|
Telekommunikatsiya tarmoqlariga texnik xizmat
H.323 protokoli
ITU-T H.323 standarti chaqiruvlar o‗rnatilishi va paketli tarmoqlar
bo‗ylab ovoz va video trafiklar uzatilishi, xususan xizmatlar sifatini (QoS)
kafolatlamaydigan Internet va intranet ta‘minlanishi uchun ishlab
chiqilgan. U IETF guruhi tomonidan ishlab chiqilgan Real-Time Protocol
va Real-Time Transport Control Protocol (RTP/RTCP) protokollaridan,
shuningdek G.xxx seriyali ITU-T standart kodeklaridan foydalaniladi.
H.323 protokoli VoIP texnologiyalarini amalga oshirishda birinchi
bo‗lgan, industriya ta‘sirida oddiy va yaxshi masshtablangan SIP protokol
uchun ishlab chiqilgan IETF pozitsiyasi ustunlik qildi. Biroq ITU
ulanishlarni o‗rnatish tezligini va masshtablashtirishni oshirib, protokolni
takomillashtirdi. H.323 protokollar bazasidagi tarmoqlar telefon tarmoqlar
bilan integratsiyasiga mo‗ljallangan va ma‘lumotlarni uzatish tarmog‗idagi
ISDN tarmog‗i kabi ko‗rib chiqilishi mumkin, xususan, IP-telefoniya
bunday tarmoqlarda ulanishlarni o‗rnatish protsedurasi Q.323 tavsiyasiga
va ISDN tarmoqlarda foydalaniladigan protsedura xuddi shunday bo‗ladi.
H.323 tavsiyasi paketlarni kommutatsiya qilish bilan IP-tarmoqlar
bo‗yicha nutqli axborotni uzatish uchun mo‗ljallangan protokollarning
murakkab to‗plami ko‗zda tutiladi. Uning maqsadi - xizmat ko‗rsatishning
162
kafolatlanmagan sifat bilan tarmoqlardagi multimedia ilovalar ishini
ta‘minlash hisoblanadi. Nutqli trafiklar axborot va ma‘lumotlar bilan birga
H.323 ilovalardan biridir. Shuning uchun H.323 bilan turli multimedia
ilovalarining moslashuvini ta‘minlash muhiti harakatlarni talab qiladi.
Masalan, aloqani qayta ulash (calltransfer) funksiyasini amalga oshirish
uchun alohida spetsifikatsiya N.450.2 talab qilinadi.
H.323 tavsiyasida Xalqaro elektraloqa ittifoqi tomonidan tavsiya
qilingan IP-telefoniya tarmoqlarining tuzilish varianti mahalliy telefon
tarmoqlar operatorlariga mos keladi. Ular shaharlararo va xalqaro aloqa
xizmatlarini ko‗rsatish uchun paketlarni kommutatsiya qilish bilan (IP-
tarmoq) tarmoqdan foydalanishda manfaatdordir. H.323 protokollar
turkumiga kiradigan RAS prtokoli tarmoq resurslaridan foydalanishni
nazorat qilishi, foydalanuvchilarni autintifikatsiya qilinishini ta‘minlaydi
va xizmatlar uchun to‗lovni to‗lashni ta‘minlashi mumkin.
H.323 protokoli asosida qurilgan tarmoqlar (5.2-rasm) telefon
tarmoqlari bilan integratsiyalashishga yo‗naltirilgan bo‗lib, ma‘lumotlarni
uzatish tarmoqlari ustiga qurilgan ISDN tarmoqlari (xizmatlarni
integratsiyalashgan raqamli tarmoqlar) kabu qaralishi mumkin. Xususan,
bunday tarmoqlarda IP-telefoniya‘ni bog‗lanish jarayoni ITU-T Q.931
tavsiyasiga
asoslanadi
va
ISDN tarmoqlaridagi xuddi shunday
protseduraga o‗xshash. Shu bilan birga, H.323 tavsiyasi turli xil ovozli
ma‘lumotlarni siqish algoritmlarini qo‗llashni nazarda tutadi, bu esa
uzatish resurslaridan o‗tkazish polosasidan kanallar kommutatsiyasi
asosidagi tarmoqdagiga nisbatan samaraliroq foydalanaish imkonini
beradi.
5.2-rasm. H.323 tarmog‗i strukturasi
|
| |
