Toshkent – 02 O‘qitish materiallar




Download 9,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/105
Sana05.09.2024
Hajmi9,12 Mb.
#270299
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   105
Bog'liq
Bolalarning matematik tasavvurlarini shakllantirish fanidan Ismoilova Nargiza Turs nnngSVL

Amaliy metodi 
Sensor tarbiya. Mariya Montessori metodi haqida tushuncha mavzusi bo’yicha
o’quvchilar bilimlarini og’zaki bayon etadilar 
5-ILOVA 
Tayanch so`z va iboralar: Pedagog, Sensor tarbiya,tushuncha, tarbiya, 
mashg`ulot, Sezgi, arifmetika, Mariya Montessori, metod,kattalik, metod, tasavvur 
6-MAVZU:Sensor tarbiya. Mariya Montessori metodi haqida tushuncha
Reja: 
1.Sensor tarbiya haqida tushuncha.
2.Sensor tarbiyaning vazifalari va metodlari. 
3,M. Sensor metodi haqida tushuncha. 
Sensor tarbiyani shakllantirishda avvalo ilk bolalikdan alohida e`tibor qaratish 
lozim. Negaki, ilk bolalik davridan idrok qilish , sezish natijasida aqliy harakatlar, 
narsa va hodisalarning xususiyatlarini tahlil hamda sintez qilish, umumlashtirish 
va yaxlitlash jarayoni yuzaga keladi. Bu esa o`z navbatida maktabgacha yoshdagi 
bolalar sensor tarbiyasini kechiktirmasdan olib borishini taqazo qiladi. 
К o`rsatkichlar 
Maks

Baho 

baholar 
Faol 
Ishtiro
ki 

nofao


qisma


Umum
an 
ishtirok 
etmadi 

“O`ylang-juftliklarga bo`lining- 
fikrlar 
bilan 
almashing” 
texnikasini faolliklari 

Faol 
Ishtiro
ki 
nofaol qisman Umum
an 
ishtirok 
etmadi 
Bilimlarni 
mustahkamlash: 
nazorat 
savollariga 
javob 
berishdagi faolliklari 

Savollar
ga to`liq 
javob 
beradi, 
misollar 
keltiradi 
Savoll
ar 
ga 
javob 
beradi 
Qis 
man 
javo

