Ma’lumotlarni Sakalov usulida yaxlitlab statistik taxlil qilish
Tajribada natijalami A.V. Sokolov usulida matematik ishlov berish va statistik
taxlili soddaligi, oddiy va qulayligi bilan ajralib turadi.
Hosildorlik ma‟lumotlari o„zgarishlarni tuzatib , umumlashtirish metodi bilan
ham ishlab chiqiladi.
Hosildorlik ma‟Iumotlarini alohida-alohida ishlab chiqish ko„p hollarda
maqsadga muvofiqdir (A.A.Sapegin metodi, 1935 y). Ko„pincha takrorlashlar
bo„yicha bir biridan katta farq qiladigan ma‟lumotlar olinsa ,
bunga zarurat
tug„iladi. Bu o'zgarishlar o'rtachadan mumkin boMgan chegaradan chetga chiqib
ketmasligiga ishonch hosil qilishi kerak. Bundan tashqari,
hosildorlik
ma‟Iumotlarini alohida-alohida ishlab chiqish metodi nav sinash tajribalarida ham
zarur , bunda sinalayotgan navlar standart bilan aloxida-aloxida taqqoslanadi.
Biroq ko'p variantli agrotexnik tajribalarda bunday ishlab chiqish usuli qiyin
ko„rinadi, chunki taqqoslanayotgan ikkala o„rtacha
arifmetik farqning
ishonchliligini aniqlash uchun har qanday ayrim holda hisoblash zarur . Shuning
uchun taqqoslashlar bo„yicha hosildorlikda keskin farq bo'lmasa, olingan
natijalami umumlashtiruvchi uslubga ko„ra matematik
ishlov berib xisoblash
birmuncha qulay xisoblanadi.
Olingan tajriba ma‟Iumotlarini ishlab chiqishning umumlashtiruvchi uslubida
xisoblash prinsipi va ayrim elementlar (m,dm, t) ning ahamiyati,
har qaysi
variantlami aloxida-aloxida ishlab chiqqandagi kabi boMadi. Ulaming farqi
shundan iboratki, umumlashtiruvchi uslub bu elementlar ayrim variantlar uchun
emas, balki butun tajriba uchun t oMiq xisoblanadi.
A.V.Sokolov uslubi bo'yicha ma‟lumotlami matematik ishlov berish quyidagi
bosqichlarda amalga oshiriladi :
1
.Variantlar bo'yicha o'rtacha hosildorlikni
xisoblash ;
2.
TakrorIanishlar
bo'yicha
o'rtacha
hosildorlikni
hisoblash ;
3.
Tajriba
bo'yicha o'rtacha hosilni umumiy xisoblash ;
4.
Tajriba
bo'yicha o'rtacha hosildan takrorlanishlar bo'yicha
o'rtacha hosildorlikning o'zgarishi hisoblash;
5.
Har
qaysi variantni “Лф” bo'yicha
aloxida va takrorlanishlar
bo'yicha ma‟lumotlari bo'yicha o'rtacha hosilga nisbatan o'zgarishni hisoblash ;
6.
Takrorlanishlarga oid
tuzatilgan
o'zgarishlar
xisoblanadi;
7.
Variantlar
bo'yicha tuzatilgan o'zgarishlar
va ulaming kvadratini
xisoblash; ь
мап
.
>
;
- - s ,
S.Quyidagi formulaga muvofiq variant uchun o„rtacha hatoni aniqJash :
