Mavzuni о ‘zlashtirish uchun savollar: 1. Transpiratsiyaga izoh bering. 2. qanday transpiratsiya xillarini bilasiz? 3. Transpiratsiya intensivligi deganda nimani tushunasiz? 4. Transpiratsiyaning ahamiyatini tushuntiring. BARGNING OSTKI VA USTKI TOMONIDAGI TRANSPIRATSIYANI XLORLI KOBALT QOGOZI YORDAMIDA ANIQLASH (SHTAL USULI). Mashg„ulot uchun kerakli asbob-anjomlar: bir necha tur o„simliklar bargi,
pinset, filtr qog'ozi, 3-5 % li xlorli kobalt yeritmasi (CaCl
2
), buyum oynasi, ip, elektr
plitkasi, eksikator.
Tairibaninz nazariy asosi. Biz transpiratsiyaning 2 turga boMinishi to„grisida
fikr yuritgan edik. Bargning ustki qismidagi transpiratsiya kutikulyar hisoblanib, ostki
qismining transpiratsiyasida asosan ogMzchali transpiratsiya kuzatiladi. Ushbu nazariy
bilimni amaliyotda tekshirish uchun xlorid kislotasining kobalt tuzidan foydalaniladi.
Bu tuz tarkibida suv boMganda pushti rangga boMmadi, bu tuz quritilganda uning
tarkibidagi suv buglanib ketishi natijasida ko„k rangga kiradi. quritib qo„yilgan ko„k
rangli CaCl tuziga solingan qog„oz nam havoda qoldirilsa yana pushti rangga kiradi.
0„simliklar bargidagi transpiratsiya aniqlashda CaCl
2
tuzining yuqorida qayd qilingan
xususiyatidan foydalaniladi. Mashg„ulotni boshlashdan oldin uzunligi 5 sm eni 2 sm
keladigan filtr qogozi boMakchalariga CaCl
2
tuzining 3-5 % li yeritmasi shimdiriladi.
Bu
= g/m
2
/ soatda =
0.02x60x100 _ 10
4 x 4 5 ~ 1 2
pushti rangli qog'oz bo„lakchalari elektr plitkasi ustida quritiladi va qog„oz ko„k rangni
oladi.