bera
di 
Umum
an javob 
bermay
di 


75 
Maktabgacha yoshdagi bolalarni tarbiyalashda hamda ularda “tuyg`u, sezgi, 
idrok ” kabi qobilyatlarni shakllantirishda sensor tarbiya muhim o`rin tutadi. 
Sensor tarbiya bu - sezgi va idrokni biror maqsad asosida rivojlantirishdir. 
Sensor so`zi lotincha so`zdan olingan bo`lib, “sensus” – “tuyg`u”, “sezgi”, 
“idrok” ma`nolarini bildiradi. Demak borliqni his qilish sezish va idrokdan 
boshlanadi. Shuni ta`kidlash joizki maktabgacha yosh davri sensor jarayonlarni 
rivojlanish davri sanaladi. Shuning uchun bu davrda sensor tarbiya muhim o`rin 
tutadi. Sensor tarbiya bolalarda hissiy bilish qobilyatlarini shakllantirishga va sezgi 
idrokni takomillashtirishga qaratilgan pedagogik jarayondir. Sensor tarbiya bilan 
ish olib borishda ko`proq pedagoglar hamda ruxshunoslar tinimsiz murojaat 
qiladilar. Sensor tarbiyani o`rganish hamda rivojlantirishga ko`pgina pedagoglar 
Frebil, M.Montesseri, O.Dekroli va boshqalar tomonidan yaratilgan ishlari 
bolalarning qo`ldagi mayda muskullarini rivojlantirishga, rang va uning turlari, 
turli shakl hamda hajmni yuqori darajada farq qilishga erishishlarini o`z oldiga
maqsad qilib qo`ydi.Ayniqsa Sensorning “sensor” tarbiya borasida olib borgan
izlanishlari salmoqli darajadadir. Sensor o`z tajribasida didaktik materiallarni 
ko`paytirib, o`z-o`zini nazorat qilish prensipiga qaratilgan izlanishlar bo`lib, 
bolalarga pedagogning ishtirokisiz , mustaqil shug`ullanish imkonini berar edi. 
Garchi Sensor bolalar topshiriqni bajarayotganda ularga erkinlik va mustaqillik 
berishni talab qilsada, u baribir bolalarga narsalarning xossalarini tekshirishning 
ayrim usullarini o`rgatdi. Masalan: tarbiyachi bolaning barmog`i bilan biron bir 
detalni sirtini aylantirib chiqadi yoki biron nima yasayotganda, chizayotganda 
qo`lidan ushlab yordamlashvoradi bu esa avtomat tarzda tekshirib turishni 
ta`minlaydi.Yana shuni ta`kidlaydiki, sezgi a`zolarining rivojlanishi, nutqning 
o`sishi bu bolaning qay darajada rivojlanishiga ham bog`liqdir.
Maktabgacha ta`lim yoshidagi bolalarni tarbiyalashda hamda ularda
“tuyg`u, sezgi, idrok, sezish” qobilyatlarini shakllantirishda sensor tarbiya muhim 
o`rin tutadi. Sensor tarbiyani qo`llashdan maqsad maktabgacha tarbiya yoshdagi 
bolalarning har jabhada qobilyatlarini shakllantirish, o`stirish, yuksaltirishga 
qaratilgandir. Ma`lumki, bolalarda idrok qilish sezish natijasida aqliy harakatlar , 
narsa va hodisalarning analiz hamda sentez qilish , umumlashtirish , yaxlitlash 
hodisasi yuzaga keladi. Bu esa bilish qobilyatining zarur sharti hisoblanadi. 
Sensor 
harakatlarning 
rivojlanishi 
darajasi 
bolaning 
qobilyatlari 
shakllanayotganida hamda muayyan bilimlarini va ayrim amaliy ko`nikmalarni 
egallash jarayonida muhim ro`l o`ynaydi. Bolada ranglarni va shakllarni ajrata 
olish qobilyati shakllangan bo`lsa, tevarak –atrofdagi narsalarning xossalarini 
ko`ra oladi va his qiladi. Bu esa bola biror voqeani tasvirlab aytib berishi, rasm 
chizishi , loydan nimalarnidir o`xshata olishi, qog`ozdan , matodan turli narsalar 
qirqishi – qurish – yasash ko`nikmalarini rivojlanishiga imkon beradi. Sezgi va 


