Mavzuni mustahkamlash uchun savollar

~ 48 ~ 
2.
Konstruksiyalash va modellashtirish ustaxonalaridagi ish 
o`rinlari qanday bo`lishi zarur? 
3.
Mashg`ulotlar o`tkazuvchi o`qituvchi yoki to’garak rahbariniig 
ish o`rniga qo’yiladigan talablarni ayting? 
4.
O`quv ustaxonalari qanday sanitariya-gigiyena qoidalariga 
javob berishi lozim? 
5.
Pardozlash va bo`yash ishlari qanday olib boriladi? 
 
 
 
10-MAVZU. TEXNIK KONSTRUKSTIYALASH VA 
MODELLASHTIRISH 
Reja: 
 1. Texnik konstruksiyalash va modellashtirishni o’rgatishda 
qo’yiladigan metodlar va tashkiliy shakllar. 
 2. Texnik loyihalash va modellashtirishning tashkiliyshakllari.
3. Texnik loyihalash va modellashtirishning tashkiliy shakllari. 
 
Ta’lim jarayonining eng muhim komponentlari - uning tashkiliy 
shakllari. 
Oliy maktabni qayta qurish sharoitida konstruktsiyalash - 
texnologik masalalarni hal qilish uchun ta’limning quyidagi shakllari 
eng samaralidir: texnik konstruktsiyalash va modellashtirish bo`yicha 
amaliy mashg`ulotlar; brigada, individual, zveno shakllari va ularning 
turli birlashmalari: har xil yoshdagi talabalardan iborat brigada va 
hokazolar. 
Texnik konstruktsiyalash va modellashtirish bo`yicha amaliy 
mashg`ulotlar deganda o`quv - mehnat faoliyatining izchil tashkil 
etilishi tushuniladi. Bu faoliyat ham kollektiv, ham individual ish 
turlarini o`z ichiga oladi va bu ishlar pedagog tomonidan tashkil qilinib, 
bunda talabalarning o`quv materiallarini aktiv, ongli va mustahkam 
o`zlashtirishi ko`zda tutiladi. 
Texnik konstruktsiyalash va modellashtirishda bir xil tipdagi 
qurilmalar, modellar va maketlarni tayyorlash uchun ta’limning frontal 
shaklidan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Bunda pedagog talabalar 
uchun 
tegishli 
murakkablikdagi 
ob’yektlarni 
tanlaydi. 
U 
konstruktsiyalash bo`yicha ta’limning frontal shaklidan foydalanishda 
butun gruppani modellashtirishning faqat bitta ob’yekt bilan 
shug`ullanishga tayyorlaydi va bu tadbir uni tayyorlashga sarflanadigan 
vaqtni, texnik - texnologik hujjatlar hajmini, bir xil tipdagi asbob va 

~ 49 ~ 
moslamalarni, o`xshash mehnat usullarini ko`rsatish va hokazolarni 
ancha kamaytiradi. 
Talabalar bajarayotgan konstruktorlik - texnologik ishlar o`zining 
murakkabligi va sermehnatligi bilan kollektiv bo`lib, ishlashni taqozo 
qilsa ham hamda bir-biriga yaqin va xarakteri jihatdan har xil bo`lsa, 
mashg`ulotni tashkil etishning zveno shaklidan foydalaniladi. 
Ko`pincha bunday hollarda murakkabroq bitta ob’yekt bilan 2-3 nafar 
va bundan ko`proq talaba shug`ullanadi. 
Tayyorlanadigan ob’yektlar o`z mazmuniga ko`ra bir xil va 
xarakteriga 
ko`ra 
har 
xil 
bo`lsa, 
texnik 
modellashtirish 
konstruktsiyalash bo`yicha amaliy mashg`ulotni tashkil etishning 
individual shaklidan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Bunday 
hollarda deyarli har bir talaba individual topshiriqni bajarishi pedagog 
uchun muayyan qiyinchilik tug`diradi. Chunki bunday mashg`ulotlarda 
ko`pincha ayrim talabalarga yozma instruksiyalar tayyorlashga va ular 
ana shu instruksiyalar bo`yicha yangi o`quv materialini o`rganishlariga 
to`g`ri keladi. 
Mashg`ulotni 
tashkil 
etishning 
aralash 
shaklidan 
modellashtirishning har xil ob’yektlarini bajarishda foydalaniladi. 
Shularga ko`ra maktab o`quv ustaxonalaridagi texnik konstruktsiyalash 
va modellashtirish mashg`ulotlarining tashkiliy shakllarini dasturdagi 
o`rganilayotgan mavzuning mazmuniga, ob’yektlarning xarakteriga, 
ta’limiy - pedagogik va ishlab chiqarish talablariga qarab tanlanadi. 

Download 5,18 Mb.