|
Niobiy va tantal oksidlari aralashmasi tarkibi
|
| bet | 12/17 | | Sana | 04.06.2024 | | Hajmi | 8,73 Mb. | | #260035 |
Bog'liq BITIRUV MALAKAVIY ISHI YUZINiobiy va tantal oksidlari aralashmasi tarkibi
Element
|
Oksidlarning miqdori %
|
element
|
Oksidlarning miqdori %
|
Nb2O5
|
Ta2O5
|
Nb2O5
|
Ta2O5
|
Zn
Ta
Nb
F
Ti
Si
|
<0. 05
<0. 03
-
0. 06
<0. 015
0. 01
|
<0. 05
-
<0. 03
0. 06
<0. 015
0. 01
|
W
Mo
Cu
Mg, Co,V
Cd
B,Al
|
<0. 01
0. 00. 5
<0. 004
<0. 005
0. 0001 0. 02
|
<0. 01
0. 005
<0. 004
<0. 005
0. 0001 0. 02
|
III.Texnologik hisob qismi
3.1. Material balans hisobi
Metilizobutilketon bilan tantal va niobiyni NF va HCI kislatasi saqlagan eritmadan ajratib olish jarayonini amalga oshirish uchun muljallangan ekstragentning hajmiy sarfini topish quyidagi shartlarda olib boriladi:
1) eritmasining hajmiy sarfi
VB=11. 1 m3/c
2) eritmadagi Nb ning boshlang‘ich konsentratsiyasi
Xb=4. 3 kg/m3
3) eritmadagi niobiyning oxirgi konsentratsiyasi
Xo=1. 3 kg/m3
4) organik fazadagi niobiyning muvozanat konsentratsiyasi
Uo=35 kg/m3
5) Organik fazadagi niobiyning dastlabki konsentratsiyasi
Ub=0 kg/m3
6) ekstragentining zichligi
Pe=800 kg/m3
Ekstragentning hajmiy ( Ve, m3/s) va massa (6, kg/s) sarfini aniqlash.
a) ekstraksiyaning materail balans tenglamasini tuzamiz
VB=(Xb-Xo)=Ve(UO-Ub)
Demak 11. 1*( 4. 3-1. 3) = Ve*(3. 5-0) dan
=2. 64*10-4m3/s
b) ekstragentning hajmiy sarfini aniqlaymiz b) ekstragentning massa bo‘yicha sarfini topamiz
G= Pe-Ve=800*0,95=760 kg/s=0. 21 kg/sek
2. Niobiyning eritmadagi metilizobutilketon bilan ajratish uchun zarur bo‘lgan ekstraksiya bosqichlarini hisoblaymiz
1) suvli tozadagi Nb ning boshlang‘ich miqdori
Sb=6. 2 g/dm3
2) suvli fazadagi Nb ning oxirgi miыdori
So=0,020 g/dm3
3) taыsimlanish koefisienti
M=5
Ekstraksiya bosqichlari ( n) ni aniqlash uchun
a) ekstraksiyada metall ajralishini hisoblaymiz
b) ekstraksiya koeffitsientining kritik kattaligini xisoblaymiz
Ye=1-0. 5*lg(1-Ye)=1-0. 5* lg (1-0. 997)=2. 26
b) oqimlarning optimal nisbatini aniqlaymiz
αopt=
g) ekstraksiya koeffitsientning aniq kattaligini aniqlash
Yean=αopt*m=0. 5*5=2. 5
d) nazariy ekstraksiya bosqichlari sonini aniqlaymiz
Demak ekstrakssya jarayoni 5 bosqichda ketishi kerak
3. aralashtiruvchi-tindiruvchi ekstraktorlarda niobiy ekstraksiyasining samarodorligini hisobdash
1) ekstragentning hajmiy sarfi 0. 95 m3/s
2) aralashtirgich diametri 0. 15 m( dt)
3) aralashtirgichning aylanish tezligi N=8,14s
4) suvli eritma qovushqoqligi μ=0. 95*10-3Pa*s
5) ekstragent qovushqoqligi μe=0. 546*10-3Pa s
6) fazalar orasidagi tortishish δ=22*10-3n/m