76 
idrok biror maqsadga qaratilgan mazmunli faoliyat jarayonida muvaffaqiyatli 
rivojlanadi. Samarali faoliyat (rasm chizish, loy va plastilindan buyumlar, 
applikatsiyalar yasash]sezgi va idrokning rivojlanishi uchun qulay sharoit 
yaratibgi- na qolmay, balki buyumning shaklini, rangini, joyini bilib olish- ga ham 
chtiyoj paydo qiladi. Biror narsaning rasmini chizish- dan oldin bolani 
buyumlarning rangiga qarab taqqoslashga o`rgatiladi, suratlarni ko`zdan 
kechirishda esa qanday qilib rang yordamida tasvirning badiiy ifodaliligiga 
erishilishini ko`rish qobiliyati rivojlanadi. 
MTMda bolalar butun yil davomida tabiat bilan tanishtirib boriladi, ularga 
o`simliklarni, hayvonlarni parvarish qilish top- shiriladi. Bu suv, yer, quyosh 
issiqligining xususiyatlarini sezib, bilib olish uchun katta imkoniyatlar 
yaratadi.Bolalar tabiat bilan bevosita munosabatda bo`lish tufayli gul, toshlarning 
nomini osongina va bajonudil bilib oladilar, keyinchalik ularning shakli, rangi, 
tuzilishi, hidi, nomini sil- liqligi va mayinligiga qarab topadilar.Maktabgacha 
ta`lim yoshidagi bolalar "oldinga”, "orqaga", "tepada - pastda” "uzoq-yaqin”, 
"chapda-o`ngda" kabi fazoviy tasavvurlarni o`zlashtirib oladilar va hayotiy 
vaziyatda ularga amal qiladilar, buyumlarning shakli, ular o`lchamining farqiga 
yetadilar, ularni o`zaro taqqoslaydilar. Bolalar tabiat bilan tobora ko`proq aloqada 
bo`lishlari tufay- li taassurotlari, eshitib ta`sirlanish xususiyatlari ortib boradi. 
Bolalarni qushlarning sayrashi, barglarning shitirlashi, sham- olning guvillashi, 
yomg`irning shatir-shuturi va momaqaldiroqning gumburlashini diqqat bilan 
tinglashga o`rgatish zarur. 
Sensor tarbiyaning asosiy usullaridan biri tekshirishdir. Tekshirish 
buyumlarni maxsus ravishda tashkil etilgan idrok qilishdan iborat bo`lib, uning 
natijalaridan keyinchalik ma`lum bir mazmunli faoliyatda foydalaniladi. Tekshirish 
jarayonida bolalar katta-kichiklikni, shaklni, fazoviy munosabatlarni, rangni, nutq 
tovushlari bilan musiqiy tovushlarning o`ziga xos xususiyatlarini ajratib ko`rsatish 
va farqlashga o`rganadilar.Mashg`ulotlarda bolalarning hissiy bilish tajribasini 
egallab olishlari muhim rol o`ynaydi. Holbuki shu mashg`ulotlarda bolalarning 
sezgi, idrok va tasavvurlarni tarbiyalashga jonli rahbarlik qilish uchun.Bolalar 
biror buyumni nima uchun sinchiklab qarash, ba`zi tovushlarni yaxshilab eshitish 
kerakligini aniq tushunganla- ridagina, ularda sinchiklab qarash, narsa va 
hodisalarni idrok qilish malakasi hosil bo`ladi. Shuning uchun tarbiyachi bolalarni 
narsa va hodisalarni idrok qilishga o`rgatib, ular qiladigan ishlarning ma`nosini 
aniq tushuntirib berishi lozim. Shundagi- na ular ancha tushungan holda idrok 
qiladilar va biror maqsadga qaratilgan bo`ladi: axir, daraxt shoxlari yaxshilab 
ko`zdan kechirilmasa, uning rasmini chizish ancha qiyin bo`Iadi. Boshqa faoliyat 
turlariga, masalan, mchnatga tayyorgarlik ko`rishda tegishli tekshirish usullari 
tanlanadi.Masalan, qog`oz va gazlamaning xossalarini aniqlash uchun tarbiyachi 
bolalarga qog`oz va gazlamani g`ijimlaganda nima bo`lishini eshitib ko`rishni, 
qog`oz va bir parcha gazlamani yirtib ko`rishni, qog`oz va gazlamadan qilingan 
qo`g`irchoq ko`ylagini suvda yuvishni taklif etadi. To`plangan tajribalarni bolalar 
boshqa buyum va hodisa- larga ko`chiradilar, undan kundalik hayotlarida 


