Telekommunikatsiya tarmoqlariga texnik xizmat

141 
3.6-rasm. DWDM texnologiyasining ishlash tamoilini tushuntiruvchi 
sxemasi 
Bitta tola bo‗ylab umumiy ma‘lumot uzatish tezligini oshirish 
maqsadida bir necha alohida to‗lqin uzunliklarni zichlashtirish va ularni 
bitta tola bo‗ylab uzatishga erishish uchun 18 yil oldin harakat boshlangan. 
Dastlab 850 nm va 1310 nm to‗lqin uzunliklardan, keyinchalik 1310 nm va 
1550 nm dagi to‗lqin uzunliklardan foydalanila boshlandi. Ammo lazer 
diodlarni ishlab chiqish texnologiyasining rivojlanishi va lazer diodlarning 
spektral harakteristikalari mukammallashgach 1550 nm diapazonida bitta 
tola bo‗ylab bir necha o‗nlab kanallarni zichlashtirish imkoni hosil bo‗ldi. 
Bunday texnologiya asosida ishlovchi turli hil ishlab chiqaruvchilar 
tomonida ishlab chiqilgan qurilmalarni o‗zaro hamkorlikda ishlay 
olishlarini ta‘minlash maqsadida bu texnologiyada optik tashuvchilarni 
standartlashtirish, kanal va chastota rejasii standartlashtirish masalasi 
yuzaga keldi.
Bu masalani Xalqaro elektr aloqa birlashmasi (ITU) hal etdi. DWDM 
twxnologiyasining kanallari va chastotalari rejasi ITU ning G.692 
standartida tartibga solingan va belgilab qo‗yilgan. Unga ko‗ra DWDM 
texnologiyasida 1528,77 nm dan 1569,69 nm gacha spektrdan (umumiy 
5,1 TGs li diapazon) foydalanish, kanallar orasidagi filtr polosasini 100 
GGs erib tayinlash tavsiya etiladi. Bu diapazonda maksimal 51 ta optik 
kanal hosil qilish mumkin. Demak bu holatda kanallar orasidagi qadam 0,8 
nm ni tashkil qiladi.
Ammo keyinchalik 
ma‘lum 
bo‗ldiki, 
juda ko‗plab 
ishlab 
shiqaruvchilari tomonida kanallar orasidagi filtr polosa farqi 50 GGs (0,4 
nm) bo‗lgan qurilmalar ishlab chiqarilgan Bundan tashqari shunday 
holatlar bo‗ladiki bu darajadagi zichlashtirishga zarurat bo‗lmaydi va 
kanalla orasidagi filtr polosa farqini 200 GGs, hattoki 400 GGs gacha 
oshirish mumkin. Shunday qilib ITU G.692 standartining ohirgi versiyasi 

142 
bunday texnologiyalarda kanalla orasidagi filtr polosasini 50,100, 200, 
400 GGs (0,4; 0,8; 1,6; 3,2 nm) ga teng qilib olish tavsiya etiladi. Kanallar 
orasidagi filtr polosa farqi 0,4 nm bo‗lganda 1529-1565 nm diapazonda 
jami 102 ta optik kanal hosil qilsa bo‗ladi. Hizirgi kunda kelib ITU 
kanallar orasidagi filtr polosa kengligini 25, 12,5 GGs qilib belgilanishini 
tavsiya etmoqda. 
DWDM tarmoqlari quyidagicha asosiy afzalliklarga ega: 

uzatish tezligining yuqoriligi;

xalqa tapologiyasi asosida 100 % li zaxirani ta‘minlash 
imkoniyati;

optik toladagi kanallarning shaffofligi tufayli kanal satxida har 
qanday texnologiyani ko‗llash imkoni; 

optik magistraldagi kanallar sonini soddagina oshirish imkoni. 

Download 6,74 Mb.