiy rivojlantirilgan, yangi mazmun bilan boyitgan, taraqqiyotimizning yangi bosqichida yuzaga, kelayotgan muammolarni hal qilish extiyojlariga mos ravishda uning yangi yo’nalishlarini belgilab bergan.

Asarlarini !!!

Prezidentimiz yuqoridagi asarlarida ilgari surilgan kontseptual g’oyalarni umumlashtiradigan bo’lsak, ular quyidagi yo’nalishlarni o’z ichiga oladi:

-ma’naviy meros va diniy qadryatlarni chuqur o’zlashtirish, millatimizning o’z-o’zini anglashiga erishish, milliy g’urur va iftixor to’yg’ularini izchillik bilan mustaxkamlash;

-mustaqillik sharoitida milliy g’oya va milliy mafkurani shakllantirish hamda uni xalqimiz dunyoqarashiga aylanishga erishish;

-qadrlar tayyorlash milliy dasturini amalga oshirish asosida barkamol avlodni shakllantirish,

-jismonan baquvvat, ruhi, fikri sog’lom, imon-e’tiqodi butun, bilimli, ma’naviyati yuksak, mard va jasur, vatanparvar avlodni voyaga etkazish;

-milliy -ma’naviy salohiyatimizning jahon tsivilizatsiyasidagi o’rnini tiklash va bugungi kunda ma’naviy, ma’rifat, fan, taxniqa, texnologiya yutuqlarini chuqur o’zlashtirish asosida hozirgi zamon umumjahon ma’naviyat tizimi rivojiga hissa qo’shish;

-yoshlar ma’naviyatini milliy istiqlol g’oyalari bilan boyitib borish, ular ongida mafkuraviy immunitetni kuchaytirish;

-insoniyatning asrlar davomida yaratgan va umumjahon mulkiga aylangan barcha boyliklarni milliy-ma’naviy salohiyatimizning ajralmas qismiga aylantirish kabilardir.

Ajdodlarimizdan qolgan meros har bir millatning nafaqat o’tmishi, shuning bilan birga istiqboli uchun ham kuch, fidoyilik va ilxom manbai hisoblanadi. Shuning uchun ham Prezidentimiz “hozirgi O’zbekiston deb ataluvchi xudud, ya’ni bizning Vatanimiz nafaqat Sharq, balki umumjahon tsivilizatsiyasi beshiklaridan biri bo’lganligini butun jahon tan olmoqda. Bu qadimiy va tabbarruk tuproqdan buyuk allomalar, siyosatchilar, sarkardalar etishib chiqqan. Diniy va dunyoviy ilmlarnig asoslari mana shu zaminda yaratilgan, sanqal topgan. Ota-bobolarimizning asrlar davomida to’plangan hayotiy tajribalari, diniy, axloqiy, ilmiy qarashlarini o’zida mujassam etgan bu nodir qo’lyozmalarni jiddiy o’rganish davri keldi¹” deb ta’kidlaydi. Uning “O’zlikni anglash tarixni bilishdan boshlanadi. Inson uchun tarixidan judo bo’lish hayotdan judo bo’lish demakdir²” degan g’oyalarida. Har bir vatandoshimizning, ayniqsa yoshlarimizning ma’naviy merosimizni chuqur o’zrganish zarurligi milliy ma’naviy tiklanishimizning bosh vazifasi ekanligini tushunib etishga qaratilgandir.

Islom Karimov milliy mafkuraning milliy ma’naviy tiklanish va mamlakatimizda demokratik jamiat qurishdagi-ahamiyati va rolini ilmiy asoslashga katta e’tibor qaratadi. Milliy mafkura-millatni birlashtiradi, mafkurasiz odam, jamiyat, davlat o’z yo’lini yo’qotadi.

Jamiyat bir bosqichdan ikkinchisiga o’tish, yana boz ustiga zo’ravonlik asosida qurilgan jamiyatdan ma’rifatli inson manfaatlari, shaxs erkinligi va kamolotiga xizmat qiluvchi demorkratik jamiyatga o’tish oson kechmaydi, chunki eski tuzum illatlari hali saqlanib turadi. O’z umrini uzaytirish uchun jon jahti bilan qarshilik ko’rsatadi, yangi jamiyat esa qisqa muhlatda ko’rilmaydi, balki ma’lum vaqtni, unda yashayotgan barcha insonlarning fidoiylik bilan mehnat qilishlarini talab qiladi. Xuddi mana shu jarayonda yuzaga kelgan muammolarni hal qilish uchun yuksak ma’naviy e’tiqod va sabr-toqat bilan odamlarni uyushtirish, ular dunyoqarashida yangi jamiyat tafakkurini shakllantirish muhim vazifa darajasiga ko’tariladi.

Prezidentimizning milliy-ma’naviy tiklanishni amalga oshirishga xizmat qiluvchi yana bir kontseptual g’oyasi sog’lom avlodni tarbiyalab voyaga etkazish zaruriyatini ilmiy asoslanganligidir. Uning sog’lom avlod kontseptsiyasida shaxsning jismonan, ruhan baqquvat bo’lishi, yuksak bilim, ma’naviyat, tafakkur va fidoiy vatanparvar bo’lishi kabi talablarga javob beradigan avlod nazarda tutiladi. Milliy-ma’naviy tiklanishimizda yoshlarimiz ma’naviyatini yuksak darajaga ko’tarish, ularning hozirgi zamon fan, texnika va texnologiya yutuqlarini chuqur o’zlashtirishlari katta omil ekanligi Prezidentimiz tomonidan ilmiy asoslangan.

Haqiqatdan ham jahonning rivojlangan mamlakatlari tajribalari ko’rsatib turibdiki, qaysi mamlakat yoshlari zamonaviy fan, texnika va texnologiya yutuqlarini qanchalik mukammal egallasa, mamlakat taraqqiyotiga qo’shadigan hissalari shunchalik samarali bo’ladi, ma’naviyat yuksaladi va mamlakatning hozirgi zamon jahon tsivilizatsiya tizimiga kirib berishi tezlashadi.

Milliy taraqqiyot uchun yana bir qonuniyat ham borki, jihonda erishilgan yutuqlardan va tajribalardan foydalanishga harakat qilmagan millatning o’zi ham umumjahon tsivilizatsiyasiga o’zining hissasini ham qo’shaolmaydi.

Shu ma’noda ham Prezidentimiz milliy-ma’naviy taraqiyotimizning muhim omili sifatida jahon xalqlarining ma’naviy taraqqiyotida erishgan yutuqlaridan keng foydalanishimiz, ularni keng o’zlartirishimiz zururligini ilmiy asoslab bergan.

U O’zbekistonda ishlab-chiqilgan “Milliy istiqlol g’oyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar” kontseptsiyasiga yozgan so’z boshisida “.... men milliy istiqlol g’oyasi bugungi tez sur’atlar bilan o’zgarayotgan taxlikali dunyoda o’zligimizni anglash, bizning kimligimizni, qanday ajdodlarning merosiga, necha ming yillik tarix, betakror madaniyat va qadriyatlarga ega ekanligimizni his etib yashashga, bu boylikni asrab-avaylab, demokratik qadriyatlar, butun jahon taraqqiyoti yutuqlari bilan oziqlantirib, yangi o’sib kelayotgan avlodga etkazishga xizmat qilmog’i zarur, deb bilaman”