77 
foydalanadi- lar: "Kel, qumga suv quyamiz, u nam bo`ladi, biz undan tunnel 
quramiz”, “Bu chelakni ko`tarma, unda qum bor, u juda og`ir”. 
Buyumlarning xususiyatlarini, nomini va ta`rifini aniqlash, ularni ma`lum 
bir xossalarga ko`ra taqqoslash uchun didaktik o`yin va qo`llanmalardan ham 
foydalanish mumkin. Ular bolalar bilan olib boriladigan xilma-xil mashg`ulotlar, 
mchnat, kuzatishlar va bolalarning mustaqil ishlarida yaxshigina qo`shimcha 
material hisoblanadi. 
Mahalliy haqiqatda "Oltin material" M. Sensor;Bugungi kunda bolalar 
rivojlanishining eng ommalashgan usullaridan biri Sensor tizimi bo`lib, u bolalar 
uchun bir vaqtning o`zida jiddiy ish va qiziqarli o`yin, intizom va erkinlikni 
nazarda tutadi. Ushbu o`quv uslubining muallifi Mariya Sensor " bolani mustaqil 
ravishda ishlab chiqadigan, didaktik ravishda tayyorlangan muhitga tayanadigan 
tizim". Texnika 100 yildan ortiq vaqtdan beri mavjud, ammo Rossiyada uzoq vaqt 
davomida u mavjud emas edi. Birinchi Sensor kitoblari mamlakatimizda faqatgina 
90-yillarda paydo bo`ldi. Bugungi kunda ko`pgina bolalar bog`lari va markazlari 
mavjud erta rivojlanish bu tizimda ishlaydigan bola. Sensor tizimi 3 yoshdan 6 
yoshgacha bo`lgan bolalar bilan ishlaydi. 
Mariya Sensor 1870 yil 31 avgustda tug`ilgan. U Italiyada birinchi ayol 
shifokor, psixolog, o`qituvchi, olim edi.1896-yilda Mariya bolalar shifoxonasida 
ishladi va uning diqqatini aqlan zaif bolalar uchun nima qilish kerakligini bilmay, 
shovqin-suronli shifoxona koridorlari bo`ylab sayr qilar edi. Xulq-atvorini kuzatish 
orqali, Mariya, bu rivojlanish imtiyozlarining etishmasligi natijasi ekanligini va har 
bir bola o`zi uchun qiziqarli bo`lgan narsalarni o`rganishi mumkin bo`lgan maxsus 
rivojlanayotgan muhitga muhtoj ekanligini ta`kidladi. Mariya psixologiya va 
pedagogikani maqsadli va chuqurlashtirar ekan, bolalarni tarbiyalash va 
rivojlantirish uchun o`z uslublarini ishlab chiqishga harakat qildi.Mariya Sensor 
bolalarning fiziologik, aqliy va aqliy rivojlanishining o`ziga xos xususiyatlari 
haqida ma`lumotga asoslangan holda, bolaning rivojlanishining tabiiy jarayoni 
sifatida o`qituvchining mas`uliyati emasligini ta`kidladi. 
Sensor usulining mohiyati;Sensor uslubi bolalarning o`zini o`zi rivojlantirish 
va o`zini o`zi tarbiyalashning yagona mualliflik tizimi. Bu erda nozik vosita 
ko`nikmalarini, hissiyotlarni (ko`rish, eshitish, ta`m, hidlash, teginish), shuningdek 
bolada mustaqillikni tarbiyalashga alohida e`tibor qaratiladi. Har bir bola uchun 
individual dastur va talablar mavjud emas. Har bir bola o`z xohlagan ishlarini 
qilish erkindir. Shunday qilib, u o`zi bilan raqobatlashadi, o`ziga ishonchni 
qozonadi, 
shuningdek 
materialni 
to`la 
assimilyatsiya 
qiladi.Sensor 
pedagogikasining asosiy printsipi - "Menga yordam ber". Ya`ni, kattalar bolaning 
nimaga qiziqayotganini aniqlab olishlari, unga mos o`quv muhitini ta`minlashi va 
bolani undan foydalanishga o`rgatishlari kerak. Katta yosh bolaga tabiatan o`ziga 
xos bo`lgan qobiliyatlarni ochib berishga, shuningdek o`zlarining rivojlanish 
yo`llarini ko`rsatishga yordam beradi. Sensor tizimining talabalari o`rganish uchun 
ochiq bo`lgan qiziquvchan bolalardir. Ular mustaqil, erkin, o`sib boradilar, 
jamiyatdagi o`rnini qanday topa olishlarini biladilar. 
Sensor tizimining asosiy qoidalari;Bola faoliyati. Voyaga etmagan bola 
bolani tarbiyalashda, o`qituvchi emas, yordamchi sifatida kichik ro`l o`ynaydi. 


