|
Termiz muhandislik-texnologiya instituti
|
| bet | 15/17 | | Sana | 04.06.2024 | | Hajmi | 8,73 Mb. | | #260035 |
Bog'liq BITIRUV MALAKAVIY ISHI YUZI5.2. Mexnatni muhofaza qilish
Mening soham bo‘yicha mexnat muxofazasining hafsizligini taminlashning ahamiyati, ishchilar uchun sog‘lom, xafsiz mexnat sharoitini yaratishga taminlashga qaratilgan iqtisodiy, tibbiy, texnikaviy, tashkiliy tadbirlarni majmuasini ifodalaydi. vazifasi bulajak mutaxassislarga qonunchilik malumotlari, kassallanish va shikastlanishni oldini olish bo‘yicha to‘g‘ri ogohlantirish va xafsizligini taminlash materiallari bilan tanishtirish, bilim berishdan iborat. Korxonada mexnat muxofazasi xizmatini uyishtirishda direktorlarga bosh muxandis va boshqa mutahasismutassada bo‘limlar yordam beradi. Bosh muxandis barcha texnik vositalarga javobgar va bu vazifani boshqarishda tayinlangan xafsizlik muxandisi, yoki mexnat muxofazasi bo‘limi yordam beradi. Ular o‘z vazifalarini bajarishda tasdiqlangan qonun-qoida, norma, standart yo‘riqnomalariga amal qiladi. Ular 3 xil bo‘ladi : asosiy, tarmoq va oraliq
Men bitiruvchi oldi amaliyotimni o‘tkazgan. O‘z KT jm korxonasida turli sabab bilan chiqidlari hosil bo‘ladi. Ular turli ussullar bilan tozalanib, tarkibidagi modda chegara miqdorida bo‘lsa yani atrofni zaxarlaydigan bo‘lsa, atmosferaga tashlanadi.
Chiqindilarni tozalash uchun qo‘llash quruq usul, kislatali, ishqoriy, ohakli va boo‘qa usullar qo‘llaniladi. Tozalashda chang, tozalash moslamalari, siklonlar, chang kameralari, ion almashtirgichli, isxonik usul va boshqa qismlari qo‘llaniladi.
Korxonada suv texnologik jarayon uchun sanitar – maishiy xizmat uchun yoeg‘inni o‘chirishda qo‘llaniladi va ifloslanadi, shuning uchun ular tozalashga jalb qilinadi.
Iflos suvlarni tozalashda mexaniq kimyoviy, ekstrik usullar qo‘llaniladi.
O‘zKEJM ishlab chiqaradigan mashina va uskunalar xomashyosi xusuiyatlari
Xar bir korxona loyixasi maxsus tashkilot orqali tayyorlanib, tasdiqlanib qurilishga ruxsat etiladi. Qurilishda joy tanlashda maxalliy tashkilot va sanitar epidimologik( SES) nazorati ruxsat etishi kerak bo‘ladi. Loyxa buyicha barcha qonun qoidalari talablari etiborga olinadi. Maslan ishchi kuchi, suv, elektr, gaz, transport vositalari taminoti chiqindilari tozalash, suvni tozalash, nurlanishdan himoya, yong‘inga qarshi suv taminoti, shamol yunalishi, sanitar ximoya zona, maishiy xonalar va boshqa masalarni etiborga olinadi. Shular kabi O‘zKTEM barcha maslalar etiborga olgan xolda qilingan, shu bilan birga shamol yunalishi ham to‘g‘ri tanlanadi.
Korxonada jarayon bajarilishi uchun turli hajmdagi va quvvatdagi asosiy va qo‘shimcha maxsus hisoblaydigan vositalar ishlatiladi. Ulardan to‘g‘ri foydalanish, reglamentga amal qilishga, tanlashga bog‘liq buladi. Shamollatgich, separotor, sentrafuga, reaktor, kompressor, kutarish moslamalari balonlar, transportiyorlar, tozalash vositalari, nasoslar, kantaktli apparatlar, chang tozalash, siklonlar va boshqa moslamalar ishlatiladi.
