|
Texnika xavfsizligi
|
bet | 107/128 | Sana | 13.05.2024 | Hajmi | 3,22 Mb. | | #230053 |
Bog'liq ХФХ маърузалар матниBall
|
Zilzila kuchi
|
Qiskacha xarakteristikasi
|
1
|
Er yuza qobig’ida silkinish
|
Faqat seysmik asboblar bilan aniqlanadi
|
2
|
Kuchsiz silkinish
|
Seysmik asboblar bilan aniqlanadi. Tinch turgan odamlar sezadi.
|
3
|
Kuchsiz zilzila
|
Odamlar sezadilar.
|
4
|
O’rtacha kuchli zilzila.
|
Deraza romlar titraydi, eshik kesakisi g’irchilaydi
|
5
|
O’rtachadan kuchliroq
|
Hamma odamlar sezadi, binolar titraydi, uy jihozlari siljib qimirlaydi, devor suvoqlari va oynalar darz ketishi mumkin
|
6
|
Kuchli zilzila.
|
Devordagi jihozlar tushib ketadi, suvoqlar va oynalar sinadi.
|
7
|
O’ta kuchli zilzila
|
Suvoq, devorlar yorilib, engil qurilgan uylar qulaydi.
|
8
|
Vayron qiluvchi zilzila
|
Uylar vayron bo’lib buzuladi, ko’chkilar paydo bo’ladi.
|
9
|
O’ta vayron qiluvchi zilzila
|
Katta binolar, ko’priklar buzilib, ketadi.
Bbbbbuzilib buzilib yullar
|
10
|
Yo’q qilib yuboruvchi
|
Katta binolar, temir yullar buziladi, erda yorilish paydo bo’ladi.
|
Yuqori balli zonada yashayotganini bilib olishi uchun quyidagi jadvalni keltiramiz. Mazkur jadvaldagi ko’rsatkichlar mutloq bo’lmay, har bir joyning tabiiy tuzilishi va zaminining fizik-mexanik xususiyati, er osti suvlari sathiga bog’liq holda bir ball (+; -) atrofida o’zgarishi mumkin.
O’zbekiston shaharlarining seysmik faolligi (ballarda)
Andijon............ 9 Olmaliq............. 8
Angren.............. 8 Samarkand........... 8
Bekobod............. 7 Sirdaryo............. 7
Buxoro.............. 7 Toshkent............. 9
Gazli............... 8 Termiz.............. 7
Guliston............ 7 Uchko’rg’on............. 9
Jizzax.............. 7 Urganch.............. 7
Kattaqo’rg’on.......... 7 Farg’ona............. 8
Kitob............... 7 CHirchiq.............. 8
Marg’ilon............ 8 Yangiyo’l............. 7
Namangan............ 8 Qarshi.............. 7
Nukus............... 6 Qo’ng’irot............ 5
Zilzila yuz berib, odamlar ko’chki va vayronalar ostida qolganda ularning yashash davrini mutaxassislar quyidagi davrlarga bo’lib chiqishgan:
|
| |