78 
Sensor tizimida rivojlanayotgan muhitning o`rni;Sensor pedagogikasining 
eng muhim elementi - rivojlanayotgan muhit. Siz hatto asosiy elementni ham ayta 
olasiz. U holda, texnika mavjud emas. Tegishli tayyorgarlik muhiti bolani mustaqil 
tarbiyasiz rivojlanishiga yordam beradi, mustaqil bo`lishga o`rgatadi. Bolalar atrof-
muhitni bilishlariga muhtojdirlar, ular atrofdagi narsalarni his qilishni, his qilishni, 
ta`mini xohlashadi. Bolaning aql-zakovatga bo`lgan yo`li hislar orqali sodir 
bo`ladi, shuning uchun his-tuyg`u va ilm uning uchun birlashadi.
To`g`ri muhit bu bolaning ehtiyojlarini qondiradigan muhit. Bolalarning 
rivojlanish jarayoni tezlashtirilmasligi kerak, lekin siz ham bolaning ushbu 
faoliyatga bo`lgan qiziqishini yo`qotmaslik uchun juda chtiyot bo`lishingiz kerak. 
Rivojlanayotgan muhit qat`iy belgilangan mantiqqa asoslanib quriladi. An`anaga 
ko`ra, 5 ta zonalar mavjud: 
1.Kundalik hayotda mashq qilish maydoni. Bu erda bola o`z narsalaridan qanday 
foydalanishni, shuningdek o`zini qanday qarashni o`rganadi. 
2.Ona tili zonasi. So`z so`zlarini kengaytirish, harflar, fonetika bilan tanishish, 
so`zlarning tarkibini va matnlarini tushunish imkonini beradi. 
3.Zonali sensorli ta`lim. Tuyg`ularni rivojlantiradi, ob`ektlarning shakli, o`lchami, 
o`lchamini o`rganish imkoniyatini beradi. 
4.Kosmik zona. Anatomiya, botanika, zoologiya, geografiya, astronomiya, fizika 
asoslari bilan tashqi dunyo bilan ta`minlanadi. 
5.Matematik zona. Raqamlar, tushuntirish tartiblari, raqamlarning tarkibi, 
shuningdek, asosiy matematik operatsiyalar - tushuntirish, olib tashlash, 
ko`paytirish va bo`linishni o`rgatadi. 
Sensor tizimida didaktik materiallarning o`rni;Bolalar bilan ishlash Sensor 
tizimida yaqindan bog`liqdir mavzusi. Shu bilan birga, amalda har qanday narsalar 
o`yinchoq bo`lib xizmat qilishi mumkin. O`yinchoq hovuz, suv, choyni tozalash 
vositasi, peçete, don, qoshiq yoki shimgich bo`lishi mumkin. Shuningdek, maxsus 
Sensor materiallari, xususan, Pushti minorasi, mog`or qo`shimlari, jigarrang 
zinapoyalar va boshqalar mavjud. Mariya Sensor qo`llanmalari juda yaxshi 
tayyorlangan. Ular o`quv vazifasini olib borish, shuningdek, o`quvchilarning to`liq 
rivojlanishiga hissa qo`shishlari kerak edi.Didaktik materiallarga ega bo`lgan 
barcha sinflar to`g`ridan-to`g`ri va bilvosita maqsadga ega. To`g`ridan-to`g`ri 
maqsad bolaning harakatini sezilarli darajada oshiradi, bilvosita eshitishni, 
ko`rishni, 
harakatlarni 
muvofiqlashtirishni 
rivojlantiradi. 
Agar 
Sensor 
pedagogikasiga ko`ra kattalarning aralashuvi kamaytirilishi kerak bo`lsa, 
materiallar o`z xatosini topishi va tuzatishi uchun mo`ljallangan. Shunday qilib, 
bola xatolarni oldini olishni o`rganadi. Farzlar bolalar uchun mutlaqo mavjuddir, 
ularni tadqiq qilishni rag`batlantiradi. 
Mariya Sensorning taniqli pedagogik tizimi yosh bolalarni tarbiyalash uchun 
mavjud tizimlarning ko`pchiligida yotadi. Bolaga alohida yondashuvga asoslanadi: 
bola o`z didaktik materialini o`zi tanlaydi va darslarning davomiyligini o`z ritmida 
rivojlantiradi.Taxminan yuz yil mobaynida Mariya Sensor nomi dunyodagi 
sakkizdan ortiq mamlakatlarda o`qituvchilar va olimlar e`tiborini o`ziga tortdi. 
Taniqli olim va gumanist sifatida tanilgan u dunyoga teng tajribaga ega bo`lmagan 