Jarayon bajarilishida qo‘llanilayotgan vositalarni mexanik pishiqli, butunligi, issiq- sovuqqa chidamliligini talab miqdorlari etibor qilinadi.
Korxonada uskuna qurilma xafsizligini taminlashda quyidagi tadbirlar etiborga olinadi
1. Qullangan metall yoki qotishmaning xafsiz bo‘lishi
2. Havoli vositalarini va qismlarni to‘siqlash
3. Vosita yuzasida burtiq, utkir qirra notekislik bulmasligi, odamlarni issiq sovuq yuza tegib ketmasligi
4. Yoritish meyoriy taminlangan
5. Elektr ishlaydigan ximoya
6. Avtomatika mexanizatsiyasini qo‘llash
7. Bosim ostida bajariladigan ishlarda kichchik xajmni egallashi
8. Pishiq germitiklikni taminlash
9. Vositalarni faqat tashqi tomonidan qurish, tozalash qismlarni almao‘tirish
10. Tuzatish tamirlash uchun kerakli vositalar bilan taminlash
11. Xona bo‘yini, vositalar rangni yoritishni insonga tasirini xisobga olish
12. Xafli vositalarni qo‘llashda olisdan boshqarish
7. Maydalash jarayonida shovqin tebranishdan ximoyaa choralari yul quyilgan. Bu еrga o‘rnatilgan elaklar shovqin chiqarmasdan juda kichik masofada tebranadi. Bu esa jarayonga hadaqit beradi.
Yana bitta qurilma sterejenli tegirmon bo‘lib, unda 90-120 mm diametri juda kichik sterejenlar ishlatiladi. Bu esa hech qancha shovqin va tebranishning yuzaga keltimaydi. Bu xolatlar mavjud bo‘lsa ham bunda qarshi himoya choralari ko‘rib qo‘yilgan.
Yorug‘lik inson tabiatida ahamiyatga ega bo‘lib, uni me’yorda ta’minlash hodisalarini bo‘lmasdigiga, aniq bajarishga olib keladi. Aks xolda mexnat unumi kamayadi, xatolarga yo‘l qo‘yiladi bularni aniqlash xususiyati kamayadi va baxtsiz xodisa ro‘y berishi mumkin, insonni yashash talabga mos bo‘lishi uchun havo rang, binafsha, yashil ranglar etiborga olinadi. Korxonalarda yoritish 2 xil suniy va tabbiy usulda amalga oshirilari, jumladan UzKTJM da ham ikkala yo‘ldan mukammal foydalanilgan. Tabbiy usulda yon tomondan yorug‘ va keng oynalardan foydalanilgan bo‘lsa, suniy usulda asosan, eng zamonaviy simobli, kvars, va cho‘g‘danuvchi yorug‘ va kup energiya talab etmaydigan chiroqlprdan foydvlvnilgan. Bular natijasida ishjadal suratlarda olib borilmoqda .
xonadagi sharoit sanitar gigenik talabga mos bo‘lishda shamollatish etiborga olinadi va 2 turga bulinadi: tabbiy va suniy O‘zktjm korxonasida xar ikkala usuldan ham foydalanilib, tabiiy usuldan eshik va derazalarni ochib, xonani shamollatadi.
Suniy usulda esa turli havoni suruvchi moslamalardan, havo zonti va katta hajmdagi kondensatorlardagi foydalanilgan.
