17
F(S
0
)=S
0
ϕ
1
→
S
1
ϕ
2
→
S
2
ϕ
3,. . . . .,
→
S
ya-1
ϕ
ya
→
S
ya
bu erda:
S
0,
S
ya
– mexnat predmetlarini dastlabki va yakuniy xolati;
S
1
, S
2
,….S
ya
– mexnat predmetlarini oraliqdagi xolati;
ϕ
1,
ϕ
2, ….
ϕ
ya –
mexnat predmetlarini va jonli mexnatni o‘zaro ta`siri.
Ishlab chiqarishjarayonining tizim funktsiyasini tikuv buyumni ishlab
chiqarish jarayonining
modeli ko‘rinishida berish mumkin (7-rasm).
7-rasm. Tikuv buyumni tayyorlash texnologik jarayonini modeli
Bir necha parametrlar bilan ifodalanadigan ishlab chiqarish oqimi tizimi son va sifat ko‘rsatkichlari
bilan tavsiflanadi.
Z
k
={
Z
1,
Z
2,
….,Z
n
}
Z
1,
Z
2,
….,Z
n
– oqimni ifodalovchi parametrlar
Asosiy parmetrlar
Z–texnologik operatsiyalarni bajarish uchun asbob-uskunalar va moslamalar turi;
texnologik operatsiyani bajarish vaqti; razryad; ishlov berish tartibi va x.k. lardir. Bunda ishlab
chiqarish jarayonini tasnifi nafaqat texnologik
operatsiyalarni tasnifiga, balki operatsiyalararo
o‘zaro ta`siriga bog‘liq.
Tikuv maxsulotlarini texnologik jarayonlarining (TMTJ) tuzilishi,
texnologik jarayon
elementlarning bir - biriga munosabatini aniqlab beradi. Texnologik jarayonni elementlari xar xil
bo‘limlardan iborat bo‘lishi mumkin. Texnologik jarayonning bo‘linish usullari kuyilgan masalani
echilishiga bog‘liq.
Tikuv maxsulotlari tayyorlashning texnologik jarayon tuzilishi ishlov
berish usullari sxemalari
ko‘rinishida, buyumga ishlov berish texnologik tartibi ko‘rinishida va texnologik jarayon grafi
ko‘rinishida beriladi.
Texnologik ishlov berish sxemasi va buyumga ishlov berish texnologik tartibi maxsulotlarga ishlov
berish bo‘yicha operatsiyalar bajarilishining ketma – ketligi to‘g‘risida fakatgina umumiy jixatlarni
ko‘rsatib bersada, TBTJ tarkibidagi barcha elementlar orasidagi o‘zaro bog‘lanishni ko‘rsatib bera
olmaydi.
Texnologik jarayon graf ko‘rinishida
keltirilishi, TBTJ elementlari orasidagi bog‘lanishga,
texnologik operatsiyalarni operativ tarzda tashkiliy operatsiyalarga komplektlashga imkon beradi va
x.k.
Tikuv maxsulotlar tayyorlashda texnologik jarayoning tashqi muxit –
N bilan bog‘liqligi texnologik
jarayon bo‘limlari bilan korxonani boshqarish tizimlari bog‘liqligini aks etadi. Tikuv maxsulotini
tayyorlashning texnologik jarayoni, xar qanday boshqa xil maxsulotni tayyorlashning texnologik
jarayoni kabi ishlab chiqarishning tashkil etuvchi kismlaridan biri xisoblanadi.
Ishlab chiqarish jarayoni asosiy, yordamchi va ko‘shimcha ishlab chiqarishdan iborat.
Tikuvchilik sanoatida asosiy ishlab chiqarish jarayoni tayyor maxsulotgacha bo‘lgan bosqichlarni,
ya`ni gazlama, yarim fabrikatlar va tayyor buyum jarayonini o‘z ichiga oladi.
Texnologik jarayon,
asosiy ishlab chiqarish jarayonini bir qismi bo‘lib, unda ishlov berilayotgan ob`ktning sifat
ko‘rinishi o‘zgaradi. Masalan, detal yarim fabrikatga, yarimfabrikat buyumga.
