136
WDM da multipleksorlash sxemasi
Multipleksorlar va demultipleksorlar umuman olganda passiv
kurilmalar xisoblanadi. Uning ishi to‗lqin
uzunligini sezuvchanligiga
boglik bo‗lgan uchta omil bilan xarakterlanadi:
burchakli dispersiya;
interferensiya;
selektiv yutilish.
Quyidagi 3.5-rasmda multipleksor/demultipleksorlarning tuzilishi
ko‗rsatilgan.
3.5-rasm. WDM da multipleksorlash jarayoni
Ular bir-biridan to‗lqin o‗tkazuvchi plastinalar soni bilan farq qiladi.
3.5 a-rasmda nur tushayotgan kanal (signal)larning yigindisi kirishdagi
to‗lqin o‗tkazgich orqali to‗lqin o‗tkazuvchi plastinaga tushadi.
Undan
keyin esa difraksion panjara ko‗rinishidagi juda ko‗p yoruglik
o‗tkazgichlarga bo‗linadi. Bunda xar bir optik kanal yorug‗lik o‗tkazgich
ko‗rinishida tasvirlanadi, keyin esa bu signallar oyna yuzasida aks qaytadi
va ularni interferensiyasi to‗g‗rilanuvchi to‗lqin o‗tkazuvchi plastinkaga
tushadi. Bu yyerda turli to‗lqin uzunliklariga
mos keluvchi muxitda
maksimumlar xosil bo‗ladi.
Multipleksorlash jarayonida to‗lqin o‗tkazgichlar aloxida optik
kanallarni kiritish uchun xizmat qiladi. 3.5 b-rasmda juft to‗lqin
o‗tkazuvchi plastinalarni ko‗llanilishi, ular bajaradigan funksiya bilan
farqlanadi.
Bu Yyerda fokuslash, kanallarni ajratish aloxida plastinalarda
amalga oshadi. Multipleksorlar va demultipleksorlar passiv kurilmalar
bo‗lganligi sababli ma‘lum bir mikdorda signalni zaiflashtiradi. Bu
kurilmalardagi yo‗qotish 10-12
dbga yetadi, shuning uchun bunday
137
yo‗qotishlarni to‗g‗rilash maqsadida ularni optik kvant kuchaytirgichlar
bilan ta‘minlash lozim.
