• Ikkita ketma-ket ulangan IIM elementlar zanjiri
  • n-p-n turli tranzistor bazasi bir vaqtning о‘zida  p-n-p




    Download 0,86 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet4/6
    Sana12.09.2024
    Hajmi0,86 Mb.
    #270940
    1   2   3   4   5   6
    Bog'liq
    Elektronika va sxemalar 2

    n-p-n
    turli tranzistor bazasi bir vaqtning о‘zida 
    p-n-p
    turli tranzistorni 
    kollektori bо‘lib hisoblanadi. Elementlarning bunday tayyorlanishi funksional 
    integratsiya deyiladi. Bu vaqtda turli elementlarga tegishli sohalarni izolyatsiya 
    qilishga (TTM va EBM elementlaridagi kabi) ehtiyoj qolmaydi.
    IIM elementi rezistorlardan holi ekanligini inobatga olsak, yaxlit element 
    kristallda TTMdagi standart KET egallagan hajmni egallaydi.


    11.2.-rasm. IIM negiz elementning shartli belgilanishi 
    Ikkita ketma-ket ulangan IIM elementlar zanjiri 
    11.3.-rasm. Ikkita ketma-ket ulangan IIM elementlar zanjiri sxemasi 
    kо‘rinishi 
    Sxemadan foydalanib 2HAM-EMAS va 2YOKI-EMAS mantiqiy amallarini 
    bajaruvchi MElarni tuzish mumkin.
    IIM sxemalar tezkorligi injeksiya toki 
    I
    I
    ga kuchli bog‘liq bо‘lib, tok ortgan 
    sari ortadi.
    Bu vaqtda 
    A
    QU 
     
    ozgina ortadi va
     
    4÷0,2 pDjni tashkil etadi. 


    Element qayta ulanishining о‘rtacha kechikish vaqti 10÷100 ns, ya’ni TTM 
    elementnikiga nisbatan bir necha marta katta. Ammo quvvat iste’moli 1-2 tartibga 
    kichik bо‘ladi.
    Mantiqiy о‘tish kichikligi tufayli IIM elementining xalaqitbardoshligi ham 
    kichik (20÷50 mV) bо‘ladi.
    Shuning uchun bu sxemalar faqat KIS va О‘KISlar tarkibida va kichik 
    integratsiya darajasiga ega mustaqil ISlar sifatida qо‘llaniladi. 
    I2M MEning 
    X
    kirishiga statik rejimda mantiqiy 1ga mos kuchlanish 
    berilganda manba 
    YEM
    dan energiya iste’mol qilishi, uning kamchiligi hisoblanadi.
    Tranzistor-tranzistorli mantiq (TTM) haqida tushuncha 
    Oddiy invertorli TTM. Murakkab invertorli va Shottki barerli TTM. 
    TTM tushunchasi 

    Murakkab raqamli elementlar tayanch elementlar asosida tuziladi. TTL 
    seriyadagi IMS ning tayanch elementi 10.1-rasmda keltirilgan. U uchta 
    kaskaddan tashkil topgan: kirish kaskadi, VTl tranzistorda; YOKI 
    funksiyasini amalga oshirish imkonini beruvchi faza bo‘luvchi kaskad, VT2 
    tranzistorda; chiqish kaskadi, VT3 va VT4 tranzistorlarda.
    TTL seriyadagi elementning tayanch sxcmasi (a) va undagi ko‘p emitterli 
    tranzistoming ekvivalent sxemasi (b).
    Tranzistor ishlash prinsipi 

    VTl tranzistor sifatida ko‘p emitterli tranzistordan foydalaailadi (bunday 
    tranzistor EWB dasturining bibliotekasida mavjud emas). Agar diodlar (A va 
    V kirishlar) yuqori kuchlanishli (4...5 V) shinaga ulansa tok R1 rezistor orqali 
    VT2 tranzistoming bazasidan o‘ta boshlaydi va u ochiladi. Diodlardan 
    birortasi YOKI ikkalasi VA massaga (umumiy shinaga) ulansa VTl tranzistor 
    ochiladi va o‘z navbatida bazasidan o’tayotgan tok kamayib VT2 tranzistor 
    yopiladi.
    TTM seriyadagi elementning kirishga yuqori kuchlanish berilganda ishlashi 
    tayanch sxemasi.
    Agar mantiqiy kirishlardan kamida bittasiga YOKI VAmasiga past 
    kuchlanish (mantiqiy nol signali) berilsa, VT1 tranzistor ochiladi, VT2 tranzistor esa 
    yopiladi

    Agar mantiqiy kirishlardan kamida bittasiga YOKI VAmasiga past kuchlanish 
    (mantiqiy nol signali) berilsa, VT1 tranzistor ochiladi, VT2 tranzistor esa 
    yopiladi

    Mantiqiy kirishlardan kamida bittasiga YOKI VAmasiga past kuchlanish 
    berilganda VT1 tranzistor ochiladi, VT2 tranzistor yopiladi, VT3 tranzistor 
    ochiladi, VT4 tranzistor yopiladi va chiqishda S nuqtada yuqori kuchlanish 
    (mantiqiy bir) hosil bo‘ladi
    TTM seriyadagi elementning kirishiga past kuchlanish berilganda ishlashi.
    TTM larning har-xil seriyalarida har-xil sxemalardan foydalaniladi. Lekin 
    ularning barchasida R4 rezistor VT3 tranzistomi S chiqish "yerga" ulanib qolganda 
    himoya qilish uchun xizmat qiladi. 54/74 (155) - seriyalar tayanch elementining 


    sxemasi 10.3-rasmda keltirilgan. U yuqorida ko‘rib o‘tilgan sxemadan diodning 
    baza zanjiriga emas balki emitter zanjiriga ulanganligi bilan farq qiladi. 
    TTM larning har-xil seriyalarida har-xil sxemalardan foydalaniladi. Lekin 
    ularning barchasida R4 rezistor VT3 tranzistomi S chiqish "yerga" ulanib qolganda 
    himoya qilish uchun xizmat qiladi. 54/74 (155) - seriyalar tayanch elementining 
    sxemasi 10.3-rasmda keltirilgan. U yuqorida ko‘rib o‘tilgan sxemadan diodning 
    baza zanjiriga emas balki emitter zanjiriga ulanganligi bilan farq qiladi. 
    54/74 seriyalar tayanch elimentining sxemasi. 
    Sodda invertorli TTM ME sxemasi. 
    MElarda tranzistorlar kalit rejimida ishlashini inobatga olgan holda, tahlilda 
    ochiq YOKI berk 

    Download 0,86 Mb.
    1   2   3   4   5   6




    Download 0,86 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    n-p-n turli tranzistor bazasi bir vaqtning о‘zida  p-n-p

    Download 0,86 Mb.
    Pdf ko'rish