|
Termiz davlat universiteti
|
| bet | 13/15 | | Sana | 22.05.2024 | | Hajmi | 0,59 Mb. | | #250525 |
Bog'liq kurs ishiII bob bo’yichaxulosalar
O’zbekistonRespublikasimustaqillikkaerishgandankeyino’ztashqifaoliyatiniolib bora boshladi. Respublikamizo’zi uchun tashqisavdosiyosatinitanlaboldi va unifaolamalgaoshirishmaqsadidatashqifaoliyatniboshqarishninghuquqiyasoslariniyaratdi.
O‘zbekistondatashqiiqtisodiyfaoliyatnierkinlashtirishdahozirgizamoniqtisodiynazariyasi va eksportgayo‘naltirilgantaraqqiyotnitartibgasolishdajahontajribasidankengfoydalanishlozim. Yurtimizdatashqiiqtisodiyfaoliyatnirivojlantirishborasidaamalgaoshirilayotgankengqamrovliislohotlar va dunyomamlakatlaribilanolibborilayotganmustahkamaloqalarnatijasidamamlakatimizningeksportsalohiyatioshibbormoqda.Tashqisavdonierkinlashtirishborasidarivojlangandavlatlar, xususanXitoy, Koreya va Yaponiyakabidavlatlarningtajribasidankengfoydalanishilozimbo’ladi.
III BOB. O‘ZBEKISTONDA TASHQI SAVDO SIYOSATINI AMALGA OSHIRISHNING USTUVOR YO‘NALISHLARI VA ISTIQBOLLARI
3.1-§. O’zbekistonRespublikasidatashqisavdosiyosatinirivojlantirish va takomillashtirishningustuvoryo’nalishlari
Mamlakatimizdainvestitsiyaiqliminiyaxshilash, eksportsalohiyatinioshirish, biznesnijadalrivojlantirish uchun asos sifatida investitsiya va tashqisavdofaoliyatinisamaralitartibgasolishbo‘yichasalmoqliishlaramalgaoshirilmoqda.
Shu bilanbirga, investitsiyajarayoniningmahsulotnitashqibozorlardailgarisurishyakuniyko‘rsatkichlaribilansustbog‘langanligisaqlanibqolmoqda. Davlat boshqaruviningamaldagitizimiinvestitsiya va savdomasalalarinialohidatartibgasolishgaasoslangan, bu esa mazkursohalardatashkiliy-huquqiymexanizmlarniqaytako‘ribchiqishnitaqozoetmoqda.
Quyidagilarinvestitsiya va tashqisavdosohasidaboshqaruvtiziminitakomillashtirishningmuhimyo’nalishlarietibhisoblandi:
Birinchi – raqobatbardosheksportgamo‘ljallanganmahsulotlarniishlabchiqarishmaqsadidamahalliy va xorijiytadbirkorlargaO‘zbekistonningustuvorsoha, tarmoq va hududlarigainvestitsiyakiritish uchun qulayinvestitsiyaiqlimi va rag‘batlarniyaratish, shuningdek, har birdavlatorganitomonidaninvestitsiyalarnifaoljalbqilish va savdonirivojlantirishgako‘maklashishborasidagivazifalarningso‘zsizbajarilishi;
Ikkinchi – mamlakatniijtimoiy-iqtisodiyrivojlantirishningustuvorvazifalarinihalqilish uchun davlatmoliyaviyvositalari, xalqaromoliyainstitutlari va xorijiyhukumatmoliyatashkilotlariningqarzresurslari va texnikko‘maklashishvositalari (grantlari)dan foydalanishsamaradorliginioshirishgaimkonberuvchimarkazlashganinvestitsiyalarningboshqaruvtiziminiyaratish;
Uchinchi – O‘zbekistonRespublikasiningxalqaronufuziniyaxshilash, mamlakatningiqtisodiyottarmoqlari va hududlarinijadalrivojlantirishnita’minlash, ilg‘ortexnologiyalarni transfer qilish uchun xorijiy, shujumladan, to‘g‘ridan-to‘g‘riinvestitsiyalarnikengjalbqilish, ishbilarmonlik va investitsiyaiqliminibosqichma-bosqichtakomillashtirish;
To‘rtinchi – respublikaningiqtisodiymanfaatlaridankelibchiqqanholdadavlatorganlari va tadbirkorliksub’ektlariningxorijiyinvestorlar, savdobo‘yichahamkorlar, xorijiyhukumat va xalqarotashkilotlarbilano‘zarosamaralialoqalarinita’minlash;
Beshinchi – barqaroriqtisodiyo‘sishnita’minlashmaqsadida optimal bojxona-tarifsiyosatiniamalgaoshirish, Jahon savdotashkilotigaintegratsiyalash, boshqako‘ptomonlamasavdo-iqtisodiytizimlarbilanhamkorlikqilish;
Oltinchi – eksportqiluvchilarni har tomonlamaqo‘llab-quvvatlash, savdo, shujumladan, tashqisavdoinfratuzilmasini, elektrontijorattiziminibosqichma-bosqichrivojlantirish, mazkursohadagiqonunhujjatlarinitakomillashtirish;
Yettinchi – mahalliytovarlar va xizmatlarningtashqibozorlargachiqishi uchun qulayshart-sharoitlarniyaratish, samarali transport yo‘laklarinishakllantirish, etkazibberishgeografiyasinidiversifikatsiyaqilishmaqsadidazamonaviylogistikatarmoqlarinirivojlantirish;
Sakkizinchi – tashqibozorlardamahalliytovarlarningraqobatbardoshliginioshirish uchun mahsulotnisifatjihatdanboshqarishningzamonaviytizimlarinikeng joriy qilishnihamdaularningxalqarostandartlar va texnikreglamentlartalablarigamuvofiqliginita’minlash, savdoningbarqaroro‘sishi va investitsiyasiyosatinifaollashtirishnita’minlovchiilg‘oraxborot-kommunikatsiyatexnologiyalarini joriy qilish;
Mamlakatimizningtashqiiqtisodiyfaoliyatinirivojlantirish va takomillashtirishning asosiy yo’nalishlaridanbiribumamlakatimizningJST(Jahon SavdoTashkiloti)gaqo’shilishidir. Mamlakatimizningtashqisavdosiyosatidahali ham importningo’rninibosuvchitovarlar, lokalizatsiyakabimuammolarbilanbo’libdunyomamlakatlaribilanerkinsavdosiyosatiniyo’lgaqo’yishbirchetdaqolibketmoqda. Dunyodahechbirdavlato’zini-o’zita’minlashgaqodiremas.
Agar biz JST gaa’zobo’ladiganbo’lsak, dunyomamlakatlaribilanerkintashqiiqtisodiyfaoliyatyuritaolamiz. Ikkinchidantashqiiqtisodiyfaoliyatimizdaanchaginaochiqlik va shaffoflikbo’ladi. Eng muhimtomonlaridanbiribuarzonxom-ashyobozorigaegabo’lamiz va mamlakatlarningraqobatbardoshliginioshirishuchun tovarlarniarzonnarxlarda import qilishkabiafzallilargaega. Mamlakatimizdatashqisavdonierkinlashtirishmizko’plabmuammolarnihaletishgayordamberadi. Proteksionizmga qarshi kurashish va tashqisavdoniliberallashtirishbozoriqtisodiyotitamoyillaridanbiridir. Bu kabimuammolarningyechimi sifatida JST gaa’zobo’lish deb ko’rsatishmoqdaiqtisodchilar.
|
| |