79 
va mavjud bo`lmagan tizim yaratdi. Evropa, Amerika, Hindiston, Xitoy, Yaponiya 
- minglab Sensor maktablari butun dunyoga ochiq. 
"Mariya Sensorning eng muhim antropologik kuzatuvlaridan biri maxsus 
bolalik davridagi bolaning ruhiy hayotida hayotning muayyan namoyon bo`lishiga 
eng qattiq ta`sirchanligini belgilash edi". Hayvonlarga nisbatan, 19-asrning oxirida 
shunga o`xshash davrlar ingliz genetikchisi Arnold Gisl va gollandiyalik biolog 
Hugh de Vris tomonidan urinishgan. Ular inson psixikasining funktsiyalarining 
rivojlanishining turli rivojlanish bosqichlarida turlicha rivojlanayotgan tashqi 
dunyo rivojlanishi orqali yuzaga kelishi mumkinligini isbotladilar, chunki o`sish 
jarayonida bolaning hayotiy kuchlari o`z tuzilishini o`zgartiradi. Psixikaning jadal 
pishib bo`lgan ushbu davrlari, olimlar rivojlanishning nozik bosqichlarini 
ifodalaydi. 
Sensor yosh bolalarda shu kabi fazalarni kuzatgan. "Bu sezuvchanlik 
asosida, bola o`zini va tashqi dunyo o`rtasida juda kuchli munosabatlarni 
yaratishga qodir, va bu nuqtai nazardan, har bir narsa uning uchun oson, 
ruhlantiruvchi, tirikdir. Har qanday harakat kuchini oshiradi. Bu ruhiy 
birikmalardan biri zaiflashganda, yana bir olov yoqib yuboriladi, shuning uchun 
bola bir g`alabadan ikkinchisiga, biz biladigan va "bolalikdan quvonch va baxt" 
deb nom olgan hayot kuchi tobora kuchayib borayotgan tebranishlarida harakat 
qiladi. 
Mariya 
Sensor 
bir 
nechta 
sezgir 
bosqichlarni 
aniqladi.Bolaning 
rivojlanishidagi birinchi bosqich (3 yilgacha) Sensor tomonidan asosiy sensorlik 
qobiliyatlari - yurish, kosmosda harakat qilish asoslari va aloqa ko`nikmalarini 
o`rganish sifatida aniqlanadi.Ikkinchi bosqich - 3 yildan 6 yilgacha. "Bu" ongni 
singdirish "," lingvistik, hissiy rivojlanish "davri. 
Sensor shuningdek, bolalarning nozik buyurtma bosqichini aniqladi, 
Sensorning kuzatishlaricha, tug`ilgandan to 4 yoshgacha bo`lgan bolalarda davom 
etadi. Eng yuqori nuqta 2-5 yil ichida kuzatiladi (bolaning atrofida tashqi buyurtma 
talab qilinadi, ob`ektlarni joylashtiradi, deyarli ritilik bilan harakatlarni amalga 
oshiradi). Bu davrda uning hayoti ma`lum bir tashqi va ichki ritmga bog`liq.
Sensor, erta bolalik davrida, inson ruhi avvalambor elementlarga diqqat 
qaratib atrofni tan oladi va keyinchalik bu muhitni faqat kerak bo`lganda mag`lub 
qiladi. Shuning uchun bolaning rivojlanish davrini o`tkazmaslik muhimdir.Mariya 
Sensor harakatlarni, tilni, hissiyotlarni, ijtimoiy ko`nikmalarni va kichik narsalarga 
qiziqishning rivojlanish bosqichini bolalarning boshqa bosqichlariga o`tkazdi. 
6-ILOVA 
Mustahkamlash uchun savollar
1. Sensor tarbiyaning asosiy vazifasi qaysilar? 
2. Maktab yoshidagi bolalar aqliy bilimlarining necha foizi sezish orqali idrok 
etiladi? 
3. Ta`limni amalga oshirish yo`Ilarini izohlang? 
4. Mashg`ulot jarayonini amalga oshirish tamoyillarini yoriting? 
5.M. Sensor metodi bu? 