Xonani isitishda asosan kup qovurg‘ali isitgich bateriyalardan foydalanilgan. Bundan tashqari elektr pechkalardan ham qo‘llanilgan
10. elektrdan shikastlanishda himoyalash va odamlarni ogohlantirish vositalaridan foydalanish uchun quyidagi choralar avvaldan va jarayon bajarishda xisobga olinadi
1) tok o‘tkazadigan, o‘tkazmaydigan vositalarni еrga ulash
2) elektr ishlarni faqat mutaxassis tomonidan bajarish
3) xafli elektr uskunalarini alohida joylashtirish va olisdan boshqarish
4) turar joylarning xafsizligini taminlovchi belgilar qo‘yish
5) texnologik reglamentga amal qilish
Muxitga xar xil zarrachalarni ishqalanish va hosil bo‘lgan kuchlanishni yo‘nalishi bilan statik elektr hosil bo‘ladi va uning tasiri jarayoniga, salamatligiga tasiri bo‘ladi. Ximoya uchun bu еrda quyidagi tadbirlar etiborga olingan:
1. Yerga ulash
2. tok utkazadigan qo‘shimcha qo‘yish
3. xonada namlikni kamaytirish
11. O‘zKTJM ni har bir sexida xar ehtimolga qarshi turli himoya choralari yulga qo‘yidgan. Har bitta joyda o‘t o‘chirgich, tok o‘chirishga qarshi va boshqa holatlarga tayyor turishga taminlangan. Bu paytda ishchilar shikaslanmasligi uchun ularga maxsus kiyim maskalar, oyoq kiyimi va niqoblar bilan taminlangan.
12. korxonada tozalikni saqlash uchuun anjomlar mavjud bo‘lib ularni tartibga keltirib turish maqsadidia, sanitar maishiy xonalar tashkil qilingan. Bu soxada ishlaydigan ishchilar sidqi dildan xizmat qilmoqda.
13. O‘zKTJM da ( SNIP) -2. 01. 02. 04 ga asosan korxonalarni yonishi, portlashga kura bo‘lingan 5 ta kategoriyaga bo‘lish mumkin
1) Chaqnash harorati 280S dan past bo‘lgan suyuqliklar, portlashi chegarasi 15% dan past bo‘lgan gazlar va bir-biri suv kislorodi bilan birikib portlaydigan moddalar mavjud korxonalar
2) Yonadigan, qiyin yonadigan suyuqliklar, changlar, aralashmalari va bir biri havo suv bilan irikib yonib ketadigan moddalar mavjud korxonalar
3) Yonmaydigan materiallarni sovuq holda ishlaydigan korxonalar kiradi.
14. O‘zKTJM korxonasi xar tomonlama xisobi olinib shu jumladan yong‘inga chidamli materiallardan qurilgan. Bu materiallar uzoq muddat va uzoq yillarga chidamlilgi hisobga olingan.
15. Korxonada odamlarni xafli vaziyatdan chiqib ketishlari uchun tasmada mos chiqib ketish yullari loyixa asosida, eshiq deraza va darvoza tuyniklar o‘rnatilgan. Ular uchun ham malum darajada o‘tga chidamlmlik darajasi ham loyxaga kiritilgan.
16. Yong‘inga qarshi xar bir zavodda tepalikda joylashtirilgan hovuz barpo etilgan. Bu еrdagi suv zavod tashqarisida maxsus katta hajmdagi kul barpo etilgan bo‘lib ushaning evaziga to‘ldiriladi.
17. Yong‘inni o‘chirish uchun birlamchi va kup quvvatli vositalar o‘t o‘chirgichlar qo‘llaniladi.
Kimyoviy ut uchirish
OXP-10
OX VP-10
OU-2. 5. 8
UP-1 UP -2
PO-1 PO-2. 5
PGM-25. 50
Ko‘p quvvatli vositvrarga
PGM-500, 1000
PVG-1000, 1500, 2000
18. Xonalarda yong‘indan darak beruvchi shiftalariga o‘rnatilga signalizatsiyalar mavjud, ular yong‘in chiqishini oghlantioradi. Buning evaziga yong‘inni oldini ilish mumkin bo‘ladi.
19. Korxona o‘t o‘chiruvchilarga yordam berish maqsadida kichik kungilli o‘t o‘chiruvchilar guruhi tuzilgan
|
| |