7) taqsimlanish koeffitsienti β=0. 031
8) ekstragent hajmi VA=0. 048m3
9) ekstraktordagi ekstragentning ushlanib qolishi
SPD=0. 091c
10) aralashtirgichning quvvatfunksiyasi f=5. 8
11) Ekstragent zichligi ρe=100kg/m3
12) suvli eritma zichligi ρ=998kg/ m3
Dastlab ekstraksiya samaradorligini aniыldaymiz. Buning uchun
1. Aralashma zichligini aniqlaymiz
Ρar= ρe*fd+ρ(1-fd)=800*0,091+998*(1-0,091)=979,982
2. Muxit qovushqoqligini aniqlaymiz
3) Aralashma uchun Reynolds kriteriysini aniqlash
4) Aralashtirgichning quvvatini aniqlaymiz
N=Fρar*D5*N3=5. 8*979. 982*0. 152*8. 143=232. 8 Bt
5) Suv uchun Reynolds kriteriysini topamiz
6) Suv xajmidagi quvvat koeffitsientini aniqlaymiz
Kc=10-4. 127=7. 46*10-5
7) nisbiy fazalarda yuzani aniqlaymiz
C=1+9*Fd=1+9+0,091=1,819s
8) Tomchilar diametirini aniqlash uchun
9) fazalar o‘zaro tasirning o‘rtacha davomiyligini aniqlaymiz
10) ekstraksiya samarodorligini aniqlaymiz
Yeg=99%
3.2.Asosiy uskunaga qo‘yiladigan talablar
Tantal va niobiyni ekstraksion ajratishda odatda aralashtirish-tindirgich ekstraksion uskunalarida olib boriladi. (2-rasm). Uskunalarning asosiy qismi kuchli kislatalar ( NSI va NF) tasirida bo‘lganligi sababli, ular polietilendan tayorlanadi
2-rasm. Aralashtirish-tindirgich uskunalarida tantal va niobiyni ekstraksion ajratish sxemasi.
Nasoslar “xastali S” qotishmasidan tayorlanadi. Aralashtirish tindirish uskunasida bir-biriga ulangan xonalardan iborat bo‘ladi. Gorizantal ikki bo‘yindan iborat aralashtiruvchi xonada aralashtirib turuvchi uskunalar o‘rnatilgan bo‘lib, organik va suvli fazalar aralashtirib boriladi. Aralashtiruvchi uskuna ishlaganda nasos yordamida еngil faza bilan o‘g‘ir fazalar aralashib, gorizantal joylashgan bo‘limlar orqali tindirgichga o‘tadi, va u еrda bir-biridan ajratib olinadi. Suvli eritmadan pomonentinni ajratib olish uchun qo‘llaniladigan bosqilar ekstraksion kaskad, aksincha, suvli fazaga o‘tkazish uchun bosqichlar to‘plami reekstraksion kaskad deb aytiladi. Ikki va undan ortiq komponentlarni jaratishda doimo xam toza xolda ajratilmydi. Qushimcha ravishda uni tozalash uchun yuvuvchi kaskadga kiritilib, undagi organik fazadagi boshqa chetki qo‘o‘imchalar ajratib olinadi. Odatda yuuvuchi suyuqlik sifatida kislatalar eritmalari qo‘llaniladi.
Aralashtiruvchi-tindiruvchi ekstraktorlarning afzalliklari bu dastgoxlarning kup bosqichli jarayon uchun samaradorligi besunaqat bulsa xam pvsxam binolarga joylashtirish mumkinligidir. Kamchilligi esa aylanuvchilarni qismlarining kupligi, fazalarning sekin aeralishidir.
|
| |