80 
6. M.Sensor materiallarining muhimligi haqida gapiring? 
7. Maktabgacha ta`lim yoshidagi bolalarni tarbiyalashda hamda ularda «tuyg`u, 
sezgi, idrok, sezish» qobiliyatlarini shakllantirishda sensor tarbiyaning ahamiyati 
haqida gapiring? 
8. Mariya Sensor qanday sezgir bosqichlarni aniqladi? 
7-ILOVA 
Uyga vazifa: 
1. O`tilgan mavzu bo`yicha konspektni to`ldirish.
2. O`tilgan mavzudagi ma`lumotlarni takrorlab tezkor savol-javobga
tayyorlanib kelish.
3. Nazorat savollariga tayyorlanish. 
Rasm. 


81 


82 
Nazariy o`quv mashg`ulotining o`qitish texnologiyasi. 
Fan (nomi) Bolalarning matematik tasavvurlarini shakllantirish 
7-Mavzu : Uch yoshdan to`rt yoshgacha bo`lgan bolalar bilan olib 
boriladigan sensor tarbiya mazmuni. 
O`quv mashg`ulotining o`qitish texnalogiyasining modeli
Vaqt – 80 daqiqa 
O`quvchilar soni ___ tа 
O`quv mashg`ulotining shakli va 
turi 
Nazariy,
O`quv mashg`uloti rejasi 
1.Sensor tarbiyaning maqsad va vazifalari.
2.Uch yoshdan to`rt yoshgacha bo`lgan bolalar bilan 
olib boriladigan sensor tarbiya mazmuni. 
3. Bolalar bilan mashg`ulot o`tkazishda tavsiya 
etiladigan didaktik o`yinchoqlar. 
O`quv mashg`uloti maqsadi: Uch yoshdan to`rt yoshgacha bo`lgan bolalar bilan olib 
boriladigan sensor tarbiya mazmuni mavzusi yuzasidan to`liq tasavvurlarini 
shakllantirish 
O`qitish natijasi 
Ushbu mavzuni o`zlashtirish natijasida o`quvchida 
Bolalarning matematik tasavvurlarini 
shakllantirishga doir dastlabki tushunchalar 
shakllanadi. Mavzu bo`yicha bilim va 
ko`nikmalarga ega bo`ladi.
Pedagogik vazifalar: 

Sensor tarbiyaning 
O`quv faoliyati natijalari

Sensor tarbiyaning maqsad va vazifalarini 


83 
maqsad va vazifalarini 
tushuntirish; 
- Uch yoshdan to`rt yoshgacha 
bo`lgan bolalar bilan olib 
boriladigan 
sensor 
tarbiya 
mazmunini ko`rsata olish; 

Bolalar 
bilan 
mashg`ulot 
o`tkazishda tavsiya etiladigan 
didaktik 
o`yinchoqlarni
tasniflash; 
izohlaydi; 

Uch yoshdan to`rt yoshgacha bo`lgan bolalar 
bilan olib boriladigan sensor tarbiya mazmunini 
aytib beradi. 
-
Bolalar bilan mashg`ulot o`tkazishda tavsiya 
etiladigan didaktik o`yinchoqlarni tasniflaydi. 
O`qitish metodlari 
Tadqiqot metodi 
O`qitish vositalari 
Matnlar, yozuv taxtasi,kompyuter, proyektor
O`quv faoliyatini tashkil etish 
shakli 
Guruhda ishlash
O`qitish sharoiti 
Maxsus texnikalar bilan jixozlangan ma`ruza 
mashg`ulotni o`tish uchun xona
Qaytar 
aloqaning 
usul 
va 
vositalari 
Tezkor –so`rov, savol-javob, test, misol va 
mashqlar, bajarilgan o`quv topshiriqlarni baholash 
O`QUV MASHG`ULOTINING TEXNOLOGIK XARITASI 
Ish
bosqichlari 
va vaqti 
Faoliyatlar mazmuni 
O`qituvchi 
O`quvchi 
1-bosqich 
O`quv 
mashg`ulot
iga kirish
(5 daqiqa) 

Download 9,12 Mb.
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   105




Download 9,12 Mb.
Pdf ko'rish